Πάντα μου άρεσε να παρακολουθώ κοινωνικές και ιδιαίτερα καλλιτεχνικές εκδηλώσεις μέσα σε χώρους παλιών εργοστασίων και τόπων δουλειάς. Γι αυτό θεωρώ πως το έργο Ουτ’ ορφανό, ούτε φτωχό, ούτ’ απ’ τα ξένα, ξένον της Έλενας Πατρικίου βρήκε, επιτέλους, το «φυσικό του χώρο» για να ανέβει, μετά από αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες σε φεστιβάλ πολιτικών και κοινωνικών οργανώσεων το περασμένο καλοκαίρι. (Μια πρώτη μορφή του έργου είχε παρουσιαστεί πριν 2 χρόνια στην Καβάλα, στο φεστιβάλ της ΚΟΕ). Έτσι βρέθηκα στο κτίριο της Καλών Τεχνών που στεγάζεται στο πρώην εργοστάσιο Σικιαρίδη της οδού Πειραιώς.
Πήρα μέρος στην ιδιότυπη πομπή που προχωρούσε μέσα στους χώρους, ακούγοντας και παρακολουθώντας τους ηθοποιούς που ανάγγελλαν περιστατικά «ατυχημάτων» εργατών που κατέληγαν στη λέξη «θάνατος». Σε όλη την πορεία μέχρι να φθάσουμε στο χώρο με τα καθίσματα σκεφτόμουν πως μοιάζει με μια κηδεία που δεν είχε γίνει, με μια πένθιμη πομπή για ανθρώπους που με δυσκολία μαθαίνεις το όνομά τους. Φθάσαμε στα καθίσματα, με νεκρική σιγή, χωρίς κανένα σπρώξιμο και θόρυβο καθίσαμε και παρακολουθήσαμε όλο το υπόλοιπο του έργου.
Οι ηθοποιοί στις σκαλωσιές μέσα στα φώτα ή στο σκοτάδι, με το τραγούδι, τη σιωπή, το λόγο ή την ανάσα τους μας μετάφεραν στην πραγματικότητα που τάχα δεν βλέπουμε ή δεν θέλουμε και να ξέρουμε κιόλας. Ένα καλλιτεχνικό έργο για τα εργατικά ατυχήματα; Αυτό είναι κάπως παράλογο για την τρέχουσα αίσθηση περί τέχνης. Και όμως! Το τραγούδι, η παράδοση (το γεφύρι και η θυσία για να γίνει), η κίνηση, ο χώρος και ο λόγος έδιναν μια άλλη διάσταση για τις ανθρωποθυσίες που χρειάζονται για να λειτουργεί το σύστημα και οι βιτρίνες του και να σκέπτεσαι σαν κοινωνικό άτομο.
Η Έλενα Πατρικίου έχει κάνει επιλογές. Μέσα σε δύο χρόνια, χωρίς καθόλου μέσα και χορηγούς, ανέβασε δύο παραστάσεις που ορίζουν μια στάση: Αρχικά έπραξε το τόλμημα να κάνει το Κομμουνιστικό Μανιφέστο θεατρικό συμβάν, χωρίς να αλλάξει καθόλου το κείμενο (!!!) και να φτιάξει μέχρι και τραγούδια με αποσπάσματα του κειμένου (σε καταπληκτική μουσική του Γιώργου Κομπογιάννη ). Και είναι κρίμα που από αυτήν την παράσταση που συνέπεσε με τις μέρες του Δεκέμβρη να μην έχουμε μια πλήρη μαγνητοσκόπησή της και είναι ακόμα πιο κρίμα που δεν μπόρεσε ο ΣΥΡΙΖΑ να την ανεβάσει το βράδυ της πρωτοχρονιάς του 2009 σε κεντρική πλατεία. Και τώρα ξαναέρχεται με το έργο για τα εργατικά ατυχήματα. Έψαξε και βρήκε όλα τα ονόματα και όλες τις περιπτώσεις θανατηφόρων και βαριών ατυχημάτων και έφτιαξε μαζί με τους συνεργάτες της ένα έργο τέχνης. Πιστή σε έναν αβαγκαρντισμό, στη φόρμα και στο ύφος, με λιτό τρόπο και πενιχρά μέσα, με ό,τι έχει, παλεύει! Να μη σταματήσει και θα περιμένουμε την τρίτη της παρέμβαση στο προσεχές μέλλον.
Οι ηθοποιοί στις σκαλωσιές μέσα στα φώτα ή στο σκοτάδι, με το τραγούδι, τη σιωπή, το λόγο ή την ανάσα τους μας μετάφεραν στην πραγματικότητα που τάχα δεν βλέπουμε ή δεν θέλουμε και να ξέρουμε κιόλας. Ένα καλλιτεχνικό έργο για τα εργατικά ατυχήματα; Αυτό είναι κάπως παράλογο για την τρέχουσα αίσθηση περί τέχνης. Και όμως! Το τραγούδι, η παράδοση (το γεφύρι και η θυσία για να γίνει), η κίνηση, ο χώρος και ο λόγος έδιναν μια άλλη διάσταση για τις ανθρωποθυσίες που χρειάζονται για να λειτουργεί το σύστημα και οι βιτρίνες του και να σκέπτεσαι σαν κοινωνικό άτομο.
Η Έλενα Πατρικίου έχει κάνει επιλογές. Μέσα σε δύο χρόνια, χωρίς καθόλου μέσα και χορηγούς, ανέβασε δύο παραστάσεις που ορίζουν μια στάση: Αρχικά έπραξε το τόλμημα να κάνει το Κομμουνιστικό Μανιφέστο θεατρικό συμβάν, χωρίς να αλλάξει καθόλου το κείμενο (!!!) και να φτιάξει μέχρι και τραγούδια με αποσπάσματα του κειμένου (σε καταπληκτική μουσική του Γιώργου Κομπογιάννη ). Και είναι κρίμα που από αυτήν την παράσταση που συνέπεσε με τις μέρες του Δεκέμβρη να μην έχουμε μια πλήρη μαγνητοσκόπησή της και είναι ακόμα πιο κρίμα που δεν μπόρεσε ο ΣΥΡΙΖΑ να την ανεβάσει το βράδυ της πρωτοχρονιάς του 2009 σε κεντρική πλατεία. Και τώρα ξαναέρχεται με το έργο για τα εργατικά ατυχήματα. Έψαξε και βρήκε όλα τα ονόματα και όλες τις περιπτώσεις θανατηφόρων και βαριών ατυχημάτων και έφτιαξε μαζί με τους συνεργάτες της ένα έργο τέχνης. Πιστή σε έναν αβαγκαρντισμό, στη φόρμα και στο ύφος, με λιτό τρόπο και πενιχρά μέσα, με ό,τι έχει, παλεύει! Να μη σταματήσει και θα περιμένουμε την τρίτη της παρέμβαση στο προσεχές μέλλον.
Ρούντι Ρινάλντι
Σχόλια
