Της Ματίνας Παπαχριστούδη
Οι εξελίξεις στο ΔΟΛ είναι η απαρχή των πρωτοβουλιών που θα λάβουν οι εκδότες και ιδιοκτήτες για να αντιμετωπίσουν την κρίση τους. Τα μυστικά και φανερά σημεία των διαφόρων non paper που βρίσκονται σε διάφορα γραφεία υπουργών της κυβέρνησης Παπανδρέου ή στα γραφεία των εκδοτών θα αποκαλυφθούν το επόμενο διάστημα. Την ίδια στιγμή που οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ διαμαρτύρονται για την επιβολή φόρων σε επιχειρήσεις και ζητάνε ανάπτυξη, τα golden boys – στελέχη τους, εγκρίνουν και παίρνουν πράσινο φως για συρρικνώσεις και απολύσεις προσωπικού. Για αυτούς το «αυτονόητο» είναι να μη χάσουν τους δικούς τους μισθούς.
Πολλές και διαφορετικές είναι οι κατηγορίες στις οποίες εστιάζονται οι κινήσεις που θα ξεδιπλωθούν από τα ΜΜΕ, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν θα εκδηλωθούν αμφίρροπες και αντίθετες κινήσεις, κυρίως από μικρούς εκδότες που θα θέλουν κομμάτι της πίτας ή από στελέχη άμεσα συνδεδεμένα με κομματικούς, πολιτικούς ή οικονομικούς μηχανισμούς.
Καταρχάς, θα προωθηθεί η αλλαγή των εργασιακών σχέσεων, η κατάργηση του όποιου ωραρίου, η προώθηση μιας σύμβασης για απασχόληση σε όλα τα Μέσα που διαθέτει κάθε μεγαλο-ιδιοκτήτης κ.λπ. Στο επίκεντρο θα τεθεί η επέκταση του ειδησεογραφικου περιεχομένου στο Διαδίκτυο και εξ αυτού θα επιβληθεί ο διαχωρισμός των εργαζομένων σε πληβείους και πατρίκιους. Οι τελευταίοι θα έχουν το ρόλο του παραδοσιακού συντάκτη με περισσότερα «προνόμια». Το μοντέλο της δομής που λειτουργεί στην τηλεόραση είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Κάποιοι εκδότες ετοιμάζονται να καταργήσουν την έκδοση του φύλλου της Δευτέρας. Προϋπόθεση για αυτό είναι η αλλαγή του νόμου που θα τους επιτρέπει τη δημοσίευση ισολογισμών και κρατικών ανακοινώσεων σε εφημερίδες 5 και όχι 6 εκδόσεων τη βδομάδα. Η απαίτηση διατυπώθηκε και όπως λένε οι πληροφορίες γίνεται αποδεκτή. Ήδη άρχισε η κατάργηση ή συγχώνευση ενθέτων και εντύπων. Θα συνεχιστούν οι απολύσεις, ενώ παράλληλα δεν θα χτυπηθεί στο ελάχιστο η πολυθεσία ή η απασχόληση σε γραφεία Τύπου και κρατικούς οργανισμούς.
Τα δεύτερα ή τρίτα φύλλα που διαθέτουν οι εκδοτικές εταιρίες δεν θα κλείσουν όσο υπάρχουν τα έσοδα από τη δημοσίευση των ισολογισμών. Δεν είναι τυχαίο ότι παρά την προειδοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την απειλή επιβολής προστίμων, η κυβέρνηση δεν αλλάζει το νόμο. Αν σταματήσουν οι ισολογισμοί θα κλείσουν και οι εφημερίδες. Η ποιότητα του χαρτιού θα αλλάξει.
Όλα τα παραπάνω είναι απλές λογιστικές κινήσεις που δεν θα έχουν κανένα αποτελέσμα. Το πρόβλημα της κρίσης στον ελληνικό Τύπο είναι δομικό και πριν από όλα η ευθύνη της κατρακύλας ανήκει στους ίδιους τους ιδιοκτήτες, που δεν θέλουν πλέον ανεξάρτητη δημοσιογραφία. Η ευθύνη ανήκει επίσης στα golden boys -δημοσιογράφους κατά κύριο λόγο- που το μόνο μέλημά τους είναι να προστατέψουν τους μισθούς και την εξουσία τους, προτείνοντας μόνο μέτρα ενάντια στους εργαζόμενους.
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση μεγαλοστελέχους συγκροτήματος –και δεν είναι ο μόνος- με προτάσεις μονίμως για απολύσεις προσωπικού, τη στιγμή που ο ίδιος λαμβάνει μισθό 25.000 ευρώ μηνιαίως. Μια μόνο ματιά στα οικονομικά αποτελέσματα του 6μηνου για τις εταιρίες που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο αποδεικνύει και τα παραπάνω. Ο αριθμός των εργαζομένων έχει μειωθεί ήδη δραματικά, το κόστος αμοιβών στα στελέχη όμως όχι.
Η συρρίκνωση θα συνεχιστεί και στην τηλεόραση, παρά τα εκατομμύρια ευρώ που συνεχίζει να εισπράττει από τη διαφήμιση. Το 8μηνο του 2010 δόθηκαν για διαφημίσεις στα ΜΜΕ 1,2 δισ. ευρώ. Αυτό που στην ουσία έχει μειωθεί είναι τα κέρδη των εκδοτικών επιχειρήσεων.
Και είναι φανερό πως τα κέρδη της προηγούμενης περιόδου δεν μπήκαν στις εταιρίες τους για ανάπτυξη. Προφανώς από τη στιγμή που οι ζημιές και τα δάνεια αυξάνονταν, έγιναν προσωπικές περιουσίες.
