Η παρουσία του κράτους του Ισραήλ στη Λατινική Αμερική χρονολογείται από δεκαετίες. Την περίοδο που οι Ηνωμένες Πολιτείες στήριζαν στρατιωτικά φασιστικές κυβερνήσεις και δικτατορίες σε όλη την ήπειρο, το Ισραήλ είχε αναλάβει άλλοτε μαζί με τις ΗΠΑ και άλλοτε μόνο του –όταν οι ΗΠΑ αποφάσιζαν να «διακόψουν» την παροχή βοήθειας σε αντιδημοκρατικές κυβερνήσεις– την εκπαίδευση παραστρατιωτικών ομάδων και ταγμάτων θανάτου
.
Μεταξύ άλλων, το Ισραήλ προμήθευε με «έξυπνα όπλα» το καθεστώς στη Γουατεμάλα που δολοφόνησε πάνω από 200 χιλιάδες ανθρώπους, βοήθησε στην εκπαίδευση των Κόντρας στη Νικαράγουα κτλ. Η Λατινική Αμερική έχει αποτελέσει μια μεγάλη αγορά για τα ισραηλινά όπλα και την ισραηλινή βιομηχανία καταστολής, ωστόσο σπάνια αυτό συνοδεύτηκε από ένα άνοιγμα σε περαιτέρω εμπορικές συμφωνίες.
Η προσφερόμενη στρατιωτική εκπαίδευση και τα ισραηλινά όπλα συνεχίζουν και σήμερα να δολοφονούν Λατινοαμερικανούς σε ολόκληρη την ήπειρο. Η Κολομβία είναι πιθανά ο μεγαλύτερος αποδέκτης ισραηλινών όπλων και υπηρεσιών εκπαίδευσης. «Έμαθα πάρα πολλά πράγματα στο Ισραήλ, σ’ αυτήν τη χώρα οφείλω τα στρατιωτικά και ανθρώπινα επιτεύγματά μου», είχε δηλώσει ο κολομβιανός παραστρατιωτικός ηγέτης και έμπορος ναρκωτικών Κάρλος Καστάνιο. Πριν λίγες μέρες, στις 3 Ιουνίου, η Κολομβία παρέλαβε τρία αεροπλάνα τύπου Kafir από το Ισραήλ, τα οποία έρχονται να προστεθούν σε άλλα τέσσερα παρόμοια που είχε παραλάβει το 2009. Ακόμη και χώρες όπως η Βραζιλία χρησιμοποιούν ισραηλινά όπλα καταστροφής και καταστολής. Η Διεθνής Αμνηστία και άλλες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν ξεκινήσει μια καμπάνια ζητώντας από την πολιτεία του Ρίο ντε Τζανέιρο να σταματήσει να χρησιμοποιεί το Καβέιρο, ένα ισραηλινό θωρακισμένο όχημα που σκοτώνει αδιακρίτως και χρησιμοποιείται σε βίαιες επιχειρήσεις καταστολής ολόκληρων κοινοτήτων. Στην Ονδούρα, ενώ σχεδόν ολόκληρη η αμερικανική ήπειρος έχει απομονώσει το τωρινό καθεστώς ύστερα από την ανατροπή του νόμιμου πρωθυπουργού της χώρας Σελάγια, ο ηγέτης της χούντας ανακοίνωσε από την πρώτη στιγμή του πραξικοπήματος την υποστήριξη του Ισραήλ προς τη δικτατορία του. Πολλοί σχολιαστές έχουν υπογραμμίσει ότι τους μήνες που προηγήθηκαν της δικτατορίας στην Ονδούρα η ισραηλινή πρεσβεία ήταν κέντρο έντονης διπλωματικής δραστηριότητας και διαβουλεύσεων με εξέχοντες αντιπροσώπους της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του πραξικοπηματία Μιτσελέτι.
Πρέπει επίσης να αναφέρουμε εδώ πως ένα νέο ισραηλινό όπλο, ο επονομαζόμενος «Φωνακλάς», χρησιμοποιείται επισήμως για πρώτη φορά στην Ονδούρα. Πρόκειται για ένα ισραηλινής κατασκευής μηχάνημα νέας υψηλής τεχνολογίας που χρησιμοποιείται στις διαδηλώσεις κατά των οπαδών του Σελάγια. Από ανώνυμη περιγραφή του νέου όπλου: «Πέρασε ένα λευκό όχημα με δύο αστυνομικούς και δύο στρατιώτες και δύο άγνωστα μηχανήματα που έμοιαζαν με μεγάφωνα, αλλά πιο μοντέρνα. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα εξέπεμψε έναν διαπεραστικό ήχο που έσκισε τον αέρα, το πλήθος πανικοβλήθηκε, κάλυψε τα αφτιά του και διπλώθηκε από τον πόνο». Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν οι τεχνικοί που το χειρίζονται στην Ονδούρα είναι Ονδουριανοί ή αν ανήκουν στις σιωνιστικές ειδικές δυνάμεις.
