Ανάχωμα στα φαινόμενα εκφοβισμού της κοινωνίας
Του Ζαχαρία Ρουστάνη
Νέο κώδικα δεοντολογίας που θα αποτρέπει τα φαινόμενα εκφοβισμού της κοινωνίας από τις εισπρακτικές εταιρίες, προετοιμάζει το υπουργείο Οικονομίας, μια και ο παλιός κώδικας άφηνε στους δανειστές ανοιχτά παραθυράκια, από τα οποία εισέβαλλαν με το ένδυμα άλλοτε της «δικηγορικής εταιρίας» και άλλοτε της «τραπεζικής υπηρεσίας» με απειλές και εκφοβισμούς και έκαναν μαρτυρική τη ζωή των πολιτών. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε έγγραφο που υπογράφει ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Σταθάκης και διαβιβάστηκε στη Βουλή, ως απάντηση στην ερώτηση που είχαν καταθέσει πριν από ένα μήνα 26 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση έχει γνώση «των αθέμιτων πρακτικών που χρησιμοποιούν οι εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες οφειλές» και επεξεργάζεται κώδικα δεοντολογίας που «θα διέπει τη λειτουργία τους ώστε να αποτρέπονται εκφοβισμοί, απειλές και άσκηση ψυχολογικής πίεσης απέναντι στους οφειλέτες». Στο ίδιο έγγραφο, ο υπουργός ενημερώνει ότι παράλληλα και έπειτα από διαβούλευση με τις εμπλεκόμενες πλευρές, επίκειται νομοθετική ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια, «ρύθμιση η οποία θα διέπεται από ισχυρά και κοινωνικά κριτήρια, με προσανατολισμό στην αναδιάρθρωση των χρεών των νοικοκυριών που είναι κοντά ή κάτω από τα όρια της φτώχειας». Σημειώνει, ωστόσο, ότι οι τεχνικές πλευρές και οι προδιαγραφές της ρύθμισης αυτής προβλέπεται να ολοκληρωθούν σε ένα εξάμηνο.
Οι 26 βουλευτές είχαν απευθυνθεί στον υπουργό Οικονομίας, καταγγέλλοντας ότι, παρά τη θέσπιση πλαισίου το 2012, οι εισπρακτικές εξακολουθούν να χρησιμοποιούν αθέμιτα και παραπλανητικά μέσα κατά την ενημέρωση των οφειλετών, να προσβάλουν την προσωπικότητά τους, να εκφοβίζουν, να απειλούν, να ασκούν ψυχολογική πίεση. Ζητούσαν, λοιπόν, από τον υπουργό να επισπεύσει την επιβολή κυρώσεων, τη δρομολόγηση λύσεων και μαζί και την επίσπευση της ρύθμισης για τα κόκκινα δάνεια.
Πληθαίνουν, παράλληλα, στο Διαδίκτυο οι δημοσιεύσεις από τις ενώσεις νομικής προστασίας πολιτών και ενημέρωσης για τα δικαιώματά τους απέναντι στις αθέμιτες, καταχρηστικές και παραπλανητικές πρακτικές των «Εταιρειών Ενημέρωσης Οφειλετών», όπως είναι η άσκηση ψυχολογικής πίεσης περί διακινδύνευσης του επαγγέλματος, των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, αλλά και η χρήση προσβλητικών εκφράσεων και απειλών. Συχνές είναι επίσης οι προειδοποιήσεις προς τους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τους υπαλλήλους των εισπρακτικών εταιρειών, όταν τηλεφωνικά τους ζητούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους, διότι δημιουργούνται πρακτικά τα οποία αποτυπώνονται σε πρακτικά συμφωνίας και τελικά διεκδικούνται από τις τράπεζες.
Εμπόριο προσωπικών δεδομένων
Εκτεθειμένοι και απροστάτευτοι παραμένουν, εν τω μεταξύ, εκατομμύρια οφειλέτες απέναντι σε «νέες πρακτικές» που απειλούν να μετατρέψουν σε κόλαση την καθημερινότητά τους. Τα πρόσφατα κρούσματα υποκλοπής από επιτήδειους και διάθεσης «στην αγορά», τεράστιων λιστών με ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, έναντι αδράς αμοιβής, δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου.
Το εμπόριο προσωπικών δεδομένων ανθεί συχνότατα και πίσω από «απλά» και δήθεν ανώνυμα τηλεφωνικά ερωτηματολόγια και σφυγμομετρήσεις, αλλά και πίσω από φαινομενικά «αχρείαστες» συλλογές φωτοτυπιών ταυτότητας ή εκκαθαριστικού Εφορίας και Ε9, στις διάφορες συναλλαγές με τηλεφωνικές εταιρίες, τράπεζες κ.λπ. που καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτα τα ήδη κακοποιημένα και αδύναμα νοικοκυριά.
Και η… χάρυβδη
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών έχει, προσφάτως, καταγγείλει τις πρακτικές των δικηγόρων ή των δικηγορικών εταιριών που λειτουργούν σαν εισπρακτικές εταιρίες, προβαίνοντας σε αλλεπάλληλες αντιδεοντολογικές τηλεφωνικές ενοχλήσεις προς τους οφειλέτες. Έτσι, αποφάσισε να προσθέσει διάταξη στα πειθαρχικά παραπτώματα του κώδικα δεοντολογίας του, που αναφέρει ότι ο δικηγόρος «απαγορεύεται να οχλεί προφορικά και δη τηλεφωνικά τον οφειλέτη του εντολέα του πέραν της μιας φοράς, προκειμένου να τον ενημερώσει για την οφειλή του και να διερευνήσει τη δυνατότητα εξώδικης επίλυσης της υφιστάμενης διαφοράς». Σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν ανταποκριθεί, δυστροπήσει ή αρνηθεί να εξοφλήσει την οφειλή, ο δικηγόρος «οφείλει να προβεί σε έγγραφη εξώδικη όχληση ή να ασκήσει τα προβλεπόμενα νόμιμα ένδικα βοηθήματα για λογαριασμό του εντολέα του». Η εξέλιξη αυτή μοιάζει κάπως λυτρωτική, αλλά ουσιαστικά υπεραμύνεται της αποκλειστικά νομικής οδού, η οποία συχνότατα δεν είναι τίποτα άλλο από το να τυλίγονται επιδέξια οι οφειλέτες σε μια κόλλα χαρτί χωρίς πολλές-πολλές κουβέντες και τηλεφωνικές οχλήσεις…
