Ισχυρές ενδείξεις έμμεσης και άμεσης συνεργασίας με τους Τζιχαντιστές
Του Nicola Nasser*
Απροκάλυπτα το Ισραήλ, η υπερδύναμη της Μέσης Ανατολής, έχει καταβάλει κάθε προσπάθεια ώστε να φανεί ότι δεν έχει κανένα ρόλο στην τετράχρονη καταστροφική κρίση στη Συρία, όπου όλες οι μεγάλες περιφερειακές και διεθνείς δυνάμεις έχουν εμπλακεί πολιτικά και στρατιωτικά και ξεκαθαρίζουν τους λογαριασμούς τους μέσα από ποτάμια συριακού αίματος.
Στην εβδομαδιαία γεωπολιτική του ανάλυση με τίτλο Το Ισλαμικό Κράτος αναδιαμορφώνει τη Μέση Ανατολή, στις 25 Νοεμβρίου, ο Τζορτζ Φρίντμαν του Iνστιτούτου Stratfor προκάλεσε πολλά σχόλια όταν εξέτασε μεν τις επιπτώσεις που η τρομοκρατική αυτή οργάνωση είχε σε όλες τις περιφερειακές δυνάμεις, αλλά φάνηκε να αγνοεί την ύπαρξη της περιφερειακής υπερδύναμης που ακούει στο όνομα Ισραήλ.
Ήταν μία διδακτική παράλειψη, που μαρτυρεί πολλά για το ότι το Ισραήλ δεν σκοπεύει να κινηθεί διακριτικά, πλέον, όσον αφορά αυτό που ο Ισραηλινός σχολιαστής Άμος Χαρέλ περιέγραψε, προφανώς από την ισραηλινή σκοπιά, ως «σταθερή αστάθεια» στη Συρία και την περιοχή.
Πράγματι, ο Φρίντμαν απηχούσε μια ανάλογη επίσημη παράλειψη εκ μέρους της αμερικανικής κυβέρνησης. Όταν ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα απηύθυνε έκκληση για μία «ευρεία διεθνή συμμαχία» που να πολεμήσει το Ισλαμικό Κράτος, δεν ζητήθηκε από το Ισραήλ –την ισχυρότερη και καλύτερα προετοιμασμένη στρατιωτική δύναμη στην περιοχή– να συμμετάσχει. Η κυβέρνηση Ομπάμα εξήγησε, αργότερα, ότι η συμμετοχή του Ισραήλ θα προκαλούσε αντιδράσεις μεταξύ των Αράβων εταίρων της συμμαχίας.
«Το να δοθεί έμφαση στη συμμετοχή του Ισραήλ θα ήταν κάτι προβληματικό, επειδή θα περιέπλεκε τις προσπάθειες για προσέλκυση των Αράβων εταίρων», επισημαίνει ο Μάικλ Άιζενσταντ, στέλεχος του Institute for Near East Policy της Ουάσιγκτον.
Στην πραγματικότητα, όμως, το Ισραήλ παίζει σημαντικό ρόλο στην παράταση του καταστροφικού πολέμου στη Συρία και είναι ο κύριος ωφελημένος από την εξουδετέρωση της στρατιωτικής ισχύος της Συρίας – του μόνου άμεσου Άραβα γείτονά του που μέχρι σήμερα έχει αποφύγει να ενδώσει στους όρους που θέτει η στηριζόμενη από τις ΗΠΑ περιφερειακή δύναμη του Ισραήλ προκειμένου να συνάψει ειρήνη με το εβραϊκό κράτος.
Μια σειρά όμως πρόσφατες εξελίξεις αποκάλυψαν τον πραγματικό ρόλο του Ισραήλ.
Διευκολύνσεις και περίθαλψη
Πρώτα ήταν οι πρόσφατοι βομβαρδισμοί κατά συριακών στόχων κοντά στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Δαμασκού, στις 7 Δεκεμβρίου, η έβδομη κατά σειρά μεγάλη απρόκλητη αεροπορική επιδρομή του είδους από το 2011 και η πέμπτη μέσα στους 18 τελευταίους μήνες με στόχο τη συριακή άμυνα. Επιστημονικά ερευνητικά κέντρα της Συρίας, αποθήκες πυραύλων, βάσεις αεράμυνας, σταθμοί ραντάρ και ηλεκτρονικής παρακολούθησης, αλλά και η Προεδρική Φρουρά, έγιναν στόχοι του Ισραήλ.
Διευκολύνοντας την αποστολή του Ισραήλ και συμπληρώνοντάς την, οι τρομοκρατικές οργανώσεις που δρουν στη Συρία επιχείρησαν πολλές φορές να πλήξουν τους ίδιους στόχους. Πέτυχαν να σκοτώσουν αρκετούς πιλότους και ειδικούς, που το Ισραήλ έπρεπε να καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για να τους εντοπίσει.