Ιδιαίτερα έντονη είναι η παρουσία της υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ, της Μοσάντ, στη Λατινική Αμερική. Σύμφωνα με το λατινοαμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων ALAI, η Μοσάντ χρησιμοποιεί ένα δίκτυο «εμπορικών επιχειρήσεων» μέσω των οποίων παρέχεται συμβουλευτική βοήθεια σε λατινοαμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας. Ιδιαίτερο ρόλο επιτελεί η Global CST που διευθύνεται από πρώην ανώτερους αξιωματούχους της Μοσάντ. Έτσι, π.χ. τον Ιούλιο του 2009 η Global CST διαπραγματεύτηκε με την κυβέρνηση του Περού την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών πληροφοριών ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικές στον αγώνα κατά των «ανατρεπτικών και τρομοκρατικών οργανώσεων», όπως το Φωτεινό Μονοπάτι που δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Ανέλαβε επίσης τη δημιουργία ενός σύγχρονου συστήματος ηλεκτρονικού ελέγχου για την κινητή τηλεφωνία, το ίντερνετ κ.ά.
Όπως ήδη έχουμε πει, η πιο στενή συνεργασία υπάρχει με τις στρατιωτικές υπηρεσίες και την πολιτική αστυνομία DAS της Κολομβίας. Οι υπηρεσίες αυτές έχουν δεχτεί προχωρημένη εκπαίδευση ώστε είναι σε θέση να αντιγράφουν τη δράση των εκπαιδευτών τους, Μοσάντ και CIA, και με τη σειρά τους διαθέτουν κι αυτές σήμερα τα δικά τους κλιμάκια σε χώρες έξω από την Κολομβία, όπως στη Βραζιλία, το Εκουαδόρ, τον Παναμά και αλλού.
Επίσης, για λογαριασμό των ισραηλινών συμφερόντων δραστηριοποιείται και το ISA (Διεθνές Γραφείο Ασφαλείας) που επανδρώνεται από ισραηλινούς κομάντος και πράκτορες. Αυτή η υπηρεσία έπαιξε ενεργό ρόλο στην ανατροπή του Μανουέλ Σελάγια, νόμιμου προέδρου της Ονδούρας. Σήμερα έχει αναλάβει την προστασία του νέου προέδρου, Πορφίριο Λόμπο.
Αναμφίβολα ο κύριος στόχος των Ισραηλινών στη Λατινική Αμερική είναι ο Τσάβες. Η Βενεζουέλα διέκοψε τις διπλωματικές της σχέσεις με το Ισραήλ το 2006, ύστερα από την εισβολή των δυνάμεών του στο Λίβανο. Στη συνέχεια και κάτω από την πίεση της ισραηλινής παροικίας στη Βενεζουέλα που αριθμεί 12.000 άτομα, έγινε μια πρόσκαιρη επανασύνδεση διπλωματικών σχέσεων για να διακοπούν ξανά το Γενάρη του 2009 λόγω των εγκλημάτων του Ισραήλ στη Γάζα. Το Νοέμβρη του 2009 ο πρόεδρος του Ισραήλ, Σιμόν Πέρες, διακήρυξε ανοιχτά στη διάρκεια ταξιδιού του στη Λατινική Αμερική: «ο Τσάβες σύντομα θα εξαφανιστεί».
Μετά την εκλογή του πρόεδρου Μαρτινέλι στον Παναμά οι υπηρεσίες του Ισραήλ βρήκαν ένα ακόμη προγεφύρωμα για τη δράση τους στη Λατινική Αμερική. Η πρώτη επίσκεψη του Μαρτινέλι -ο οποίος αρέσκεται στο να παρουσιάζεται ως ο «αντι-Τσάβες της Λατινικής Αμερικής»- στο εξωτερικό έγινε στο Ισραήλ με το οποίο υπέγραψε μια σειρά από συμφωνίες που αφορούν την ασφάλεια και τη στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών.
Το οικονομικό ενδιαφέρον του Ισραήλ για τη Λατινική Αμερική
Τα τελευταία χρόνια η παγκόσμια οικονομική κρίση αλλά και η ανάπτυξη του κινήματος μποϊκοτάζ κατά του Ισραήλ σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική ανάγκασαν το Ισραήλ να αναζητήσει επιτακτικά νέες εμπορικές συνεργασίες. Μεγάλο άνοιγμα αγορών στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο αποκλείεται να γίνει. Ακόμα και σε χώρες όπου οι κυβερνήσεις δεν ακολουθούν πολιτικές μποϊκοτάζ και κυρώσεων κατά του Ισραήλ, όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία, το κοινό λαϊκό αίσθημα βάζει φραγμό στις ισραηλινές επενδύσεις.
