Μια ταινία από τη βάση
Την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου παρουσιάστηκε σε εκατοντάδες ευρωπαϊκές πόλεις και ανάμεσά τους και στη Θεσσαλονίκη, η ταινία των Lesli Franke και Herdolor Lorenz «Ποιος σώζει ποιον;».
Η ταινία και η ευρωπαϊκή της πρεμιέρα είχαν ήδη προκαλέσει το ενδιαφέρον των πολιτών, όχι μόνο γιατί είναι έργο δύο δημιουργών, γνωστών από προηγούμενά τους σχετικά με την ιδιωτικοποίηση του νερού και των σιδηροδρόμων, αλλά κυρίως για το θέμα στο οποίο αναφέρεται και στη διαδικασία με την οποία προέκυψε και επίσης για τους στόχους που θέλει να πετύχει.
Ως προς τη διαδικασία, η ταινία είναι πράγματι μια ταινία από τη βάση, αφού σε αυτήν εμπλέκονται πολλοί συντελεστές από τις χώρες στις οποίες πραγματοποιήθηκαν τα γυρίσματα, αλλά κυρίως γιατί είναι μια ταινία χρηματοδοτούμενη από αυτούς που ήθελαν να την δουν και να την προβάλουν. Εδώ ήταν και η εμπλοκή του SOSτε το Νερό, που συνεισέφερε οικονομικά για την αποπεράτωση της ταινίας και είχε αναλάβει την προβολή στη Θεσσαλονίκη, όπως και να συντονίσει προβολές και σε άλλες πόλεις.
Το θέμα της ταινίας συνοψίζεται στη φράση «η οικονομική κρίση ως επιχειρησιακό μοντέλο σε βάρος της δημοκρατίας και της κοινωνικής προστασίας». Ξεκινώντας από την περίοδο εμφάνισης της κρίσης και οικονομικής ύφεσης από τις ΗΠΑ, με αναφορές κυρίως σε ευρωπαϊκά κράτη, Ελλάδα, Ισπανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισλανδία, παρουσιάζεται η πολιτική λιτότητας που ακολούθησαν και ακολουθούν οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, με στόχο δήθεν να σωθούν οι χώρες. Ενώ διασώθηκαν μόνο οι ιδιωτικές τράπεζες, οι ασφαλιστικές και οι επενδυτικοί οίκοι και τα χρέη μεταφέρθηκαν στην πλάτη των Ευρωπαίων φορολογουμένων. Ταυτόχρονα η περιουσία της μεγαλοαστικής τάξης και των ιδιωτικών τραπεζών όχι μόνον προφυλάσσεται από κάθε κίνδυνο, αλλά και αυξάνεται. Δηλαδή από τα δισεκατομμύρια των φορολογούμενων, μέσω των προγραμμάτων λιτότητας, δημιουργήθηκαν ιδιωτικές περιουσίες.
Επίσης, παράλληλα με τις οικονομικές επιπτώσεις της λιτότητας αναδεικνύονται και οι επιπτώσεις στη δημοκρατία -οι λίγοι και οι αγορές αποφασίζουν για τους πολλούς- και οι επιπτώσεις στην κοινωνική προστασία – ο καθένας μόνος του. Με σαφείς αναφορές και βιωματικά παραδείγματα από τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν «γευτεί» τις πολιτικές της λιτότητας, παρουσιάζονται και οι δυνατότητες που έχουν οι πολίτες όταν καταλαβαίνουν τους μηχανισμούς της αγοράς, αναγνωρίζουν τα συμφέροντά τους, αυτο-οργανώνονται και αντιδρούν συλλογικά απέναντι σε αυτή τη μεταφορά πόρων από τους πολλούς στους λίγους. Έτσι μπορούν και σταματούν πλειστηριασμούς κατοικιών, επαναλειτουργούν κοινωνικές δομές, προασπίζονται τα κοινά αγαθά: εδώ τα δύο δικά μας τοπικά παραδείγματα, το Κοινωνικό Ιατρείο Θεσσαλονίκης και το δημοψήφισμα για να σωθεί το νερό της πόλης μας.
Έτσι τελικά αναδύεται ο κύριος στόχος της ταινίας, που είναι ένα μέσο πληροφόρησης τόσο γύρω από τους μηχανισμούς της αγοράς και των προγραμμάτων λιτότητας, αλλά και εργαλείο για την ανάδειξη και παρουσίαση των δυνατοτήτων που έχουμε ως πολίτες όταν αντιδράσουμε συλλογικά στους μηχανισμούς αυτούς.
Γιάννης Ν. Κρεστενίτης
