Το Eurogroup συνεχίζει το μαρτύριο της σταγόνας με την «τελική απόφαση» για τη νέα δανειακή σύμβαση να έχει μετατεθεί για τις 9 του Μάρτη, με τηλεδιάσκεψη. Μέχρι τότε αποφάσισε να πει το «κατ’ αρχήν ναι» στην πρώτη δόση του δανείου, ύψους 58,5 δισ. ευρώ, ένα ποσό αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στους πραγματικά σωζώμενους, τις τράπεζες. Τα 30 δισ. αυτής της δόσης θα πάνε για την συμμετοχή στο PSI, το κούρεμα και την ανταλλαγή των ομολόγων (πληρωμή σε ρευστό), και τα άλλα τόσα περίπου στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που θα ακολουθήσει αμέσως μετά. Μάλιστα, το ποσό που θα δοθεί στις ελληνικές τράπεζες για την ανακεφαλαιοποίησή τους δεν αποκλείεται να φτάσει τα 50 δισ. ευρώ, ενισχυόμενο από κρατικό δανεισμό μέσω EFSF.
Το πιστωτικό γεγονός
Βάσει του χρονοδιαγράμματος το PSI πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τις 9 του μηνός. Τότε θα γνωρίζουμε το ακριβές ποσοστό συμμετοχής των τραπεζών και άλλων θεσμικών ομολογιούχων. Και τότε θα κριθεί αν θα χρειαστεί να ενεργοποιηθεί η περίφημη ρήτρα συλλογικής ευθύνης που θα υποχρεώσει και τους ιδιώτες – μη θεσμικούς ομολογιούχους να συμμετάσχουν στο κούρεμα. Τότε, επίσης, θα κριθεί πραγματικά αν θα επέλθει το διαβόητο πιστωτικό γεγονός για το οποίο θα αποφανθεί η ISDA, ένας οργανισμός που ελέγχουν από κοινού τράπεζες και επενδυτικά κεφάλαια και πιστοποιεί πότε πληρούνται οι προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση των CDS που εκδίδονται έναντι ομολόγων.
Η πολυδιαφημισμένη προ ημερών «ετυμηγορία» του ISDA ότι μέχρι στιγμής δεν έχει επέλθει πιστωτικό γεγονός είναι άνευ αξίας. Όπως προκύπτει από την ανακοίνωση του ίδιου του οργανισμού, αυτό θα κριθεί εφόσον υπάρξει προσφυγή μετά την ενεργοποίηση της ρήτρας συλλογικής ευθύνης. Οπότε, το αν θα υπάρξει ή όχι πιστωτικό γεγονός θα κριθεί ξανά σε μια εβδομάδα.
Ο μύθος των CDS
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αν επέλθει αυτό το «γεγονός», φαίνεται ότι η βαρύτητά του είναι μικρότερη του αναμενόμενου. Με βάση τα στοιχεία του περασμένου καλοκαιριού, παρ’ ότι ο τζίρος των CDS που έχουν εκδοθεί για τα ελληνικά ομόλογα υπερβαίνει τα 70 δισ. δολάρια, το ποσό που πρέπει να καταβληθεί από τους εκδότες τους σε περίπτωση πιστωτικού γεγονότος κυμαίνεται στα 5 δισ. δολάρια. Αν αυτό επιβεβαιωθεί, αναρωτιέται κανείς αν η μυθοποίηση του κινδύνου αυτού, που περιγραφόταν περίπου ως Αρμαγεδδών και παρέσυρε ακόμη και αναλύσεις του αντιμνημονιακού στρατοπέδου (μηδέ του υποφαινομένου εξαιρουμένου), ήταν προϊόν μιας καλά οργανωμένης παραπληροφόρησης που πιο πολύ είχε στόχο να διαφημίσει παρά να δυσφημίσει αυτή την κατ’ εξοχήν αδιαφανή και αρρύθμιστη αγορά.
Ο απολογισμός του PSI θα είναι γνωστός σε μια εβδομάδα. Τότε θα κριθεί και πόσο πραγματικά ελαφρύνεται το ελληνικό χρέος. Πάντως το τελικό ποσό ελάφρυνσης θα είναι πολύ λιγότερο από τα 110 δισ. που υπολογίζουν κυβέρνηση και τρόικα. Υπολογίζοντας και το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, το καθαρό όφελος από το κούρεμα περιορίζεται σε 70-80 δισ. ευρώ. Περίπου τα μισά αφορούν ελληνικές τράπεζες, που στην πραγματικότητα θα πάρουν ταυτόχρονα πίσω σχεδόν όλο το κούρεμα των ομολόγων που θα υποστούν, ίσως και κάτι παραπάνω, χάρη στον γνωστό μηχανισμό ιδιωτικοποίησης των κερδών και κοινωνικοποίησης των ζημιών. Το κούρεμα το επωμίζονται οι φορολογούμενοι – και οι Έλληνες και οι λοιποί Ευρωπαίοι φορολογούμενοι. Κανένας άλλος.
Μη βιώσιμο σχέδιο
Και, παρ’ όλα αυτά, παρά τη μακρόχρονη «αποχή» της Ελλάδας από τις αγορές, παρά την κρατικοποίηση του χρέους της, παρά τη μετατροπή της χώρας σε αποικία της Ευρωζώνης και του πληθυσμού της σε ανδράποδα των επίδοξων επενδυτών, τίποτα δεν εγγυάται πως το χρέος θα επανέλθει σε επίπεδα βιωσιμότητας. Εξ ου και ο υπαινιγμός του προέδρου του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ότι δεν αποκλείεται νέο εναλλακτικό σχέδιο στήριξης της Ελλάδας. Εξ ου και οι φανφάρες για στροφή στην ανάπτυξη, οι υποσχέσεις για αποδέσμευση κοινοτικών πόρων. Εξ ου και οι «αποκαλύψεις» Λαγκάρντ ότι και στο G20 και στο ΔΝΤ συζητήθηκε σοβαρά το ενδεχόμενο αποπομπής της Ελλάδας από το ευρώ, «αποκάλυψη» που μάλλον ηχεί ως προειδοποίηση ότι το σενάριο αυτό παραμένει ε εφεδρεία.
Εξ ου και η λυσσώδης προσπάθεια της εγχώριας ελίτ, των κομμάτων της συγκυβέρνησης και των δορυφόρων τους να δημιουργήσουν άρον άρον τετελεσμένα, να ορθώσουν αναχώματα απέναντι στη δημοσκοπική τους καθήλωση, να απομακρύνουν όσο παίρνει τη λαϊκή ετυμηγορία, να συσπειρωθούν σε μέτωπο απέναντι στον «εσωτερικό εχθρό», την Αριστερά που, παρά την αδυναμία της (ή απροθυμία της) να προβληθεί ως εναλλακτική λύση, γίνεται η βασική δεξαμενή υποδοχής της λαϊκής δυσαρέσκειας.
