Η κυβέρνηση επαιτεί χαλάρωση πιέσεων, οι εκπρόσωποι των δανειστών έρχονται για επιθεώρηση
και οι Βρυξέλλες ετοιμάζουν το τρίτο Μνημόνιο. Κι όποιος αντέξει… Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
«Reorganise the figures». Είναι η φράση που η γερμανική εφημερίδα Die Zeit αποδίδει στον Ευάγγελο Βενιζέλο. Ο οποίος, κατά την εφημερίδα, σε πρόσφατη συνάντηση με το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ και πιθανό επόμενο υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, πρότεινε ένα «μαγειρεματάκι» στο έλλειμμα. Κατηγορηματική και οργισμένη διάψευση από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, μισή διάψευση από τον εκπρόσωπο της ΕΚΤ, αλλά το όλο σκηνικό ναι μεν εκθέτει τον Βενιζέλο, αλλά δεν προσθέτει και πολλά στη γνώση μας. Το περίφημο πρωτογενές πλεόνασμα που παρουσιάζει η κυβέρνηση φωνάζει από μακριά ότι είναι «μαγειρεμένο», με τις ευλογίες ή τα στραβά μάτια της τρόικας.
Μ’ αυτό το πρωτογενές πλεόνασμα ανά χείρας ως μοναδικό επίτευγμα της κυβέρνησης, ο Αντώνης Σαμαράς έσπευσε στις αρχές της εβδομάδας στις Βρυξέλλες για να ζητιανέψει μερικές δηλώσεις συμπάθειας. Και τις πήρε. Μπαρόζο, Ρομπάι και Αλμούνια έκαναν ό,τι μπορούσαν για να επισημάνουν την «πρόοδο που έχει κάνει η Ελλάδα», αν και δεν είχαν τη δυνατότητα να του προσφέρουν εγγυήσεις στο πραγματικό αίτημά του. «Μη μας πιέζετε, δεν αντέχουμε», ήταν το αγωνιώδες μήνυμα που εξέπεμπαν τα πρωτοσέλιδα καθωσπρέπει μνημονιακών ΜΜΕ από την περασμένη Κυριακή, αποδίδοντάς το στον ίδιο τον πρωθυπουργό. Ο Σαμαράς προσπάθησε, εν ολίγοις, να θέσει ένα πολιτικό δίλημμα στους εταίρους. Αν η τρόικα που φτάνει αύριο, Κυριακή, στην Αθήνα, πιέσει για νέα μέτρα, πολύ απλά η κυβέρνηση θα πέσει. «Θέλετε να το ρισκάρετε;» είναι το τελικό ερώτημα.
Ξεπούλημα
Πρόκειται για μιαν ακόμη ομολογία αποτυχίας και πολιτικής αδυναμίας. Ο Α. Σαμαράς προσπάθησε να εκπέμψει καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού της διετίας 2015-2016, το οποίο υποεκτίμησε μόλις στα 2,5 δισ., αν και η πρόβλεψη της τρόικας το ανεβάζει στα 4,5 δισ., ισχυριζόμενος ότι θα καλυφθεί με «διαρθρωτικές αλλαγές και όχι νέα μέτρα». Ποια είναι η διαφορά μόνο ο ίδιος και ο Στουρνάρας ξέρουν, ωστόσο η παραίνεση Μπαρόζο «όσο περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις γίνουν, τόσο λιγότερα βάρη θα μεταφερθούν στους πολίτες» προϊδεάζει για όσο – όσο ξεπούλημα της κρατικής περιουσίας, και με μια «ανεξαρτητοποίηση» του ΤΑΙΠΕΔ που θα τεθεί επί τάπητος από την τρόικα. Το μενού περιλαμβάνει, ως γνωστόν, τη συρρίκνωση της ΛΑΡΚΟ και των αμυντικών βιομηχανιών, την πώληση θυγατρικών και περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών και μια λύση – πακέτο για χιλιάδες κρατικά ακίνητα που θα πωληθούν κοψοχρονιά μέσω Λουξεμβούργου.
