Δια-δρομές: Προς ανάγνωση από τον κ. πρωθυπουργό

Του Περικλή Π. Βασιλόπουλου. Τυχαία ξαναδιάβασα τη διάλεξη του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου Μάρτιν Χάιντεγκερ στην Ολομέλεια της Ακαδημίας των Αθηνών με θέμα: Η καταγωγή της τέχνης και ο προορισμός της σκέψης. Κατά τραγικό και συγχρόνως ειρωνικό τρόπο, η διάλεξη δόθηκε την 04/04/1967, δηλαδή λίγες ημέρες πριν από το πραξικόπημα των Aπριλιανών.

Στην ομιλία του ο φιλόσοφος, βαθύς γνώστης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, κατακεραυνώνει την τεχνο-επιστήμη. Σκέφτηκα αμέσως πως είναι επείγον να διαβάσει και να αναστοχαστεί πάνω στο κείμενο του Χάιντεγκερ ο κύριος πρωθυπουργός, καθόσον όλοι τον αποκαλούν χαρισματικό τεχνοκράτη. Δεν θα συνιστούσα κάτι παρόμοιο στους τρεις αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων, που στηρίζουν την κυβέρνησή του, γιατί θα ήταν σαν να τους καλούσε κανείς να ξαναπάνε στο σχολείο. Η διάλεξη είναι δημοσιευμένη στα ελληνικά στο περιοδικό Υπόμνημα στη Φιλοσοφία, Νοέμβριος 2006, αφιερωμένο στον ως άνω φιλόσοφο. Ο Χάιντεγκερ επικαλείται μια ρήση του άλλου μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου, του Νίτσε, που λέει το εξής απόλυτα σαφές: «Δεν είναι η νίκη της επιστήμης που χαρακτηρίζει τον 19ο αιώνα μας, αλλά η νίκη της επιστημονικής μεθόδου επί της επιστήμης». Ως επιστημονική δε μέθοδος θεωρείται η προσλαμβάνουσα προβολή του κόσμου, η οποία καθορίζει την αποκλειστική κατεύθυνση της διερεύνησής του.
Προφανώς τα πράγματα είναι δυσμενέστερα σήμερα.
Θα μπορούσε πιθανόν να αντιτείνει κανείς πως ο κ. πρωθυπουργός ανέλαβε συγκεκριμένο τεχνοκρατικό έργο. Όμως, ακριβώς εδώ βρίσκεται το πρόβλημα. Οι λύσεις με αμιγώς τεχνοκρατικό χαρακτήρα είναι ενδεχόμενο να επισωρεύσουν περισσότερα δεινά από αυτά που επιδιώκουν να θεραπεύσουν. Γι’ αυτό πρέπει ο κ. Παπαδήμος να καταφύγει πάραυτα σ’ εκείνο το κείμενο, αλλά και πολλά άλλα παρόμοιου προβληματισμού.

Σχόλια