Μετά την «ανακούφιση» για την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου, οι ευρωκράτες χρυσώνουν το χάπι της νέας δανειακής φυλακής με το τρικ της «συμμετοχής των ιδιωτών». Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου.
Η λέξη «ανακούφιση» ήταν αυτή που κυριάρχησε στις αντιδράσεις σχεδόν όλων των ευρωπαίων αξιωματούχων στην είδηση της υπερψήφισης του Μεσοπρόθεσμου τέρατος. Λες και ολόκληρη η Ευρωζώνη έπασχε από μια μακρά και επώδυνη δυσκοιλιότητα. Λες και η Ελλάδα είναι ένα ενοχλητικό, ξεχασμένο περίττωμα, σφηνωμένο σε κάποιο σημείο του πεπτικού σωλήνα της Ευρώπης από το οποίο, επιτέλους, απαλλάχθηκε.
Βεβαίως, οι αντιδράσεις αυτού του είδους και τα συγχαρητήρια για το «επίτευγμα» υπερψήφισης του Μεσοπρόθεσμου από μόνη την κυβερνητική πλειοψηφία (κι αυτή με απώλειες), παρά την πρωτοφανή εκστρατεία εκβιασμών και πιέσεων και με την κοινωνική κατακραυγή να πνίγεται στα χημικά, είναι αποκαλυπτικές της βαθύτατα αντιδημοκρατικής νοοτροπίας της ευρωπαϊκής ελίτ. Και δεν είναι πρωτοφανείς. Όποτε υπήρξε απόρριψη επιλογών της μέσα από δημοψηφίσματα (στη Γαλλία, την Ιρλανδία, τη Δανία), η διαδικασία επαναλήφθηκε όσες φορές χρειαζόταν μέχρι να επανέλθουν οι κοινωνίες στον «ορθό δρόμο».
Στην περίπτωση της ελληνικής κοινωνίας, επελέγη ο συντομότερος δρόμος: η κρατική βία.
Δόση από… τηλεφώνου
Και μετά, τι; Μετά αρχίζει η οδυνηρή για την ελληνική κοινωνία διαδικασία εφαρμογής των μέτρων και παράλληλα μια διαδικασία να πείσουν η κυβέρνηση Παπανδρέου και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ότι οι θυσίες αξίζουν τον κόπο. Απόψε, Σάββατο, το Eurogroup, μέσα από μια ευτελιστική διαδικασία τηλεδιάσκεψης (αφού η προγραμματισμένη για την Κυριακή συνεδρίαση ματαιώθηκε), αποφασίζει την εκταμίευση της 5ης δόσης του «παλαιού» δανείου. Και μόνη η υποβάθμιση μιας διαδικασίας που παρουσιαζόταν ως σύνθετη διαπραγμάτευση σε ένα απλό τηλεφώνημα αποκαλύπτει το μέγεθος της απάτης που στήθηκε γύρω από το καταστροφολογικό δίλημμα «Μεσοπρόθεσμο ή χρεοκοπία».
Στην τηλεδιάσκεψη του Eurogroup θα τεθεί ενδεχομένως και το πολιτικό πλαίσιο της συμφωνίας για το νέο πακέτο δανεισμού, του οποίου οι λεπτομέρειες είναι στον αέρα. Η φιλοδοξία των ευρωκρατών είναι να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση σε μια δεύτερη (κανονική αυτή τη φορά) συνεδρίαση του Eurogroup, την άλλη Κυριακή. Για το ύψος του νέου δανεισμού οι πληροφορίες ποικίλουν. Μέχρι πριν από μια εβδομάδα γινόταν λόγος για δάνειο 120 διs. ευρώ και πλέον, πέραν του ύψους της συμμετοχής των ιδιωτών. Οι τελευταίες πληροφορίες για το ύψος της συμμετοχής του ΔΝΤ και της Ε.Ε. κατεβάζουν τον πήχη του δανείου στα 85 δισ. και εστιάζουν το ενδιαφέρον στις ακανθώδεις διαπραγματεύσεις για την περίφημη «συμμετοχή των ιδιωτών» στο νέο πακέτο δανειοδότησης της Ελλάδας.
