του Βασίλη Καλύβη
Προϋπόθεση για την επιτυχία της επαναστατικής πάλης, είτε διεξάγεται με ειρηνικό τρόπο μέσω άοπλου λαϊκού κινήματος, είτε διεξάγεται με ένοπλο αγώνα, είναι η καθολική υποστήριξή της από τον λαό στην περιοχή που η συγκεκριμένη πάλη διεξάγεται. Δηλαδή, η επιτυχία ενός επαναστατικού κινήματος έγκειται στην πλήρη λαϊκή αποδοχή του. Προκειμένου να υπάρξει πλήρης αποδοχή μίας επαναστατικής ενέργειας, πρέπει να κατανοηθεί από όλους η ανάγκη του αγώνα ώστε ο λαός να αναλάβει πρωτοβουλίες για πολιτική και κοινωνική ανατροπή. Η μεγάλη ιδεολογική διαφορά μεταξύ των αστών-καπιταλιστών με την Αριστερά είναι, κατ’ αρχήν, το πώς ο καθένας αντιλαμβάνεται τη ζωή και την κοινωνία μέσα στο περιβάλλον που ζει. Αυτή η διαφορά είναι πολύ πιο σημαντική από αυτή των δύο θεωριών (Μαρξισμός, Καπιταλισμός) ως σημειολογικά και εννοιολογικά πολιτικό-οικονομικά συστήματα. Είναι μία θεμελιώδης διαφορά που αφορά στην κοσμοθεωρία του κάθε ανθρώπου, δηλαδή, στο πώς βιώνει το παρόν και αντιλαμβάνεται το μέλλον του μέσα στον κόσμο. Όμως, τι είναι αυτό που ονομάζεται «Αριστερή Ηθική» και πώς μπορεί σήμερα να επαναπροσδιορίσει την προοπτική της Αριστεράς στον 21ο αιώνα προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως μέσο ένταξης του ατομικού στο επαναστατικό συλλογικό;
Το 1960 ο Τσε είχε πει: «Η ζωή ενός ανθρώπινου πλάσματος αξίζει ένα εκατομμύριο φορές περισσότερο απ’ την περιουσία του πλουσιότερου ανθρώπου στη Γη». Με αυτή την ευσύνοπτη φράση, ο Τσε, αποτύπωσε όλη την ανθρωποκεντρική φιλοσοφία που υπάρχει πίσω από την «Αριστερή Ηθική». Πρόκειται για τη διαφορά του λεγόμενου «Προοδευτισμού» με τον αντιδραστικό και άτεγκτο «Συντηρητισμό» της πλουτοκρατίας και του καπιταλισμού. Και σε αυτόν τον «Προοδευτισμό» δεν χωρούν ερμαφρόδιτα «σοσιαλοδημοκρατικά» αφηγήματα τα οποία αποδεδειγμένα στηρίζουν τον καπιταλισμό και τον νεοφιλελευθερισμό της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Αφηγήματα τα οποία κατασκεύασαν εργατικές τάξεις που, λόγω της εκπαίδευσης, της παράδοσης και της συνήθειας, θεωρούν τις μεθόδους της καπιταλιστικής παραγωγής αυταπόδεικτους φυσικούς νόμους. Η Αριστερά πρέπει να αναγεννηθεί, έχοντας ως σημείο αναφοράς τον καταπιεσμένο άνθρωπο ο οποίος αποτελεί τη σύγχρονη εκδοχή του σκλάβου προλετάριου που, αφενός, χρησιμοποιεί διαφορετικά μέσα παραγωγής ως εργαζόμενος (ή είναι άνεργος χωρίς να διακρίνει μέλλον στη ζωή του), αφετέρου, παραμένει θύμα της κρατικής γραφειοκρατίας και εξακολουθεί να είναι εκμεταλλεύσιμος από τον κάθε κεφαλαιοκράτη.