Τα δύσκολα στις επαφές με την τρόικα που ξεκινούν αύριο αφορούν ακριβώς τις «διαρθρωτικές αλλαγές» που η κυβέρνηση θεωρεί βατές. Η κρισιμότερη είναι οι διαθεσιμότητες, κι είναι ένα ερώτημα αν με τα περισσότερα σχολεία κλειστά και όλο τον δημόσιο τομέα σε αναταραχή η τρόικα θα στήσει ευήκοον ους στο αίτημα Μητσοτάκη για δίμηνη παράταση στο δεύτερο κύμα διαθεσιμοτήτων. Το κλίμα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο η δολοφονία Φύσσα, οι αποκαλύψεις για τη Χ.Α. και η τυχοδιωκτική διαχείριση της υπόθεσης από την κυβέρνηση.
Μπορεί οι εκπρόσωποι των πιστωτών να έχουν την εντολή να συντηρήσουν εν ζωή το ημιθανές ελληνικό success story, τουλάχιστον μέχρι να αποσαφηνιστεί ποια θα είναι η επόμενη γερμανική κυβέρνηση, αλλά η εικόνα κοινωνικής και πολιτικής αποσταθεροποίησης που εκπέμπει η χώρα σίγουρα γεννά δεύτερες σκέψεις για το αν αξίζει τον κόπο η μέχρι τέλους στήριξή της. Και οι δανειστές δεν έχουν την πολυτέλεια να νιώσουν τύψεις για τη συνενοχή τους στην ναζιστική τερατογένεση.
Το τρίτο πακέτο
Σε κάθε περίπτωση η οριστική απόφαση για το αναπόφευκτο τρίτο πακέτο στήριξης δεν θα κριθεί σ’ αυτή την αξιολόγηση της τρόικας. Η εκκίνηση της ουσιαστικής συζήτησης θα γίνει στο Eurogroup του Οκτωβρίου με χρονικό ορίζοντα ασαφή, αφού η γερμανική ηγεσία επιμένει για «αποφάσεις την άνοιξη». Η συζήτηση θα αφορά πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους τουλάχιστον 15 δισ. ευρώ, προϋποθέτει τον συμβιβασμό του ΔΝΤ που απαιτεί κάλυψη ως προς τη βιωσιμότητα του χρέους, μπορεί να μην έχει ακριβώς τη μορφή νέου δανείου, αλλά «αναπτυξιακών κονδυλίων» τύπου Μάρσαλ, ωστόσο ούτως ή άλλως οδηγεί σε μια νέα μνημονιακή σύμβαση. Δηλαδή, ό,τι εξορκίζει και απεύχεται η κυβέρνηση Σαμαρά.
Με δεδομένη τη μικρή μετακύλιση του χρονοδιαγράμματος δράσης των εταίρων, η κυβέρνηση ίσως κερδίζει για λίγο χρόνο την πολυτέλεια να βαδίζει στην κόψη του ξυραφιού. Ωστόσο, είναι αδύνατο ν’ αποφύγει την καθημερινή αναμέτρηση με την εκρηκτική πραγματικότητα. Οι αποχωρήσεις επιχειρηματικών ομίλων τύπου Βιοχάλκο θα έχουν και συνέχεια, η ανεργία ανεβαίνει ακάθεκτη, τα 2/3 των μισθωτών πληρώνονται με καθυστέρηση άνω των δύο μηνών, τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο, κυρίως στην εφορία, τρέχουν προς τα 70 δισ. ευρώ, ένα νέο φορολογικό πακέτο 40 δισ. ευρώ θα προβλέπει ο νέος προϋπολογισμός, τα ασφαλιστικά ταμεία τελούν υπό κατάρρευση, το ΕΣΥ θα πρέπει να πορευτεί με προϋπολογισμό μόλις 6 δισ., τον μισό του 2009, και η κρατική μηχανή διαλύεται συστηματικά μέσω διαθεσιμοτήτων και κινητικότητας.
Αυτό βαφτίζεται «μεταρρύθμιση», αν και θυμίζει σχέδιο κοινωνικής μηχανικής για τη διάλυση μιας χώρας. Παρ’ όλα αυτά, ο πρωθυπουργός βλέπει την ανάκαμψη «ante portas», όπως δήλωσε την περασμένη Δευτέρα. Προς το παρόν η μόνη που βρίσκεται ante portas είναι η τρόικα.