Οι εθελόντριες τράπεζες
Οι δύο κεντρικές χώρες της ευρωζώνης, η Γαλλία και η Γερμανία, επιδόθηκαν τις προηγούμενες μέρες σε μια πλειοδοσία πρωτοβουλιών για την «εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών», τραπεζών και ασφαλιστικών οργανισμών, οι οποίοι κατέχουν ελληνικά ομόλογα, ιδιαίτερα αυτά που αντιστοιχούν σε ονομαστική αξία 93 δισ. και λήγουν από φέτος μέχρι και τον Ιούνιο του 2014. Η διαπραγμάτευση που εκτυλίσσεται σε πολλές ευρωπαϊκής πρωτεύουσες, έχει διπλό στόχο: Αφενός επικοινωνιακό, να πειστούν, δηλαδή, οι πολίτες των χωρών της Ε.Ε. ότι θα πληρώσει και η τοκογλυφία κάτι για τη νέα ελληνική «διάσωση», (αυτό το κάτι, δεν υπερβαίνει τα 10 δισ. για γαλλικές και γερμανικές τράπεζες) κι αφετέρου οικονομικό. Να απαλλαγούν οι τράπεζές τους όσο γίνεται περισσότερο από τα τοξικά ελληνικά ομόλογα ώστε, σε δεύτερο χρόνο να περιοριστεί στο ελάχιστο το κόστος μιας «επιλεκτικής χρεοκοπίας» ή ενός «κουρέματος» των ομολόγων.
Ο μηχανισμός της υποτιθέμενης διάσωσης της Ελλάδας (που είναι πραγματική διάσωση των τραπεζών) είναι εξοργιστικά απλός αλλά και δαιμονικός. Βάσει της γαλλικής πρότασης, που έχει τεθεί ως βάση συζήτησης και στην οποία έχει σε ένα βαθμό συμφωνήσει και η Γερμανία, θα επανεπενδυθεί σε ελληνικό χρέος το 70% των ομολόγων που έχουν στα χέρια τους οι τράπεζες. Το 50% θα ανταλλάσσεται με ομόλογα 30ετούς διάρκειας, με επιτόκιο 5,5% τα οποία θα τελούν μάλιστα υπό την εγγύηση του προσωρινού μηχανισμού στήριξης EFSF (του οποίου οι τίτλοι παίρνουν άριστη αξιολόγηση). Το 20% θα επενδύεται σε άλλα απολύτως εξασφαλισμένα ομόλογα μηδενικής απόδοσης και το υπόλοιπο 30% των ομολόγων που λήγουν θα το εισπράξουν στο 100% της ονομαστικής τους αξίας. Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες και άλλοι ιδιωτικοί φορείς θα διαμορφώσουν υγιέστερα χαρτοφυλάκια και θα περιορίσουν την έκθεσή τους σε ελληνικά ομόλογα μόνο ως προς αυτά που λήγουν μετά την περίοδο της «σωτηρίας», το 2015.
Αναβολή χρεοκοπίας
Ουσιαστικά, ο Σαρκοζί, η Μέρκελ και όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες που έσπευσαν να κάνουν «μασάζ» πειθούς στις τράπεζές τους, θωρακίζουν τα τραπεζικά τους συστήματα, αναβάλλοντας το «μοιραίο», δηλαδή ένα υποχρεωτικό κούρεμα των ομολόγων, για μερικά χρόνια. Και καθώς το 2015 ένα ποσοστό του ελληνικού χρέους άνω του 50% θα οφείλεται στα κράτη πιστωτές, οι κυρίαρχοι της ευρωζώνης κερδίζουν χρόνο για να σκεφτούν τότε τι θα κάνουν με το «μικρομεσαίο» ασθενή: θα τον εγκαταλείψουν εντελώς, θα τον εξωθήσουν εκτός ευρώ ή θα τον… διασωληνώσουν σε καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας;
Έτσι κι αλλιώς, το χρέος προς την τρόικα δεν υπόκειται σε διαδικασία επιμήκυνσης, ανταλλαγής ομολόγων ή αναδιάρθρωσης. Και τα κράτη- πιστωτές θα αποκαλύψουν οσονούπω τι είδους εγγυήσεις θα ζητήσουν για τον οβολό τους προς την Ελλάδα. Εγγυήσεις εμπράγματες, πιθανότατα, αποτυπωμένες στη νέα δανειακή σύμβαση που θα διαπραγματευτούν με την κυβέρνηση.
Η οποία, με τη σειρά της, θα περάσει άλλη μια αγωνιώδη δοκιμασία έγκρισης του νέου δανείου από τη Βουλή μέχρι το Σεπτέμβριο. Τρίτη και -ελπίζει κανείς- φαρμακερή.