Έτσι, το Ισραήλ πρόσφατα αποφάσισε να στραφεί στη Νότια Αμερική και την Αφρική για την ανάπτυξη εμπορικών σχέσεων και να ενισχύσει περισσότερο απ’ ότι στο παρελθόν τα στρατηγικά του συμφέροντα σ’ αυτές τις ηπείρους.
Η Λατινική Αμερική, και ειδικά οι χώρες της Mercosur (κοινή αγορά των χωρών του Νότου), όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή, είναι εν δυνάμει μια νέα αγορά για τα ισραηλινά προϊόντα και τις υπηρεσίες. Έτσι, δεν είναι παράξενο που ο υπουργός εξωτερικών Λίμπερμαν στη διάρκεια της περιοδείας του επαναλάμβανε διαρκώς την ανάγκη να επικυρώσει η Mercosur τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου με το Ισραήλ, η οποία είχε υπογραφεί το 2008. Παράλληλα, η ισραηλινή αντιπροσωπεία πραγματοποίησε σε κάθε χώρα συναντήσεις με επιχειρηματίες για να προωθηθούν οι οικονομικές συναλλαγές με το Ισραήλ.
Οι ισραηλινές εξαγωγές προς τις χώρες της Mercosur έφτασαν τα 600 εκατομμύρια δολάρια το 2006. Το Ισραήλ έχει επενδύσει πολλά στην επικύρωση του Συμφώνου και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη Βραζιλία που είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Mercosur. Η Βραζιλία από μόνη της, ακόμα και χωρίς το Σύμφωνο με το Ισραήλ, είναι η τρίτη μεγαλύτερη χώρα υποδοχής των εξαγωγών του Ισραήλ. Το 2005 ο Eχούντ Ολμέρτ, ο τότε υπουργός Εμπορίου, επισκέφτηκε τη Βραζιλία για να πετύχει τη στήριξη του Λούλα για την υπογραφή του Συμφώνου. Τον ίδιο στόχο είχε και το ταξίδι του Λίμπερμαν. «Η απόφαση για την απόρριψη του Συμφώνου Ελεύθερου Εμπορίου θα ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την οικονομία και τις εξωτερικές σχέσεις του Ισραήλ», ανέφερε ο Τζαμάλ Τζούμα από την καμπάνια «Σταματήστε το Τείχος». «Θα ήταν μια ξεκάθαρη πράξη πίεσης στο ισραηλινό κράτος για τη συμμόρφωσή του με τη διεθνή νομοθεσία».
Στη Λατινική Αμερική τα τελευταία χρόνια συντελούνται πολύχρονες διεργασίες για τη δημιουργία θεσμών περιφερειακής ολοκλήρωσης (οικοδόμηση της Mercosur, ίδρυση της Τράπεζας του Νότου, διπλωματικές προσπάθειες για τη δημιουργία ιδιαίτερων σχέσεων μεταξύ των χωρών του Νότου, όπως η πρωτοβουλία IBSA που περιλαμβάνει την Ινδία, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική). Οπωσδήποτε οι καλύτερες σχέσεις με τον αραβικό κόσμο και τις χώρες της Μέσης Ανατολής είναι στρατηγικοί δεσμοί που ίσως επιτρέψουν στον παγκόσμιο Νότο να παίξει έναν πιο ισχυρό ρόλο στη διεθνή πολιτική σκηνή, προς την κατεύθυνση μιας δικαιότερης κοινωνίας. Οι ισραηλινές διπλωματικές προσπάθειες εργάζονται ενάντια σ’ αυτή την προοπτική. Η θεωρία του φόβητρου της μεσανατολικής και ειδικότερα της ιρανικής επιρροής που έχει αναπτύξει ο Λίμπερμαν, έχει στόχο να διαλύσει αυτούς τους τόσο σημαντικούς δεσμούς οικονομικής συνεργασίας μεταξύ του ΟΠΕΚ και άλλων κρατών που παράγουν υδρογονάνθρακες. Και αυτό συνδυάζεται με τη διάβρωση της νοτιοαμερικανικής ενότητας. Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσονται οι προσπάθειες εκβιασμού πολλών κρατών της ALBA (Μπολιβαριανή Συμμαχία των χωρών της Αμερικής) που αν επιτύχουν, θα κατακερματίσουν την ενότητα των κρατών και των οικονομιών της ηπείρου.
Οι διαμαρτυρίες στη διάρκεια της επίσκεψης του Λίμπερμαν τον Ιούλιο του 2009 αλλά και οι πρόσφατες μετά την ισραηλινή πειρατεία στα πλοία που πήγαιναν βοήθεια στη Γάζα, έχουν ξεκαθαρίσει το πού στέκονται οι λαοί. Απομένει να δούμε το πώς θα κινηθούν οι κυβερνήσεις.
