Η Ελλάδα βρίσκεται στο κέντρο της Μεσογειακής διατροφής.

Η Μεσογειακή διατροφή θεωρείται τα τελευταία 30 χρόνια η καλύτερη στον πλανήτη.

Προσέτι η ελληνική κουζίνα θεωρείται επίσης τα τελευταία 30 χρόνια η καλύτερη ή η δεύτερη καλύτερη ή η τρίτη καλύτερη στον κόσμο.

Αυτό σημαίνει ότι η πρωτογενής παραγωγή της χώρας θα μπορούσε να είναι η πραγματική βιομηχανία της.

Μια γεωργική παραγωγή που θα μπορούσε να προεκταθεί στη μεταποίηση, στην όντως βιομηχανία και στον υγιή τουρισμό.

Επιπροσθέτως, αν συνυπολογίσουμε την πλουσιότατη (κι αναξιοποίητη) χλωρίδα της χώρας καθώς και τις θάλασσές της, στην Ελλάδα θα μπορούσε να συντελεσθεί το θαύμα της αναγέννησής της τον 21ο Αιώνα.

***

Ο επανασχεδιασμός της γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγής και της αλιείας σε επιστημονική βάση και οικονομικοτεχνικό σχεδιασμό θα μπορούσε να αναζωογονήσει την ύπαιθρο, να ανακόψει την αστυφιλία και να λύσει στο εγγύς μέλλον το δημογραφικό πρόβλημα.

Θα μπορούσε να αναβαθμίσει τον τρόπο ζωής στα χωριά στο «αστικό πρότυπο» των πόλεων σε όλους τους τομείς, σχολεία, περίθαλψη, ψυχαγωγία, πολιτισμό.

Ακόμα και τώρα, σε χαλεπούς καιρούς, η αγροτική παραγωγή στην Ελλάδα είναι σε καλό επίπεδο από πλευράς ποιότητας και ποσότητας. Πόσω μάλλον αν η παραγωγή αυτή γίνει εθνική προτεραιότητα. Πόσω μάλλον αν η παράδοση μεταποιηθεί σε μια μοντέρνα ποιοτική παραγωγή.

Τέτοιες απόπειρες ποιοτικής παραγωγής συμβαίνουν εν σπέρματι στη χώρα μας, αλλά σχεδόν διώκονται από το ίδιο το κράτος και τα πάσης φύσεως μονοπώλια που λυμαίνονται τη διατροφή.

***

Η Ελλάδα, αν έμπαινε σε ένα τέτοιο εθνικό σχέδιο οργανωμένης, ευγενούς και κερδοφόρας πρωτογενούς παραγωγής, θα μπορούσε να γίνει ακόμα και μια ανεξάρτητη χώρα. Διότι θα γινόταν ισχυρή.

Θα εξασφάλιζε αξιοπρέπεια και καλή ζωή σε ό,τι σχετίζεται με τη γεωργία και σε ό,τι κατ’ ακολουθίαν σχετίζεται μαζί της.

Τι συμβαίνει τώρα; Τα γνωστά: επιδοτήσεις, χρέη, κομματιλίκια, ληστρικές τράπεζες, αδιαφορία, κομπίνες, καρεκλοκένταυροι – σε μια χώρα που δεν έχει καν κτηματολόγιο (οι βυζαντινοί είχαν).

Τι συμβαίνει στο διεθνές περιβάλλον; Διατροφική δικτατορία στην ποιότητα και τις τιμές. Διεθνή μονοπώλια που ετοιμάζονται να βάλουν στη διατροφή των ανθρώπων ακόμα και έντομα. Και σκουλήκια. Ενώ την

ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να εξοντώσει τους παραγωγούς χάριν των Εταιρειών. Αναγκάζει, λόγου χάριν, τους ψαράδες να μετράνε την ψαριά τους πάνω στη βάρκα – είτε με κομπιούτερ που στις 100 ψαριές θα σαπίσει, είτε με χαρτί που θα μαζεύεται πάνω στις βάρκες με τους τόνους.

