«Μας θέλετε πρεκάριους, θα μας βρείτε εξεγερμένους!»*

Η νεολαία της Πορτογαλίας στους δρόμους.

Του Δημήτρη Χάμσα.

«Εμείς, οι άνεργοι, η γενιά των 500 ευρώ και οι υπόλοιποι χαμηλά αμειβόμενοι, οι μεταμφιεσμένοι σκλάβοι, με χωρίς ή ορισμένου χρόνου σύμβαση, με μπλοκάκι, σε στέιτζ, φοιτητές, εργαζόμενοι φοιτητές, μητέρες, πατέρες και παιδιά της Πορτογαλίας, Διαμαρτυρόμαστε:
• Για το Δικαίωμα στην Εργασία! Για το Δικαίωμα στην Παιδεία!
• Για τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών και για να δοθεί ένα τέλος στην επισφάλεια!
• Για την αναγνώριση των προσόντων, ικανοτήτων και εμπειρίας ως αντάλλαγμα σε καλούς μισθούς και συμβόλαια!

Γιατί δεν θέλουμε να αναγκαστούμε να μεταναστεύσουμε, σύροντας τη χώρα σε μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική κρίση!”

Όλα ξεκίνησαν με ένα τραγούδι. Όπως το ’74 που πάλι ένα τραγούδι στο ραδιόφωνο ήταν το συνθηματικό για να ξεκινήσει η Επανάσταση των Γαριφάλων, στη μακρινή μα όπως όλα δείχνουν γειτονική Πορτογαλία. Ένα τραγούδι που μιλούσε για τις συνθήκες που ζει η νεολαία:
«…Είμαι από τη Γενιά. Γιατί να Παραπονιέμαι; Υπάρχει Κάποιος στην Τηλεόραση χειρότερος από μένα,
Τι χαζός που είμαι.
Είμαι από τη Γενιά. Δεν αντέχω πια, η κατάσταση αυτή κρατάει τόσο πολύ.
Τι χαζός που είμαι
Και νομίζω ότι είναι τόσο παράλογος αυτός ο κόσμος,
για να είσαι σκλάβος πρέπει να σπουδάσεις…»

Το επόμενο βήμα ήταν η σελίδα στο Facebook. Τρία παιδιά γράφουν το μανιφέστο, φτιάχνουν μία σελίδα και καλούν σε διαμαρτυρία στις 12 του Μάρτη. 70.000 χρήστες δηλώνουν ότι «θα παραβρεθούν», όμως εκείνη τη μέρα πάνω από 300.000 διαδηλωτές γεμίζουν τους δρόμους της χώρας, 250.000 στη Λισσαβόνα, 80.000 στο Πόρτο και σε άλλες 9 μεγάλες πόλεις, ενώ οργανώνονται διαμαρτυρίες και σε πρεσβείες σε Λονδίνο, Βερολίνο, Στουτγάρδη, Μαδρίτη Βαρκελώνη, Κοπεγχάγη, Όσλο και αλλού. Σε πολλές περιπτώσεις η πορεία αναγκάστηκε να αλλάξει διαδρομή για να χωρέσει το πλήθος που κανείς δεν περίμενε.
Διαδηλωτές από όλες τις ηλικίες, από όλες τις γενιές φώναζαν συνθήματα όπως «Να φύγουν οι κλέφτες!», «Αυτοί που κλέβουν δεν μας βλέπουν», «Η χώρα των Πρεκάριων κατέβηκε από το ράφι!», «Πορτογαλία, Πορτογαλία!» «Οι δρόμοι μας ανήκουν», «Πρεκάριους μας θέλετε, εξεγερμένους θα μας βρείτε» κ.λπ.
Θα μπορούσε να είχε συμβεί σε οποιαδήποτε επαρχία της ευρωπαϊκής περιφέρειας, αλλά δεν είναι τυχαίο που συνέβη σε μία χώρα των PIGS –την Πορτογαλία. Σε πρόσφατη έρευνα που δημοσίευσε η εφημερίδα Esquerda (Αριστερά) 2.000 νέοι (με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, η πραγματικότητα είναι χειρότερη) αναγκάζονται να μεταναστεύουν κάθε μήνα τον τελευταίο χρόνο. Κατατάσσεται στην 3η θέση της Ε.Ε. στη λίστα με τις χώρες που μειώνεται το εργατικό δυναμικό τους (πρώτες είναι η Βουλγαρία και η Ρουμανία).Σε μια χώρα όπου το 2008 είχε 2.000.000 κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας και 300.000 που τρέφονταν στα συσσίτια.

Η πολιτική ξαναμπαίνει από το παράθυρο στη ζωή της νεολαίας. Πέρα και παράλληλα από τις υπάρχουσες συνδικαλιστικές και πολιτικές δομές, μία γενιά (και όχι μόνο) βρίσκει τα σύμβολα, τα τραγούδια, τις νέες μορφές μέσα από τις δυνατότητες της τεχνολογίας για να ενωθεί, να βγει στο δρόμο, να κάνει τη φωνή της να ακουστεί. Μία γενιά που ολοένα και περισσότερο αποσπάται από τον αντίπαλο και την επιρροή του, τα παπαγαλάκια της τηλεόρασης και τα αδιέξοδα που της προβάλλουν. Μαθαίνει από το μηδέν να κάνει πολιτική στους δρόμους, να βάζει αιχμές με τα συνθήματά της, να εκφράζει την πλειοψηφία του πορτογαλικού λαού και να τον συσπειρώνει, να καταγγέλλει τους κλέφτες. Κερδίζεται, όμως, από τα συνδικάτα και την Αριστερά (Μπλόκο της Αριστεράς και Κ.Κ. Πορτογαλίας); Αυτό θα το δείξει η συμμετοχή της στη διαδήλωση που καλεί σήμερα Σάββατο 19/3 το κεντρικό συνδικάτο CGTP. Προς τιμήν του το υπό αριστερή ηγεσία CGTP είχε τα αντανακλαστικά να καλέσει σε πορεία την επόμενη βδομάδα (Η ΓΣΕΕ θα το έκανε;).
Κάποιοι στην Ευρώπη εύχονται η διαμαρτυρία της πορτογαλικής γενιάς «στη ζούλα» να ήταν μια ανώδυνη εκτόνωση, να μην πάρει άλλες διαστάσεις και προπαντός να μην επεκταθεί σαν «ιός» προς τα ανατολικά. Τέτοιες «ιώσεις» σέρνονταν πρόσφατα στη Β. Αφρική και όλοι είδαμε τα αποτελέσματα. Η αλήθεια είναι ότι έχει να ξεπεράσει πολλά εμπόδια μέχρι να γίνει επικίνδυνο αυτό το κίνημα. Πρέπει να αντιμετωπίσει ζητήματα προοπτικής, προσανατολισμού και οργάνωσης. Εδώ έρχεται ο ρόλος της Αριστεράς: Θα καταφέρει να το εκφράσει και να το εμπνεύσει; Προς το παρόν «η πορτογαλική γενιά της ζούλας μοιράστηκε τη χαρά να νιώσει ζωντανή».

(1) Τίτλος άρθρου του βουλευτή του Μπλόκου της Αριστεράς, Jose Soeiro, https://www.esquerda.net/opiniao/o-prazer-de-nos-sentirmos-vivos

Σχόλια