του Γιώργου Κυριακού
«Η διεθνής κοινότητα έχει στερέψει από υπομονή και απαιτεί μια ξεκάθαρη απάντηση από την κυβέρνηση του Κοσόβου: είναι εταίρος ή όχι»;
Αυτό το ερώτημα περιλαμβάνει έγγραφο made in USA που διέρρευσε όλως τυχαίως[1], ενώ δημοσιεύματα απειλητικά αναφέρουν ότι οι Αμερικανοί θα κηρύξουν persona non grata τον Κοσοβάρο πρωθυπουργό Άλμπιν Κούρτι, μαζί με τον Κοσοβάρο υπουργό Εσωτερικών – ο οποίος θεωρήθηκε υπεύθυνος για τα έκτροπα στα εδάφη όπου πλειοψηφεί η σερβική μειονότητα του Κοσόβου. Την ίδια στιγμή, ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα επιβεβαιώνει τον ρόλο του ως απόλυτου οργάνου των δύο επικυρίαρχων (ΗΠΑ-Ε.Ε.) στα Δυτικά Βαλκάνια. Εξάλλου εδώ και μια διετία, μέσω της Πρωτοβουλίας Open Balkans, έχει προσπεράσει τη λεγόμενη διαδικασία του Βερολίνου, και λειτουργεί ως τοποτηρητής της προσέλκυσης της Σερβίας στα υπερατλαντικά σχέδια.
Η επίσημη εκδήλωση της πρόθεσης του Ράμα να διαμεσολαβήσει ανάμεσα σε Σέρβους και Κοσοβάρους, προτείνοντας μάλιστα συγκεκριμένο σχέδιο εφαρμογής της συμφωνίας του 2013 για την ίδρυση της Ένωσης Σερβικών Δήμων, αποβλέπει στην ανάληψη πρωταγωνιστικού ρόλου. Κι αυτό σε μια φάση που η μητέρα-Τουρκία επανέρχεται δριμύτερη στην περιοχή, και μάλιστα ετοιμάζεται σύντομα να αναλάβει ρόλο ηγέτη στη ΝΑΤΟϊκή «ειρηνευτική» δύναμη KFOR. Η Άγκυρα έτσι ναι μεν προσφέρει μια εκδούλευση στους Δυτικούς, παρεμβαλλόμενη ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές της σύγκρουσης στο Κόσοβο ως δύναμη αποδεκτή τόσο από το ΝΑΤΟ όσο και από τη Σερβία, αλλά την ίδια στιγμή προωθεί και τις δικές της αυτόνομες φιλοδοξίες. Διότι η νεο-οθωμανική πολιτική «προβλέπει» την επιστροφή στα εδάφη της πρώην Αυτοκρατορίας, ώστε η Τουρκία να έχει αυξημένη επιρροή και λόγο για τα τεκταινόμενα σε όλα τα Βαλκάνια.
Τιμωρητικά μέτρα για το κοσοβάρικο αγκάθι
Όπως είχαμε ήδη αναφέρει στο προηγούμενο φύλλο, η αμερικανική «διαρροή» ξεδιπλώνει τη δυνατότητα λήψης μιας σειράς μέτρων προς συνετισμό του Κοσόβου:
α) πάγωμα κεφαλαίων από την Ε.Ε.,
β) πάγωμα της διαδικασίας απελευθέρωσης της βίζας των Κοσοβάρων για την Ε.Ε.,
γ) πάγωμα της διαδικασίας ένταξης του Κοσόβου στο Συμβούλιο της Ευρώπης,
δ) πάγωμα των αμερικανικών επενδύσεων και χρηματοδοτήσεων,
ε) παθητική στάση απέναντι στη σερβική εκστρατεία για την «αποαναγνώριση» του Κοσόβου,
στ) σοβαρή μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής ενίσχυσης,
ζ) εφαρμογή άρθρου του ψηφίσματος 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τον απόλυτο έλεγχο του Βόρειου Κοσόβου από την KFOR.
