Η ηγεσία της Ε.Ε. εξαπατά αποταμιευτές, εργαζόμενους και ανέργους, ροκανίζει τον χρόνο και αφαιρεί από το… horror story του Σαμαρά μια νέα ελάφρυνση του χρέους. Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Με μια βιασύνη, που δεν είναι βέβαιο αν προδίδει πανικό ή πραγματική σύγκλιση, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έκλεισαν τα τελευταία 24ωρα ποικίλα μέτωπα που εκκρεμούσαν εδώ και μήνες και τροφοδοτούσαν εντάσεις και εθνικούς ανταγωνισμούς:
Πρώτον, συμφώνησαν πώς θα διασώζονται οι τράπεζες που τελούν υπό χρεοκοπία ή έχουν «τρύπες» στην κεφαλαιοποίησή τους από το 2014, οπότε θα ενεργοποιηθεί και ο μηχανισμός ESM. Ακολουθώντας τη συνταγή της αυτοεκπληρούμενης προφητείας, και έχοντας κάνει ήδη το μεγάλο πείραμα στην Κύπρο, οι 27 υπουργοί Οικονομικών συμφώνησαν να εντάξουν και τις καταθέσεις στους «διασώστες» των τραπεζών. Πρώτα οι μέτοχοι, μετά οι ομολογιούχοι κι έπειτα οι καταθέτες με αποταμιεύσεις άνω των 100.000 ευρώ θα συμμετέχουν στη χρηματοδότηση της ανακεφαλαιοποίησης κάθε προβληματικής τράπεζας. Ο ESM θα αποτελεί χρηματοδότη έσχατης καταφυγής. Άλλωστε, τα κεφάλαια 60 δισ. που διαθέτει για το σκοπό αυτό δεν φτάνουν ούτε για «ζήτω», τη στιγμή που οι πραγματικές κεφαλαιακές ανάγκες των ευρωπαϊκών τραπεζών υπολογίζονται έως και στα 2 τρισ. ευρώ, με τις γερμανικές τράπεζες μάλιστα να εμφανίζουν τερατώδεις «τρύπες».
Δεύτερον, στο πλαίσιο της ίδιας απόφασης υποτίθεται ότι ξανασυμφώνησαν ότι οι καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ είναι ασφαλείς. Αλλά, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, και η απόφαση των 27, αφού καθιστά ευρωπαϊκή υπόθεση τον εντοπισμό των προβληματικών τραπεζών και «εθνική» υπόθεση τη διάσωσή τους, αφήνει παράθυρο να συμμετάσχουν και οι μικροκαταθέτες στη «φιλοδώρηση» των αναξιοπαθούντων τραπεζιτών, αν οι υπόλοιποι πόροι δεν αρκούν. Στο σημείο αυτό οι 27 προχωρούν σε μια καραμπινάτη πολιτική απάτη. Αφού επί 4 χρόνια παραπλάνησαν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες ότι η λιτότητα επιβαλλόταν στο όνομα της προστασίας των καταθέσεων, τώρα βάζουν το χέρι και σ’ αυτές.
Τρίτον. Στη Σύνοδο Κορυφής κατέληξαν σε συμφωνία για τον κοινοτικό προϋπολογισμό 2014-2020. Επί της ουσίας δεν άλλαξε κάτι σε όσα είχαν ήδη αποφασίσει για έναν προϋπολογισμό λιτότητας (περίπου 960 δισ.), αλλά απλώς επέλυσαν τις εκκρεμότητες που δημιούργησε το μπλόκο του Ευρωκοινοβουλίου. Κι αυτές δεν αφορούσαν παρά διευθετήσεις εθνικών ανταγωνισμών.
Τέταρτον. Οι 27 συμφώνησαν σε ένα πακέτο μέτρων που υποτίθεται ότι αφορά τα 5,5 εκατομμύρια νέων ανέργων έως 25 ετών και τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Και στο πεδίο αυτό οι 27 επέλεξαν την πολιτική απάτη, αφού τα 6 δισ. ευρώ που υποτίθεται ότι προορίζονται για τους νέους ανέργους, αφενός αφορούν κατάρτιση, κινητικότητα, ευελιξία και προσωρινή απασχόληση (ήτοι φθηνή εργασία), αφετέρου δεν φτάνουν ούτε για… χαρτζιλίκι. Ακόμη και ακραιφνείς φιλελεύθεροι οικονομολόγοι έχουν υπολογίσει ότι η δημιουργία μιας θέσης εργασίας για ένα χρόνο απαιτεί τουλάχιστον 50.000 ευρώ επένδυσης. Οι 27 διαθέτουν το… ιλιγγιώδες ποσό των 1.000 ευρώ για κάθε νέο Ευρωπαίο άνεργο έως 25 ετών.