Πάντως κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στη Νότια Αμερική μόνο οι κυβερνήσεις της Βραζιλίας, του Περού και της Κολομβίας δέχτηκαν να συναντηθούν με τον Λίμπερμαν. Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό που ο Λούλα δέχτηκε να συνομιλήσει με εκείνους που είναι ένοχοι της εθνοκάθαρσης του παλαιστινιακού λαού και που χρόνια τώρα χρηματοδοτούν και προωθούν την καταστολή των λατινοαμερικανικών λαών. Είναι όμως φανερό πως το κίνητρο του Λούλα είναι τα οικονομικά συμφέροντα της Βραζιλίας. Κι αυτό εξηγεί και τις πρόσφατες συμφωνίες της Βραζιλίας με το Ιράν, ανεπιθύμητες φυσικά για την πλευρά του Ισραήλ και των ΗΠΑ.
Οι παλαιστινιακές κοινότητες στη Λατινική Αμερική έχουν επανειλημμένα ζητήσει από τις κυβερνήσεις των χωρών τους να μην επικυρώσουν το Σύμφωνο Ελεύθερου Εμπορίου με το Ισραήλ, μια συμφωνία που, όπως διακηρύσσουν, στην ουσία θα χρηματοδοτήσει την καταστολή του παλαιστινιακού λαού. Ας σημειωθεί πως στη Χιλή υπάρχει η μεγαλύτερη παλαιστινιακή κοινότητα εκτός αραβικού κόσμου που ξεπερνά τα 500.000 άτομα.
Η επικύρωση ή όχι του Συμφώνου θα είναι βαρόμετρο για τις πολιτικές των κρατών της Νότιας Αμερικής. Αν το δεχτούν, οποιαδήποτε ρητορική για ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία και κοινούς στόχους θα είναι απλώς κενές λέξεις που δεν ασκούν καμία πίεση στο Ισραήλ. Αν το αρνηθούν, η Νότια Αμερική μπορεί να ανοίξει ένα κεφάλαιο στην ιστορία συνεργασίας του παγκόσμιου Νότου και στον αγώνα για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
Εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για την πειρατεία των ισραηλινών
Στην αποστολή βοήθειας προς το λαό της Γάζας, σε ένα από τα τουρκικά πλοία επέβαινε και ο Νταβίντ Σεγκάρα, δημοσιογράφος του τηλεοπτικού καναλιού Telesur της Βενεζουέλας. Ο Σεγκάρα συνελήφθη και αυτός μαζί με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες της αποστολής και μεταφέρθηκε στο Ισραήλ απ’ όπου στη συνέχεια απελάθηκε.
Οι πιο ουσιαστικές κινήσεις διαμαρτυρίας για την ισραηλινή πειρατεία προήλθαν από τις κυβερνήσεις των χωρών που συμμετέχουν στην μπολιβαριανή συμμαχία της ALBA. Η Νικαράγουα ανακοίνωσε τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ. Το Εκουαδόρ ανακάλεσε τον πρεσβευτή του στο Ισραήλ για διαβουλεύσεις. Οι πρόεδροι Ούγκο Τσάβες της Βενεζουέλας και Έβο Μοράλες της Βολιβίας με κοινή ανακοίνωσή τους ζήτησαν να επιβληθούν κυρώσεις στο Ισραήλ για παραβίαση του διεθνούς δικαίου και ζήτησαν να μην ισχύσει η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Mercosur με το Ισραήλ. Από τη μεριά του ο πρόεδρος Λούλα της Βραζιλίας, σε μια προσεχτικά διατυπωμένη ανακοίνωση, ανέφερε πως το Ισραήλ δεν είχε δικαίωμα να εκτελέσει αυτή την επιχείρηση αλλά ζήτησε την επίλυση των προβλημάτων μέσω του διαλόγου.
Σε πολλές χώρες της αμερικανικής ηπείρου έγιναν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας μπροστά στις πρεσβείες του Ισραήλ. Ίσως όμως η πιο σημαντική, σε ηθικό και συμβολικό βάρος, να ήταν αυτή που έγινε μπροστά στην ισραηλινή πρεσβεία στην Πόλη του Μεξικού. Εκεί συγκεντρώθηκε μια ομάδα ι
θαγενών Τρίκις που προέρχονταν από την αποκλεισμένη περιοχή της Κοπάλα στην Οαχάκα, στην οποία είχαν πρόσφατα δολοφονηθεί δύο ακτιβιστές, μια Μεξικανή και ένας Φινλανδός που επιχειρούσαν κι αυτοί με ένα καραβάνι να σπάσουν τον αποκλεισμό της Κοπάλα.