Με άλλα λόγια, οι ΗΠΑ θέλουν οπωσδήποτε να κλείσουν –έστω και προσωρινά– το ζήτημα αυτής της σύγκρουσης, και μάλιστα όσο γίνεται πιο γρήγορα, προκειμένου να προχωρήσουν προς Ανατολάς έχοντας καλυμμένα τα νώτα τους. Αντίστοιχα και η Ε.Ε. διαμέσου του Πέτερ Στάνο, εκπροσώπου της Κομισιόν, επέστρεψε ως ακατάλληλη την πρόταση ειρήνευσης του Κούρτι[2], και δήλωσε ότι λαμβάνει «αναστρέψιμα και προσωρινά μέτρα» κατά του Κοσόβου, των οποίων η διάρκεια θα εξαρτηθεί «από την επιτόπου εξέλιξη και την πραγματοποίηση αξιόπιστων, αποφασιστικών βημάτων από τον πρωθυπουργό Κούρτι». Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την «αναστολή επισκέψεων, επαφών και εκδηλώσεων υψηλού επιπέδου, καθώς και αναστολή της οικονομικής συνεργασίας μας με το Κόσοβο». Μικρή λεπτομέρεια: τα μέτρα ήδη τα προανήγγειλε με υπονοούμενα ο εξυπηρετικότατος πρωθυπουργός της Αλβανίας Ράμα, ακυρώνοντας τη συνάντηση που είχε προγραμματίσει με τον Κούρτι για υπογραφή 10 διμερών συμφωνιών!
Ο φόβος της ρωσικής επιστροφής και ένα περίεργο επεισόδιο
Πρέπει να επισημανθεί ότι η κυβέρνηση Κούρτι, με την αντισερβική της πολιτική, έδωσε αφορμές ανάκτησης κύρους της Σερβίας και της Ρωσίας. Η τελευταία, εκτός από ηθικό πλεονέκτημα, αποκτά τώρα και τη δυνατότητα να ενισχύσει τη θέση της στα Βαλκάνια προβάλλοντας ως υπερασπίστρια του διωκόμενου σερβικού στοιχείου και των σχετικών αποφάσεων του ΟΗΕ. Κι αυτό είναι κάτι που οι Αμερικανοί πάτρωνες δεν μπορούν να επιτρέψουν – εξ ου και η όλο και πιο σκληρή στάση που τηρούν έναντι του «απείθαρχου» Κούρτι, καθώς εκτιμούν ότι με την αδιαλλαξία του κάνει ζημιά στα σχέδιά τους για τα Δυτικά Βαλκάνια. Τα τελευταία νέα είναι ενδεικτικά της άβολης για τη Δύση κλιμάκωσης από την πλευρά της κοσοβάρικης κυβέρνησης: οι αρχές του Κοσόβου συνέλαβαν αυτήν την εβδομάδα έναν μειονοτικό Σέρβο ως υποκινητή των επεισοδίων, γεγονός που αναζωπύρωσε την ένταση. Αμέσως μετά, οι σερβικές συνοριακές δυνάμεις συνέλαβαν τρεις Κοσοβάρους αστυνομικούς που είχαν διεισδύσει πάνοπλοι στο έδαφος της Σερβίας…
Το «μυστήριο» αυτό επεισόδιο προστίθεται σε όσα έχουν συμβεί ως τώρα και σαμποτάρουν την κατευναστική γραμμή των ΗΠΑ-Ε.Ε. Ήδη, ο διευθυντής του Σερβικού Γραφείου για το Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια, Πέταρ Πέτκοβιτς, από την πρώτη στιγμή απέκρουσε τις κατηγορίες-δικαιολογίες του Κούρτι, ότι οι Κοσοβάροι απήχθησαν από κοσοβάρικο έδαφος: «Είμαστε έτοιμοι να δώσουμε διεθνή πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία μας. Ας δείξουν και οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί τις δορυφορικές τους εικόνες, προκειμένου να αποδειχθεί ότι δεν έχουμε μπει ούτε ένα χιλιοστό στην άλλη πλευρά της διοικητικής γραμμής, και να καταδειχθεί έτσι ότι ο Σβέτσλα [υπουργός Εσωτερικών του Κοσόβου] λέει ψέματα όταν ισχυρίζεται ότι οι συλληφθέντες απήχθησαν. Ας μας εξηγήσουν τι γύρευαν με μακριές σωλήνες, με αυτόματα όπλα, με χάρτες και συσκευή GPS στο έδαφος της κεντρικής Σερβίας!».