Με τις αποφάσεις αυτές οι 27 της Ε.Ε. επέλεξαν την πεπατημένη των πολιτικών εμβαλωμάτων. Προσπαθούν να διαμορφώσουν ένα κλίμα συναίνεσης μέχρι τις γερμανικές εκλογές, βαθαίνουν τον μετασχηματισμό της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης σε υποκατάστημα του χρηματοπιστωτικού καρτέλ, δημιουργούν μια πρόχειρη γραμμή άμυνας απέναντι στην «επίθεση» της Fed, που προανήγγειλε το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης και της πολιτικής του φθηνού χρήματος και ροκανίζουν τον χρόνο ενόψει μιας ακόμη αναμέτρησης με το ΔΝΤ, που θα μπορούσε να καταλήξει και σε ένα «διαζύγιο» με την Ε.Ε.
Χωρίς κούρεμα
Το τελευταίο αφορά πρωτίστως τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους και τη διόρθωση πορείας του ελληνικού μνημονίου, που είναι κραυγαλέα εκτροχιασμένο. Το ΔΝΤ έχει προ πολλού θέσει στο τραπέζι την ιδέα νέου κουρέματος του ελληνικού χρέους ή νέου δανείου. Μέχρι τώρα και η κυβέρνηση Σαμαρά, που παρακολουθεί σαν… χάνος τα τεκταινόμενα τόσο ως τρικομματική όσο και ως δικομματική, επένδυε στα σενάρια αυτά. Παρ’ ότι ένα νέο κούρεμα του χρέους θα επέφερε σίγουρα κούρεμα και των καταθέσεων, ενώ ένα νέο δάνειο θα σήμαινε νέο μνημόνιο και νέα λιτότητα, τα σενάρια αυτά παγώνουν. Φαίνεται ότι η κυβέρνηση έχει λάβει τόσο κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις από τους Γερμανούς προστάτες της ότι τίποτε από τα δύο δεν θα συμβεί, που έπαψε να επενδύει στην προσδοκία αυτή.
Ωστόσο, βρίσκεται σε πλήρες αδιέξοδο καθώς έχει να αντιμετωπίσει ένα χρηματοδοτικό κενό μέχρι το 2016 που κυμαίνεται από τα 14 έως τα 20 δισ. ευρώ. Πώς θα καλυφθεί το κενό αυτό χωρίς το πολυπόθητο νέο κούρεμα ή ένα νέο δάνειο; Η τρόικα που έρχεται από βδομάδα στην Αθήνα για να περάσει από face control τους νέους υφισταμένους της υπουργούς, θα απαιτήσει «αίμα» δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και απαντήσεις για το τερατώδες κενό. Και οι απαντήσεις παραπέμπουν σε νέα μέτρα περικοπών και φόρων, μια ακριβή έξοδο της Ελλάδας στις αγορές και μια επιμήκυνση του χρέους μαζί με μια νέα μείωση επιτοκίων.
Horror story
Από μηχανής θεό δεν προβλέπουν τα κυβερνητικά σενάρια. Η υπερμεγέθυνση εξελίξεων, όπως οι κινεζικές υποσχέσεις για νέες επενδύσεις ή η επιλογή του αγωγού TAP για το αζέρικο αέριο προς την Ευρώπη, φτιάχνει απλώς κλίμα, αλλά δεν ανατρέπει το γεγονός ότι το κατά Σαμαρά success story εξελίσσεται σε horror story.
Εξάλλου, η τυχόν οικονομική τους απόδοση είναι πολύ μακροπρόθεσμη και πάντως πέραν του ορίζοντα αντοχής της δι-τρικομματικής κυβέρνησης. Εξ ου και στον σκληρό πυρήνα της (ή στους δύο σκληρούς πυρήνες, εφόσον ο Βενιζέλος αναβαθμίστηκε σε «εταίρο πλήρους ευθύνης») κυριαρχούν περισσότερο προβληματισμοί πολιτικής επιβίωσης παρά πραγματικής διακυβέρνησης. Και οι προβληματισμοί αυτοί περιλαμβάνουν σχέδια για εκλογική διέξοδο από το προσεχές φθινόπωρο μέχρι τον προσεχή Μάιο των ευρωεκλογών. Φαίνεται ότι η «πλήρης τετραετία» των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου δεν περιλαμβάνει παραπάνω από 10 μήνες. Κι αυτούς ασθμαίνοντες…