Κυριαρχούσε το σύνθημα: «De Copala a Palestina, la lucha no termina» («από την Κοπάλα ως την Παλαιστίνη, ο αγώνας δεν τελειώνει»).
Μεταξύ άλλων, το Ισραήλ προμήθευε με «έξυπνα όπλα» το καθεστώς στη Γουατεμάλα που δολοφόνησε πάνω από 200 χιλιάδες ανθρώπους, βοήθησε στην εκπαίδευση των Κόντρας στη Νικαράγουα κτλ. Η Λατινική Αμερική έχει αποτελέσει μια μεγάλη αγορά για τα ισραηλινά όπλα και την ισραηλινή βιομηχανία καταστολής, ωστόσο σπάνια αυτό συνοδεύτηκε από ένα άνοιγμα σε περαιτέρω εμπορικές συμφωνίες.
Η προσφερόμενη στρατιωτική εκπαίδευση και τα ισραηλινά όπλα συνεχίζουν και σήμερα να δολοφονούν Λατινοαμερικανούς σε ολόκληρη την ήπειρο. Η Κολομβία είναι πιθανά ο μεγαλύτερος αποδέκτης ισραηλινών όπλων και υπηρεσιών εκπαίδευσης. «Έμαθα πάρα πολλά πράγματα στο Ισραήλ, σ’ αυτήν τη χώρα οφείλω τα στρατιωτικά και ανθρώπινα επιτεύγματά μου», είχε δηλώσει ο κολομβιανός παραστρατιωτικός ηγέτης και έμπορος ναρκωτικών Κάρλος Καστάνιο. Πριν λίγες μέρες, στις 3 Ιουνίου, η Κολομβία παρέλαβε τρία αεροπλάνα τύπου Kafir από το Ισραήλ, τα οποία έρχονται να προστεθούν σε άλλα τέσσερα παρόμοια που είχε παραλάβει το 2009. Ακόμη και χώρες όπως η Βραζιλία χρησιμοποιούν ισραηλινά όπλα καταστροφής και καταστολής. Η Διεθνής Αμνηστία και άλλες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν ξεκινήσει μια καμπάνια ζητώντας από την πολιτεία του Ρίο ντε Τζανέιρο να σταματήσει να χρησιμοποιεί το Καβέιρο, ένα ισραηλινό θωρακισμένο όχημα που σκοτώνει αδιακρίτως και χρησιμοποιείται σε βίαιες επιχειρήσεις καταστολής ολόκληρων κοινοτήτων. Στην Ονδούρα, ενώ σχεδόν ολόκληρη η αμερικανική ήπειρος έχει απομονώσει το τωρινό καθεστώς ύστερα από την ανατροπή του νόμιμου πρωθυπουργού της χώρας Σελάγια, ο ηγέτης της χούντας ανακοίνωσε από την πρώτη στιγμή του πραξικοπήματος την υποστήριξη του Ισραήλ προς τη δικτατορία του. Πολλοί σχολιαστές έχουν υπογραμμίσει ότι τους μήνες που προηγήθηκαν της δικτατορίας στην Ονδούρα η ισραηλινή πρεσβεία ήταν κέντρο έντονης διπλωματικής δραστηριότητας και διαβουλεύσεων με εξέχοντες αντιπροσώπους της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του πραξικοπηματία Μιτσελέτι.
Πρέπει επίσης να αναφέρουμε εδώ πως ένα νέο ισραηλινό όπλο, ο επονομαζόμενος «Φωνακλάς», χρησιμοποιείται επισήμως για πρώτη φορά στην Ονδούρα. Πρόκειται για ένα ισραηλινής κατασκευής μηχάνημα νέας υψηλής τεχνολογίας που χρησιμοποιείται στις διαδηλώσεις κατά των οπαδών του Σελάγια. Από ανώνυμη περιγραφή του νέου όπλου: «Πέρασε ένα λευκό όχημα με δύο αστυνομικούς και δύο στρατιώτες και δύο άγνωστα μηχανήματα που έμοιαζαν με μεγάφωνα, αλλά πιο μοντέρνα. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα εξέπεμψε έναν διαπεραστικό ήχο που έσκισε τον αέρα, το πλήθος πανικοβλήθηκε, κάλυψε τα αφτιά του και διπλώθηκε από τον πόνο». Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν οι τεχνικοί που το χειρίζονται στην Ονδούρα είναι Ονδουριανοί ή αν ανήκουν στις σιωνιστικές ειδικές δυνάμεις.