Σταδιακά οι Σέρβοι γίνονται οι «καλοί» της υπόθεσης;
Για το ίδιο επεισόδιο μίλησε αμέσως μετά και ο Ζέλκο Μπράκιτς, υφυπουργός Εσωτερικών Υποθέσεων της Σερβίας, που δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Σήμερα στις 12:38, στη διοικητική ζώνη προς Κόσοβο και Μετόχια, σε μεγάλο βάθος εντός του εδάφους της Σερβίας, εντοπίσαμε και συλλάβαμε τρία μέλη της λεγόμενης αστυνομίας του Κοσσυφοπεδίου. Και οι τρεις έφεραν πλήρη πολεμικό εξοπλισμό, αυτόματα τυφέκια, συσκευές GPS και χάρτες. Έφτασαν στη διάβαση Tresava-Batnjik με επίσημο όχημα Dacia Duster, το οποίο εγκατέλειψαν εκεί και βάδισαν προς το σερβικό χωριό Gnjilica, όπου και συνελήφθησαν. Τονίζω ότι οι δυνάμεις μας δεν διέσχισαν τη διοικητική γραμμή, ούτε καν ήταν κοντά σ’ αυτήν. Ως εκ τούτου, δεν παραβίασαν τους όρους του ψηφίσματος 1244 και τη στρατιωτική τεχνική συμφωνία, ούτε ανέλαβαν παράνομα δράση σε βάρος των συλληφθέντων»[3].
Πρόκειται άραγε για μία ακόμη προβοκατόρικη απόπειρα του Κούρτι με στόχο να δυναμιτίσει τις ευρωατλαντικές προσπάθειες για (έστω και όπως-όπως) «κλείσιμο» των βαλκανικών εντάσεων, ώστε η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της να επικεντρωθούν απερίσπαστες στον πόλεμο με τη Ρωσία; Αυτό είναι ακόμη ασαφές, όπως ασαφές παραμένει και το πώς θα επενεργήσουν αυτά τα τελευταία γεγονότα στην εξέλιξη της αντιπαράθεσης. Γεγονός είναι ότι η εικόνα που επί δεκαετίες φιλοτεχνούσε η Δυτική προπαγάνδα τώρα αναποδογυρίζει: όλο και περισσότερο οι Σέρβοι μοιάζουν «λογικοί και συγκρατημένοι» και οι Κοσοβάροι «ανεξέλεγκτοι πυρομανείς». Μένει να δούμε αν αυτό θα αποτελέσει το θεμέλιο μιας σταθερότερης ενσωμάτωσης της Σερβίας στη «σωστή πλευρά της Ιστορίας»…
[1] «Κόσοβο: Τα δύο πόδια όλων σε ένα παπούτσι; (φύλλο 641).
[2] Ο Κούρτι δήλωσε στις 5/6/2023 ότι πρότεινε μια λύση πέντε βημάτων στον Ευρωπαίο «ΥΠΕΞ» Ζοζέπ Μπορέλ: «Το κράτος δικαίου στους βόρειους δήμους θα διασφαλιστεί με τον εντοπισμό των Σέρβων που πρωτοστάτησαν [στις διαμαρτυρίες]. Οι βίαιες ομάδες θα αποσυρθούν από το έδαφος του Κοσσυφοπεδίου. Η αστυνομία του Κοσόβου και η KFOR θα διεξάγουν κοινές επιχειρήσεις ασφαλείας κάθε 15 ημέρες. Η κυβέρνηση θα συντονιστεί με όλους τους παράγοντες για τη διεξαγωγή έκτακτων εκλογών. Κόσοβο-Σερβία θα επιστρέψουν στον διάλογο με τη μεσολάβηση των Βρυξελλών».
[3] Οι δηλώσεις των δύο Σέρβων αξιωματούχων για το επεισόδιο, που εδώ αποδίδονται συντετμημένες, μεταφράστηκαν από το σερβικό ΜΜΕ Vecernje Novosti.
