Σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής, η πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία συνεχίζεται – χωρίς ορατή διέξοδο ειρήνευσης. Το μέτωπο μοιάζει να έχει παγώσει. Η στρατιωτική μηχανή της Ρωσίας έχει καταλάβει μέρος του Ντονμπάς, δημιουργώντας τη χερσαία γέφυρα με την Κριμαία, αλλά εδώ και βδομάδες καμιά από τις δύο πλευρές δεν φαίνεται να σημειώνει πρόοδο επί του εδάφους. Και οι δύο ενισχύουν τις δυνάμεις τους στο μέτωπο, προετοιμάζοντας νέο κύκλο συγκρούσεων.
Το σήμα δόθηκε με τα εκατέρωθεν πρωτοχρονιάτικα χτυπήματα. Η Ρωσία με μια εκτεταμένη από αέρος επίθεση συνέχισε την καταστροφή υποδομών και ενεργειακών δικτύων της Ουκρανίας, θεωρώντας πως η επακόλουθη κάμψη των αντοχών του λαού της Ουκρανίας είναι βασικός μοχλός πίεσης προς το Κίεβο. Οι ουκρανικές δυνάμεις από την πλευρά τους, με τη συμβολή Δυτικών (κυρίως ΗΠΑ και Βρετανών), κατάφεραν ένα υψηλού συμβολισμού πλήγμα, τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς, σε προσωρινό στρατώνα στην Μακίβκα. Σύμφωνα με το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας έχασαν τη ζωή τους 89 στρατιώτες, ενώ η ουκρανική πλευρά ανεβάζει τον αριθμό στους 300-400.
Σε κάθε περίπτωση, η σύγκρουση μοιάζει να σκληραίνει όσο δεν διαφαίνονται δίοδοι ειρήνευσης μέσω της διπλωματικής οδού. Ακόμη και η προτεινόμενη από τη Ρωσία εκεχειρία για τη μέρα των Χριστουγέννων (που στη Ρωσία και την Ουκρανία γιορτάζονται σήμερα, σύμφωνα με το παλιό ημερολόγιο) χαρακτηρίστηκε από τη Δύση και το Κίεβο ως προσχηματική κίνηση με στόχο την αναδιάταξη και ενίσχυση των ρωσικών δυνάμεων στο Ντονμπάς. Σε κάθε περίπτωση, η προτεινόμενη εκεχειρία δεν φαίνεται να συνδέεται με μια προσπάθεια να υπάρξουν πιο μόνιμες ειρηνευτικές διεργασίες.
Ο πόλεμος ικανοποιεί πολλούς
Αντίθετα, η Δύση αποφασίζει τώρα ακόμη σημαντικότερη ενίσχυση της Ουκρανίας. Το νέο πακέτο των ΗΠΑ περιλαμβάνει –πέρα από τα συστήματα εκτόξευσης πολλαπλών πυραύλων HIMARS– την αποστολή συστοιχίας Patriot και τεθωρακισμένων Bradley. Στο ίδιο μήκος κύματος και το Βερολίνο, που υποσχέθηκε να ενισχύσει την Ουκρανία με μια επιπλέον συστοιχία Patriot και τεθωρακισμένα Marder. Παράλληλα συνεχίζεται η ΝΑΤΟϊκή πίεση προς μικρότερες χώρες να μεταφέρουν στην Ουκρανία οπλικά συστήματα ρωσικής ή σοβιετικής κατασκευής, π.χ. τους S300 που βρίσκονται στην Κρήτη. Αλλά και ο Πούτιν υπόσχεται στον ρωσικό στρατό την ενίσχυσή του με νέα οπλικά συστήματα…
Ποιο όμως μπορεί να είναι το τέλος της πολεμικής σύγκρουσης; Όλες οι πλευρές μοιάζουν ικανοποιημένες από τη συνέχιση του πολέμου. Η Ρωσία δείχνει να μην την απασχολεί ο παράγοντας χρόνος μπροστά στον στόχο της παγίωσης της κατοχής εδαφών στην Ανατολική Ουκρανία. Το καθεστώς Ζελένσκι δηλώνει επίσης αποφασισμένο να συνεχίσει τον πόλεμο μέχρι να «απελευθερώσει τα εδάφη αυτά». Οι δε κυρίαρχες φωνές στη Δύση έχουν ως στόχο έναν πόλεμο φθοράς του Πούτιν, με παράπλευρη απώλεια βέβαια την Ουκρανία και τον λαό της. Κι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ ο πλανήτης κινείται στους ρυθμούς του πολέμου και της πολεμικής οικονομίας, με την παγκοσμιοποίηση σε κρίση διαρκείας, τις εφοδιαστικές αλυσίδες μπλοκαρισμένες σε μεγάλο βαθμό, και έναν κόσμο που όλο και περισσότερο περιχαρακώνεται σε αντιμαχόμενους άξονες επιρροής.
Εκλογές και απουσίες…
Σύμφωνα με μια ενδιαφέρουσα ανάλυση του Βούλγαρου πολιτικού επιστήμονα Ιβάν Κράστεβ, που δημοσιεύθηκε στους Financial Times, ένας παράγοντας που είναι πολύ πιθανόν να επηρεάσει την εξέλιξη της σύγκρουσης το 2023 είναι οι επικείμενες εκλογικές αναμετρήσεις σε μια σειρά χώρες το 2024. Οι προεδρικές εκλογές στη Ρωσία και την Ουκρανία, οι εκλογές στην Ταϊβάν (ένα από τα επίκεντρα της αντιπαράθεσης ΗΠΑ-Κίνας), αλλά και οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, και δευτερευόντως οι ευρωεκλογές, θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις επιλογές και τις αποφάσεις των κρατικών δρώντων και στη ρωσοουκρανική σύγκρουση.
Εκτός όμως από την αυτόνομη δυναμική του πολέμου, και πέρα από τις πολιτικές και γεωπολιτικές στοχεύσεις των βασικών παικτών, είναι εμφατική η απουσία ενός διεθνικού κινήματος που θα αγωνιζόταν εναντίον του πολέμου, θα διεκδικούσε την αποκλιμάκωση και την ειρήνη στο μέτωπο της Ουκρανίας, και θα πάλευε ενάντια στη διεθνοποίηση της σύγκρουσης με την εμπλοκή στον πόλεμο και άλλων χωρών.