Ιδιαίτερα έντονη είναι η παρουσία της υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ, της Μοσάντ, στη Λατινική Αμερική. Σύμφωνα με το λατινοαμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων ALAI, η Μοσάντ χρησιμοποιεί ένα δίκτυο «εμπορικών επιχειρήσεων» μέσω των οποίων παρέχεται συμβουλευτική βοήθεια σε λατινοαμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας. Ιδιαίτερο ρόλο επιτελεί η Global CST που διευθύνεται από πρώην ανώτερους αξιωματούχους της Μοσάντ. Έτσι, π.χ. τον Ιούλιο του 2009 η Global CST διαπραγματεύτηκε με την κυβέρνηση του Περού την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών πληροφοριών ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικές στον αγώνα κατά των «ανατρεπτικών και τρομοκρατικών οργανώσεων», όπως το Φωτεινό Μονοπάτι που δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Ανέλαβε επίσης τη δημιουργία ενός σύγχρονου συστήματος ηλεκτρονικού ελέγχου για την κινητή τηλεφωνία, το ίντερνετ κ.ά.
Όπως ήδη έχουμε πει, η πιο στενή συνεργασία υπάρχει με τις στρατιωτικές υπηρεσίες και την πολιτική αστυνομία DAS της Κολομβίας. Οι υπηρεσίες αυτές έχουν δεχτεί προχωρημένη εκπαίδευση ώστε είναι σε θέση να αντιγράφουν τη δράση των εκπαιδευτών τους, Μοσάντ και CIA, και με τη σειρά τους διαθέτουν κι αυτές σήμερα τα δικά τους κλιμάκια σε χώρες έξω από την Κολομβία, όπως στη Βραζιλία, το Εκουαδόρ, τον Παναμά και αλλού.
Επίσης, για λογαριασμό των ισραηλινών συμφερόντων δραστηριοποιείται και το ISA (Διεθνές Γραφείο Ασφαλείας) που επανδρώνεται από ισραηλινούς κομάντος και πράκτορες. Αυτή η υπηρεσία έπαιξε ενεργό ρόλο στην ανατροπή του Μανουέλ Σελάγια, νόμιμου προέδρου της Ονδούρας. Σήμερα έχει αναλάβει την προστασία του νέου προέδρου, Πορφίριο Λόμπο.
Αναμφίβολα ο κύριος στόχος των Ισραηλινών στη Λατινική Αμερική είναι ο Τσάβες. Η Βενεζουέλα διέκοψε τις διπλωματικές της σχέσεις με το Ισραήλ το 2006, ύστερα από την εισβολή των δυνάμεών του στο Λίβανο. Στη συνέχεια και κάτω από την πίεση της ισραηλινής παροικίας στη Βενεζουέλα που αριθμεί 12.000 άτομα, έγινε μια πρόσκαιρη επανασύνδεση διπλωματικών σχέσεων για να διακοπούν ξανά το Γενάρη του 2009 λόγω των εγκλημάτων του Ισραήλ στη Γάζα. Το Νοέμβρη του 2009 ο πρόεδρος του Ισραήλ, Σιμόν Πέρες, διακήρυξε ανοιχτά στη διάρκεια ταξιδιού του στη Λατινική Αμερική: «ο Τσάβες σύντομα θα εξαφανιστεί».
Μετά την εκλογή του πρόεδρου Μαρτινέλι στον Παναμά οι υπηρεσίες του Ισραήλ βρήκαν ένα ακόμη προγεφύρωμα για τη δράση τους στη Λατινική Αμερική. Η πρώτη επίσκεψη του Μαρτινέλι -ο οποίος αρέσκεται στο να παρουσιάζεται ως ο «αντι-Τσάβες της Λατινικής Αμερικής»- στο εξωτερικό έγινε στο Ισραήλ με το οποίο υπέγραψε μια σειρά από συμφωνίες που αφορούν την ασφάλεια και τη στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών.
Το οικονομικό ενδιαφέρον του Ισραήλ για τη Λατινική Αμερική
Τα τελευταία χρόνια η παγκόσμια οικονομική κρίση αλλά και η ανάπτυξη του κινήματος μποϊκοτάζ κατά του Ισραήλ σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική ανάγκασαν το Ισραήλ να αναζητήσει επιτακτικά νέες εμπορικές συνεργασίες. Μεγάλο άνοιγμα αγορών στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο αποκλείεται να γίνει. Ακόμα και σε χώρες όπου οι κυβερνήσεις δεν ακολουθούν πολιτικές μποϊκοτάζ και κυρώσεων κατά του Ισραήλ, όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία, το κοινό λαϊκό αίσθημα βάζει φραγμό στις ισραηλινές επενδύσεις.
Έτσι, το Ισραήλ πρόσφατα αποφάσισε να στραφεί στη Νότια Αμερική και την Αφρική για την ανάπτυξη εμπορικών σχέσεων και να ενισχύσει περισσότερο απ’ ότι στο παρελθόν τα στρατηγικά του συμφέροντα σ’ αυτές τις ηπείρους.
