50 χρόνια συμπληρώνονται από τα τραγικά γεγονότα του καλοκαιριού του 1974 και η Κύπρος συνεχίζει να βιώνει τα αποτελέσματα της συνεχιζόμενης κατοχής και της διαρκής πίεσης και απειλής του τουρκικού επεκτατισμού. Για χρόνια προσπάθησαν να παρουσιάσουν την κατοχή και τον εποικισμό ως μια πραγματικότητα με την οποία οφείλει ο κυπριακός λαός να συμφιλιωθεί, εμφανίζοντας ως λύση την, δια της ομοσπονδίας, παράδοση της Κυπριακής Δημοκρατίας στα τετελεσμένα του Αττίλα. Και όμως η αδιαλλαξία και η ολοένα και πιο παράλογες απαιτήσεις της Άγκυρας ήταν και συνεχίζουν να είναι εδώ για να δείχνουν πως η μόνη πραγματική λύση για την Κύπρο είναι η αντίσταση στην προοπτική απελευθέρωσης από την τουρκική κατοχή.
Η Τουρκία, επιλέγει να γιορτάσει τα 50 χρόνια του Αττίλα, χωρίς προσωπείο, εμφανίζοντας την πραγματική της φύση, αυτή της κατοχικής δύναμης, που συνεχίζει να διαπράττει εγκλήματα, όπως η διαρκής κατοχή, η εθνοκάθαρση, ο εποικισμός εις βάρος όλου του κυπριακού λαού. Η απόβαση Ερντογάν, συνοδεία εκπροσώπων όλου του πολιτικού φάσματος της Τουρκίας, και ο από κοινού εορτασμός με την ηγεσία του ψευδοκράτους, αλλά και εκπροσώπους του Αζερμπαϊτζάν (θυμίζουμε το δόγμα ένα «έθνος, τρία κράτη»), αποδεικνύουν και στο επίπεδο των συμβολισμών πως ο Αττίλας είναι η ενεργή πολιτική της Άγκυρας. Για να μην έχουμε αμφιβολίες μάλιστα, η φιέστα συνοδεύεται και από μια σειρά προκλητικών ενεργειών επί του πεδίου όπως οι υπερπτήσεις μαχητικών αεροσκαφών της Τουρκίας πάνω από την Πράσινη Γραμμή ή η δέσμευση με NAVTEX περιοχών μεταξύ Καστελόριζου και Κύπρου, για έρευνες του ερευνητικού σκάφους Akdeniz Apastirma-1, από τις 18 Ιουλίου έως και τις 5 Αυγούστου.
Είχε προηγηθεί η ιδιαίτερα έντονη και συντονισμένη επίθεση της τουρκικής πλευράς, προς τον Έλληνα υπουργό Άμυνας, Ν. Δένδια, ο οποίος σε επίσκεψη στην Κύπρο, στις 15 Ιουλίου, επέτειο του προδοτικού πραξικοπήματος εναντίον του Μακαρίου, είχε δηλώσει μεταξύ άλλων πως «η Κύπρος δεν κείται μακράν», καταγγέλλοντας τις ενέργειες της Τουρκίας στην Κύπρο. Η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, πέραν της ανιστόρητης αναφοράς πως η Ελλάδα οφείλει τη «δημοκρατία στον Αττίλα», κατηγόρησε τον Ν. Δένδια πως υπονομεύει την «κοινή θέση των ηγετών των δύο χωρών, η οποία στοχεύει στην προώθηση των σχέσεων Τουρκίας-Ελλάδας με εποικοδομητικό τρόπο». Είναι τέτοιο το θράσος τους που επιθυμούν να υποδείξουν στην ελληνική πλευρά τις προδιαγραφές των συνομιλητών τους, διαλέγοντας μάλλον όσους έχουν έφεση στις «υποκλίσεις».
Οι εκδηλώσεις στο προεδρικό
Στην άλλη πλευρά, στην ελεύθερη Λευκωσία, η πραγματικότητα της κατοχής συνεχίζει να βιώνεται ως ένα συλλογικό τραύμα, όσο και αν κρύβεται πίσω από την επίπλαστη ευμάρεια της ανάπτυξης του real estate και των golden visa. Η κυπριακή και η ελληνική ηγεσία, χωρίς μια στρατηγική άμυνας και ανάσχεσης του τουρκικού επεκτατισμού, παραμένει προσκολλημένη στη ΝΑΤΟϊκή ή και την ισραηλινή ομπρέλα, παρακαλώντας μονότονα την Άγκυρα για «ήρεμα νερά».