Το Foreign Policy, στις 14 του περασμένου Ιουνίου, αναφέρθηκε σε έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν που έλεγε ότι «οι σκληραγωγημένοι στη μάχη Σύριοι αντάρτες… όταν βρεθούν στο Ισραήλ, τυγχάνουν ιατρικής περίθαλψης σε νοσοκομείο εκστρατείας προτού σταλούν πίσω στη Συρία», περιγράφοντας την κατάσταση αυτή σαν μια «συμφωνία κυρίων».
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπένζαμιν Νετανιάχου, τον Φεβρουάριο του 2014, επισκέφθηκε αυτό το «νοσοκομείο εκστρατείας» και έσφιξε τα χέρια κάποιων από τους 1.000 περίπου αντάρτες οι οποίοι είχαν λάβει περίθαλψη σε ισραηλινά νοσοκομεία, σύμφωνα με τον αντισυνταγματάρχη Πίτερ Λέρνερ, εκπρόσωπο των Ισραηλινών Δυνάμεων Κατοχής.
Το Foreign Policy επικαλέστηκε επίσης τη μαρτυρία του Εχούντ Γιααρί, Ισραηλινού συνεργάτη του Institute for Near East Policy της Ουάσιγκτον, ότι το Ισραήλ προμήθευε τα ελεγχόμενα από τους αντάρτες χωριά της Συρίας με φάρμακα, θερμάστρες και άλλα ανθρωπιστικά μέσα. Η βοήθεια αυτή, υποστήριξε, ωφέλησε τους πολίτες αλλά και τους «αντάρτες». Ο Γιααρί παρέλειψε τις αναφορές για τις υπηρεσίες που παρείχε η αντικατασκοπεία του Ισραήλ προς αυτούς τους «αντάρτες».
Το Ισραήλ διευκολύνει τον πόλεμο κατά της UNDOF
Δεύτερο, η πιο πρόσφατη τριμηνιαία έκθεση της Δύναμης Απεμπλοκής του ΟΗΕ (UNDOF) προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, την 1η Δεκεμβρίου, επιβεβαιώνει αυτό που ανέφεραν οκτώ παρόμοιες προηγούμενες αναφορές σχετικά με την «επικοινωνία… κατά μήκος της ζώνης κατάπαυσης του πυρός Συρίας-Ισραήλ» μεταξύ των Ισραηλινών Δυνάμεων Κατοχής και των «ένοπλων δυνάμεων της Συριακής αντιπολίτευσης», όπως γράφει χαρακτηριστικά η έκθεση του Κι-Μουν προς το Συμβούλιο Ασφαλείας στις 4 Δεκεμβρίου.
Τρίτο, ο Κι-Μουν στην έκθεσή του επιβεβαιώνει ότι η UNDOF «αναγκάστηκε να επανεγκαταστήσει τις δυνάμεις της» στην ισραηλινή πλευρά της ζώνης κατάπαυσης του πυρός, αφήνοντας τη συριακή πλευρά υπό τον έλεγχο της οργάνωσης Al-Nusra Front, που συνεργάζεται με την Αλ-Κάιντα και την οποία το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ χαρακτηρίζει «τρομοκρατική οργάνωση».
Ο διοικητής της UNDOF, Ικμπάλ Σινγκ Σίνγκα, δήλωσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας στις 9 Οκτωβρίου ότι τα στρατεύματά του «δέχθηκαν πυρά, έπεσαν θύματα απαγωγής, τους αφαιρέθηκε ο οπλισμός και τα γραφεία τους λεηλατήθηκαν». Η Αυστραλία ήταν η τελευταία από τις χώρες που συμμετέχουν με στρατεύματα, η οποία απέσυρε τις δυνάμεις της από την UNDOF.
Η UNDOF και η Οργάνωση Εποπτείας Ανακωχής του ΟΗΕ (UNTSO) επιχειρούν σε μία ουδέτερη ζώνη μήκους 80 χλμ. και πλάτους 0,5-10 χλμ., σε μία έκταση 235 τετρ. χλμ. Η ζώνη συνορεύει με την Μπλε Γραμμή στον Λίβανο προς βορρά και δημιουργεί μια συνοριακή γραμμή μικρότερη του 1 χλμ. με την Ιορδανία προς νότο. Υπερκαλύπτει την Μωβ Γραμμή, που διαχωρίζει τα κατεχόμενα από το Ισραήλ υψώματα του Γκολάν από τη Συρία. Η δυτική (ισραηλινή) πλευρά σε αυτή τη γραμμή είναι γνωστή ως «Alpha» και η ανατολική (συριακή) πλευρά ως «Bravo».