Η Λατινική Αμερική, και ειδικά οι χώρες της Mercosur (κοινή αγορά των χωρών του Νότου), όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή, είναι εν δυνάμει μια νέα αγορά για τα ισραηλινά προϊόντα και τις υπηρεσίες. Έτσι, δεν είναι παράξενο που ο υπουργός εξωτερικών Λίμπερμαν στη διάρκεια της περιοδείας του επαναλάμβανε διαρκώς την ανάγκη να επικυρώσει η Mercosur τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου με το Ισραήλ, η οποία είχε υπογραφεί το 2008. Παράλληλα, η ισραηλινή αντιπροσωπεία πραγματοποίησε σε κάθε χώρα συναντήσεις με επιχειρηματίες για να προωθηθούν οι οικονομικές συναλλαγές με το Ισραήλ.
Οι ισραηλινές εξαγωγές προς τις χώρες της Mercosur έφτασαν τα 600 εκατομμύρια δολάρια το 2006. Το Ισραήλ έχει επενδύσει πολλά στην επικύρωση του Συμφώνου και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη Βραζιλία που είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Mercosur. Η Βραζιλία από μόνη της, ακόμα και χωρίς το Σύμφωνο με το Ισραήλ, είναι η τρίτη μεγαλύτερη χώρα υποδοχής των εξαγωγών του Ισραήλ. Το 2005 ο Eχούντ Ολμέρτ, ο τότε υπουργός Εμπορίου, επισκέφτηκε τη Βραζιλία για να πετύχει τη στήριξη του Λούλα για την υπογραφή του Συμφώνου. Τον ίδιο στόχο είχε και το ταξίδι του Λίμπερμαν. «Η απόφαση για την απόρριψη του Συμφώνου Ελεύθερου Εμπορίου θα ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την οικονομία και τις εξωτερικές σχέσεις του Ισραήλ», ανέφερε ο Τζαμάλ Τζούμα από την καμπάνια «Σταματήστε το Τείχος». «Θα ήταν μια ξεκάθαρη πράξη πίεσης στο ισραηλινό κράτος για τη συμμόρφωσή του με τη διεθνή νομοθεσία».
Στη Λατινική Αμερική τα τελευταία χρόνια συντελούνται πολύχρονες διεργασίες για τη δημιουργία θεσμών περιφερειακής ολοκλήρωσης (οικοδόμηση της Mercosur, ίδρυση της Τράπεζας του Νότου, διπλωματικές προσπάθειες για τη δημιουργία ιδιαίτερων σχέσεων μεταξύ των χωρών του Νότου, όπως η πρωτοβουλία IBSA που περιλαμβάνει την Ινδία, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική). Οπωσδήποτε οι καλύτερες σχέσεις με τον αραβικό κόσμο και τις χώρες της Μέσης Ανατολής είναι στρατηγικοί δεσμοί που ίσως επιτρέψουν στον παγκόσμιο Νότο να παίξει έναν πιο ισχυρό ρόλο στη διεθνή πολιτική σκηνή, προς την κατεύθυνση μιας δικαιότερης κοινωνίας. Οι ισραηλινές διπλωματικές προσπάθειες εργάζονται ενάντια σ’ αυτή την προοπτική. Η θεωρία του φόβητρου της μεσανατολικής και ειδικότερα της ιρανικής επιρροής που έχει αναπτύξει ο Λίμπερμαν, έχει στόχο να διαλύσει αυτούς τους τόσο σημαντικούς δεσμούς οικονομικής συνεργασίας μεταξύ του ΟΠΕΚ και άλλων κρατών που παράγουν υδρογονάνθρακες. Και αυτό συνδυάζεται με τη διάβρωση της νοτιοαμερικανικής ενότητας. Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσονται οι προσπάθειες εκβιασμού πολλών κρατών της ALBA (Μπολιβαριανή Συμμαχία των χωρών της Αμερικής) που αν επιτύχουν, θα κατακερματίσουν την ενότητα των κρατών και των οικονομιών της ηπείρου.
Οι διαμαρτυρίες στη διάρκεια της επίσκεψης του Λίμπερμαν τον Ιούλιο του 2009 αλλά και οι πρόσφατες μετά την ισραηλινή πειρατεία στα πλοία που πήγαιναν βοήθεια στη Γάζα, έχουν ξεκαθαρίσει το πού στέκονται οι λαοί. Απομένει να δούμε το πώς θα κινηθούν οι κυβερνήσεις.