Ο αρμός που ανέκαθεν ένωνε το ατομικό με το συλλογικό, και διαφοροποίησε ιστορικά την Αριστερά από τη «Συντήρηση» και τον «εθνικιστικό λαϊκισμό», είναι η αγάπη προς τον συνάνθρωπο και η πραγματική κατανόηση των καθημερινών του αναγκών. Η Αριστερά αφουγκράζεται την κάθε ατομικότητα ξεχωριστά μέσα από μία διαδικασία αλληλοβοήθειας η οποία αποτελεί παράγοντα εξέλιξης και είναι η ουσία της «Αριστερής Ηθικής». Πρόκειται για έναν ανιδιοτελή διαρκή αγώνα απλόχερης δοτικότητας προς τον συνάνθρωπο που πηγάζει μέσα από την κατανόηση της ατομικής ιδιοπρόσωπης αξιοπρέπειάς του, με σκοπό την επιβεβαίωση της υπόστασης του κάθε ατόμου ως ξεχωριστή οντότητα. Αυτόν τον διαρκή αγώνα, οι αριστεροί, τον διεξάγουν και ενάντια στους ίδιους τους εαυτούς τους. Αυτό σημαίνει αξίωση κοινωνικής δικαιοσύνης! Η ουσία της ένταξης του ατομικού στο συλλογικό σημαίνει η ευτυχία του καθενός να είναι στενά συνδεδεμένη με την ευτυχία των άλλων που τον περιβάλλουν.
Το επαναστατικό συλλογικό που σήμερα όσο ποτέ είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί, πρέπει να διαφοροποιηθεί από τους αγώνες που γίνονται μέσα στα όρια των καπιταλιστικών σχέσεων, δηλαδή, στα πλαίσια της συνεχούς βελτιστοποίησης των υλικών όρων και συνθηκών οι οποίες μετάλλαξαν το ατομικό υποκείμενο σε ελεγχόμενη και ποδηγετούμενη οντότητα. Πρέπει να επαναπροσδιοριστεί η έννοια του σοσιαλισμού και η μορφή της ρήξης του με τον σύγχρονο καπιταλισμό. Ο νέος τύπος του σοσιαλισμού πρέπει να έχει ως πυρήνα του τον άνθρωπο και όχι τα μέσα παραγωγής και την κρατική γραφειοκρατία. Μέσα από τη διαπόρευση του πνεύματος ως κριτική αντιμετώπιση της ζωής του ατομικού υποκειμένου, θα ξεκινήσει η εσωτερική εξέγερση του ατομικού η οποία συνέχεται με την εξέγερση του συλλογικού. Μέσα από την έμφαση στην ατομική αξιοπρέπεια και τη διεκδίκηση της αγάπης για τη ζωή και τον κόσμο επέρχεται η ρήξη και η ανατροπή.
Στην παρούσα συγκυρία που αφορά στον ύστερο καπιταλισμό, οι κοινωνίες είναι απόλυτα ελεγχόμενες. Υπάρχει ένα φαινόμενο εκμηδενισμού του ατόμου μέσα από το αξιακό-κοινωνικό παγκοσμιοποιημένο οικονομικό σύστημα. Ο άνθρωπος ελέγχεται καθολικά μέσω των «επιθυμιών» του. Σήμερα έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που δεν γνωρίζουμε εάν οι επιθυμίες μας είναι πραγματικές ή τεχνητές. Συνεπώς, το άτομο αποδυναμώνεται με αποτέλεσμα η κοινωνία να οδηγείται σε αλλεπάλληλες κρίσεις. Γιατί οι κρίσεις σήμερα είναι πολλαπλές, είναι οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές, ανθρωπιστικές, περιβαλλοντικές. Από τη στιγμή που η ανθρώπινη υποκειμενικότητα ηττάται, υπάρχει μία μεταμόρφωση του ελεύθερου ανθρώπου σε «εργαλειακό άνθρωπο». Δηλαδή, άτομο που έχει χάσει την αξία του με αποτέλεσμα να λειτουργεί μηχανιστικά-ρομποτικά και τελικά να υπηρετεί συγκεκριμένο σκοπό μέσα στην κοινωνική δομή. Ο κόσμος είναι οι εσωτερικές επιθυμίες μας και όχι οι πρόσθετες ανάγκες που μας επιβάλλει ο καπιταλισμός.
Και όπως είχε πει ο Κορνήλιος Καστοριάδης: «Φτάνει ένας να επιθυμήσει να αλλάξει τα πράγματα, και τότε τα πράγματα αλλάζουν».
Το κείμενο είναι αφιερωμένο στα αδέρφια-συναδέλφους μου από το Μεξικό και τη Βενεζουέλα