Σε αυτό το φόντο, οι επίσημες εκδηλώσεις λίγο διαφέρουν από αυτές προηγούμενων χρόνων, με το μνημόσυνο υπέρ πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών κατά την τουρκική εισβολή του 1974 στον Τύμβο Μακεδονίτισσας και την εκδήλωση στο Προεδρικό για τις δύο μαύρες επετείους του πραξικοπήματος και της εισβολής, με ομιλητές τους Ν. Χριστοδουλίδη και Κ. Μητσοτάκη και προσκεκλημένους πολιτικούς και θεσμικούς παράγοντες από Ελλάδα και Κύπρο, μεταξύ των οποίων και οι πρόεδροι του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Ανδρουλάκης και Στ. Κασσελάκης.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κ. Μητσοτάκης, παραβρίσκεται στις εκδηλώσεις μνήμης στην Λευκωσία, αφού πρώτα έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους την πρόθεση για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, αναφερόμενος σε αυτό ως ένα πρόβλημα «διαίρεσης». Με τη συνολική πολιτική της ελληνοτουρκικής προσέγγισης μάλιστα, από την οποία εντέχνως έχει αφαιρεθεί το «αγκάθι» της Κύπρου, όπως καταγράφηκε και στη Διακήρυξη των Αθηνών, η ελληνική κυβέρνηση μοιάζει να δίνει συγχωροχάρτι στα εγκλήματα της Τουρκίας, όπως τη συμβουλεύουν να πράξει οι σύμμαχί μας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Το επίσημο ελληνικό κράτος, πέραν τούτου επιλέγει τη σιωπή. Άλλωστε στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου στην Αθήνα, σε πλήρη επισημότητα θα γιορτάζεται μια άλλη επέτειος, αυτή της αποκατάστασης της δημοκρατίας, συνδεδεμένη με το δράμα της Κύπρου με εκείνο το «κείται μακράν» που ακόμη οδηγεί την πολιτική των ελλαδικών ελίτ.
Και η κοινωνία;
Και η κοινωνία; Ξεχνά κι αυτή; Προσαρμόζεται ρεαλιστικά στα δεδομένα όπως οι ηγεσίες της; Στην Κύπρο, τις μέρες αυτές θα λάβουν χώρα πολλές εκδηλώσεις μνήμης. Από την μεγάλη συναυλία στην Λευκωσία, με τον Γιώργο Νταλάρα και άλλους γνωστούς καλλιτέχνες, που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, μέχρι τις αντικατοχικές διαμαρτυρίες που οργανώνουν αυτόνομες φοιτητικές και νεολαιίστικες παρατάξεις, και από τις εκδηλώσεις μνήμης των υπό κατοχή Δήμων μέχρι τη συμβολική κινητοποίηση της Παγκύπριας Κινητοποίησης για την Ελευθερία στα οδοφράγματα (βλ. τη διακήρυξη στη διπλανή στήλη). Στη δε Ελλάδα, αναιμικές είναι οι εκδηλώσεις, κυρίως από κάποιους δήμους, και κάποιους συλλόγους εν Ελλάδι Κυπρίων.
Είναι εμφανές πως κάτι λείπει. Κάτι που να συνενώσει όλες αυτές τις θεσμικές ή μη θεσμικές, ριζοσπαστικές ή λιγότερο ριζοσπαστικές κινήσεις και να συνεγείρει τη μεγάλη πλειοψηφία που αγωνιά αλλά δεν βλέπει κάποια προοπτική, σε ένα ενιαίο ρεύμα αντίστασης στη συνεχιζόμενη κατοχή του νησιού. Στα 50 χρόνια, έπρεπε και ίσως να μπορούσε να γίνει κάτι πιο κοντά στο ύψος των περιστάσεων, κάτι που θα συμβόλιζε την αναγκαία παγκύπρια ενότητα, αλλά και την κοινή αγωνία όλου του Eλληνισμού για την ελευθερία της Κύπρου. Κάτι που θα αμφισβητούσε στην πράξη την κατοχή και την ισχύ του Αττίλα. Οι πάγιες επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας, και οι εξελίξεις στα παζάρια για το ξαναμοίρασμα της Ανατολικής Μεσογείου, καθιστούν αυτή την ανάγκη όλο και επιτακτικότερη, για την ίδια την ύπαρξη και την υπεράσπιση της κυριαρχίας Ελλάδας και Κύπρου.