Πάντως κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στη Νότια Αμερική μόνο οι κυβερνήσεις της Βραζιλίας, του Περού και της Κολομβίας δέχτηκαν να συναντηθούν με τον Λίμπερμαν. Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό που ο Λούλα δέχτηκε να συνομιλήσει με εκείνους που είναι ένοχοι της εθνοκάθαρσης του παλαιστινιακού λαού και που χρόνια τώρα χρηματοδοτούν και προωθούν την καταστολή των λατινοαμερικανικών λαών. Είναι όμως φανερό πως το κίνητρο του Λούλα είναι τα οικονομικά συμφέροντα της Βραζιλίας. Κι αυτό εξηγεί και τις πρόσφατες συμφωνίες της Βραζιλίας με το Ιράν, ανεπιθύμητες φυσικά για την πλευρά του Ισραήλ και των ΗΠΑ.
Οι παλαιστινιακές κοινότητες στη Λατινική Αμερική έχουν επανειλημμένα ζητήσει από τις κυβερνήσεις των χωρών τους να μην επικυρώσουν το Σύμφωνο Ελεύθερου Εμπορίου με το Ισραήλ, μια συμφωνία που, όπως διακηρύσσουν, στην ουσία θα χρηματοδοτήσει την καταστολή του παλαιστινιακού λαού. Ας σημειωθεί πως στη Χιλή υπάρχει η μεγαλύτερη παλαιστινιακή κοινότητα εκτός αραβικού κόσμου που ξεπερνά τα 500.000 άτομα.
Η επικύρωση ή όχι του Συμφώνου θα είναι βαρόμετρο για τις πολιτικές των κρατών της Νότιας Αμερικής. Αν το δεχτούν, οποιαδήποτε ρητορική για ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία και κοινούς στόχους θα είναι απλώς κενές λέξεις που δεν ασκούν καμία πίεση στο Ισραήλ. Αν το αρνηθούν, η Νότια Αμερική μπορεί να ανοίξει ένα κεφάλαιο στην ιστορία συνεργασίας του παγκόσμιου Νότου και στον αγώνα για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
Εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για την πειρατεία των ισραηλινών
Στην αποστολή βοήθειας προς το λαό της Γάζας, σε ένα από τα τουρκικά πλοία επέβαινε και ο Νταβίντ Σεγκάρα, δημοσιογράφος του τηλεοπτικού καναλιού Telesur της Βενεζουέλας. Ο Σεγκάρα συνελήφθη και αυτός μαζί με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες της αποστολής και μεταφέρθηκε στο Ισραήλ απ’ όπου στη συνέχεια απελάθηκε.
Οι πιο ουσιαστικές κινήσεις διαμαρτυρίας για την ισραηλινή πειρατεία προήλθαν από τις κυβερνήσεις των χωρών που συμμετέχουν στην μπολιβαριανή συμμαχία της ALBA. Η Νικαράγουα ανακοίνωσε τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ. Το Εκουαδόρ ανακάλεσε τον πρεσβευτή του στο Ισραήλ για διαβουλεύσεις. Οι πρόεδροι Ούγκο Τσάβες της Βενεζουέλας και Έβο Μοράλες της Βολιβίας με κοινή ανακοίνωσή τους ζήτησαν να επιβληθούν κυρώσεις στο Ισραήλ για παραβίαση του διεθνούς δικαίου και ζήτησαν να μην ισχύσει η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Mercosur με το Ισραήλ. Από τη μεριά του ο πρόεδρος Λούλα της Βραζιλίας, σε μια προσεχτικά διατυπωμένη ανακοίνωση, ανέφερε πως το Ισραήλ δεν είχε δικαίωμα να εκτελέσει αυτή την επιχείρηση αλλά ζήτησε την επίλυση των προβλημάτων μέσω του διαλόγου.
Σε πολλές χώρες της αμερικανικής ηπείρου έγιναν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας μπροστά στις πρεσβείες του Ισραήλ. Ίσως όμως η πιο σημαντική, σε ηθικό και συμβολικό βάρος, να ήταν αυτή που έγινε μπροστά στην ισραηλινή πρεσβεία στην Πόλη του Μεξικού. Εκεί συγκεντρώθηκε μια ομάδα ι
θαγενών Τρίκις που προέρχονταν από την αποκλεισμένη περιοχή της Κοπάλα στην Οαχάκα, στην οποία είχαν πρόσφατα δολοφονηθεί δύο ακτιβιστές, μια Μεξικανή και ένας Φινλανδός που επιχειρούσαν κι αυτοί με ένα καραβάνι να σπάσουν τον αποκλεισμό της Κοπάλα.
Κυριαρχούσε το σύνθημα: «De Copala a Palestina, la lucha no termina» («από την Κοπάλα ως την Παλαιστίνη, ο αγώνας δεν τελειώνει»).
Πηγές: περιοδικό “Αλάνα”, τεύχος 11, www.aporrea.org, Nil Nikandrov, El Mossad en Am?rica del Sur, www.kaosenlared.net, (28/5/2010) Jamal Juma, Am?rica Latina en el punto de mira de Israel, www.alainet.org (30/7/2009).
Σχόλια