Μιλώντας στη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στο Fort Dix, στα μέσα Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος Ομπάμα προειδοποίησε αυτούς που «απειλούν την Αμερική» ότι δεν θα «βρίσκουν πουθενά ασφαλές καταφύγιο» – όμως το Ισραήλ τους προσφέρει ακριβώς αυτό…
Το Ισραήλ προστατεύει τους Τζιχαντιστές
Οι «κινήσεις» του Ισραήλ ουσιαστικά βοήθησαν την UNDOF να «μεταφερθεί» από την Bravo στην Alpha και να παραχωρήσει έτσι την Bravo ως ζώνη ασφαλείας σε έναν συνασπισμό τρομοκρατικών ομάδων υπό το al-Nusra Front. Το τελευταίο είναι επίσημα η εκπρόσωπος της Αλ-Κάιντα στη Συρία. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι δήλωσε προς την Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας στις 9 Δεκεμβρίου ότι η κυβέρνηση πιστεύει πως το Ισλαμικό Κράτος είναι παρακλάδι της Αλ-Κάιντα που δραστηριοποιείται με διαφορετικό όνομα. Οι δύο αυτές τρομοκρατικές ομάδες ήταν μία, με την ονομασία Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και την Συρία (ISIS) και διαχωρίστηκαν μόλις πρόσφατα. Όποιος λοιπόν υποβοηθά τη μία, ουσιαστικά «φλερτάρει» με την άλλη.
Η ισραηλινή αεροπορία και το πυροβολικό παρενέβησαν αρκετές φορές για να προστατεύσουν τη «ζώνη ασφαλείας» του al-Νusra Front από τα πυρά της Συρίας, η οποία παραμένει δεσμευμένη από τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός του 1974 με το Ισραήλ. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, για παράδειγμα, το Ισραήλ κατέρριψε ένα συριακό μαχητικό που βομβάρδιζε τις θέσεις του al-Nusra, ενώ μόλις τρεις εβδομάδες πριν είχε καταρρίψει ένα συριακό μη επανδρωμένο αεροσκάφος στην περιοχή.
Έμπρακτη αμφισβήτηση της παρουσίας του ΟΗΕ
Μ’ αυτόν τον τρόπο, το Ισραήλ δεν παραβιάζει μόνο την εθνική κυριαρχία της Συρίας, αλλά και την κατάπαυση του πυρός που έχει συμφωνηθεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, καθώς και τις αποφάσεις του ΟΗΕ κατά της τρομοκρατίας. Πιο σημαντικό απ’ όλα όμως είναι το γεγονός ότι το Ισραήλ υποσκάπτει την αποστολή της UNDOF στα κατεχόμενα από το Ισραήλ υψώματα του Γκολάν.
Η κατάσταση αυτή μπορεί να ερμηνευθεί μόνο ως ένας προμελετημένος «δι’ αντιπροσώπου» πόλεμος του Ισραήλ εναντίον της παρουσίας του ΟΗΕ στα υψώματα του Γκολάν. «Το Ισραήλ έχει το μεγαλύτερο συμφέρον από μία απομάκρυνση της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ από τα κατεχόμενα υψώματα, ώστε να μείνει χωρίς διεθνή εποπτεία», τόνισε ο αντιπρόσωπος της Συρίας στον ΟΗΕ, Μπασάρ αλ-Τζαφάρι.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μοιάζει ανήμπορο ή αδιάφορο να προστατεύσει την αποστολή της UNDOF στο Γκολάν από την επιθετικότητα του Ισραήλ, που θέτει σε κίνδυνο τις συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός του 1974. Είναι προφανές δε ότι, χωρίς την παρουσία του ΟΗΕ στην περιοχή, υπάρχει κίνδυνος περιφερειακής ανάφλεξης.
* Ο Nicola Nasser είναι βετεράνος Άραβας δημοσιογράφος με έδρα τη Δυτική Όχθη στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη. Το άρθρο δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στο counterpunch.org
Μετάφραση: Ελεάννα Ροζάκη
Στρατηγικά κέρδη
Τα τετελεσμένα που προωθεί το Ισραήλ μπορούν να αποφέρουν στρατηγικά οφέλη για το εβραϊκό κράτος, ενώ του προσφέρουν και δικαιολογία ώστε να μην αποσύρει τις Ισραηλινές Δυνάμεις Κατοχής από τα κατεχόμενα υψώματα του Γκολάν και τα Παλαιστινιακά Εδάφη.
Σε ανάλυση που δημοσίευσε το Saban Centre at Brookings το Νοέμβριο του 2012, ο Ιταμάρ Ραμπίνοβιτς γράφει: «Είναι ξεκάθαρο πως η αβεβαιότητα στη Συρία έχει βάλει επ’ αόριστον στον πάγο το ζήτημα των υψωμάτων του Γκολάν».
Επιπλέον, σύμφωνα με τον Ραμπίνοβιτς, «η σύγκρουση στη Συρία είναι πιθανό να επανορθώσει τις διαταραγμένες σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας… μπορεί να αναζητήσουν κοινό έδαφος για την εγκαθίδρυση μιας σταθερής κυβέρνησης στη μετα-Άσαντ εποχή στη Συρία».