Τα ίδια με τους ελαιοπαραγωγούς. Θα τους αναγκάσουν να… μετράνε τις ελιές μία μία πριν μπουν στο τσουβάλι, κι αν είναι λίγες λιγότερες ή περισσότερες οι παραγωγοί θα τρώνε πρόστιμο!

Τρέλα;

Όχι! Γραφειοκρατία!

Αλλά τι γραφειοκρατία; Αυτή που θέλει να φάει τη γη των πολλών και να την κάνει λατιφούντια των λίγων.

Σε αυτό λοιπόν το περιβάλλον που οι εγχώριες κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν τη γη αεριτζίδικα και οι εξωχώριες οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν τη γη σαν χαβούζα πλουτισμού των τεράτων,

θα μπορούσε η Ελλάδα να ανακρούσει πρύμναν και να αξιοποιήσει τη γη υπέρ των ανθρώπων, αλλά και υπέρ της ίδιας της γης. Από τις ιαματικές πηγές έως τις ακροθαλασσιές και από τους κάμπους έως τα βουνά η Ελλάδα, με βάση τον πολιτισμό της, την παράδοσή της και τον φυσικό της πλούτο, μπορεί να ανανοηματοδοτήσει με έναν μοντέρνο τρόπο

το νόημα

της εργασίας, της δίκαιης κατανομής, της εκπαίδευσης κι όλων όσων κάνουν τον άνθρωπο αξιοπρεπή μέσα στην κοινότητά του.

Θα έλεγε κανείς ότι κάτι τέτοιο είναι βουκολική ουτοπία. Ναι, αν είναι αεριτζής ή λαμόγιο.

«Με το σπαθί και το άροτρο» έλεγαν οι Ρωμαίοι (το έχουμε γράψει χίλιες φορές). Αν έχεις άροτρο, έχεις και σπαθί. Αν έχεις άροτρο, έχεις και εργοστάσιο, έχεις και εμπόριο, έχεις και νόμους, έχεις και πολίτευμα,

αν έχεις χωριό, έχεις και άστυ. Όχι ανάποδα. Αν έχεις κοινότητα, ανήκεις, λογοδοτείς, έχεις αυτογνωσία, δεν σε πιάνουν κορόιδο, αν παράγεις έχεις απαιτήσεις.

***

Δύσκολη ζωή; Όχι, εύκολη! Που όμως απαιτεί δύσκολα εύγε. Για καλούς γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους, δασκάλους, σε μια κοινωνία που θα είχε νόημα

και η λειτουργία της θα αφορούσε τους πάντες.

Πάσης φύσεως καλλιέργειες υψηλής ποιότητας που θα γίνονταν ως προϊόντα ανάρπαστα στις αγορές του πλανήτη.

Μόνον πονηροί θα έλεγαν το αντίθετο και θα λοιδορούσαν την εθνική οργάνωση ενός τέτοιου μοντέλου της πρωτογενούς παραγωγής. Διότι θα έχαναν την πελατεία τους. Διότι θα έχαναν τα μεσιτικά. Και κυρίως διότι θα έχαναν το γλοιώδες πρόταγμα προς την κοινωνία του γιάπη, του παράσιτου, του αμοραλιστή, του άχρηστου, του υπηρέτη αιμοδιψών αφεντάδων.

Το λάδι, το κρασί, η φέτα, τα λαχανικά, τα φρούτα, τα ψάρια, τα αρωματικά φυτά, τα αιγοπρόβατα, οι χοίροι, τα γελάδια (η Τουρκία είναι δέκατη χώρα σε αγροτική παραγωγή) δείχνουν τον δρόμο! Κτηματολόγιο, μητρώο όλων των ανθρώπων της πρωτογενούς παραγωγής, κρατική αγροτική τράπεζα, μεγάλες κρατικές επενδύσεις στις υποδομές της υπαίθρου, συνεταιρισμοί – και παραγωγής, και μεταποίησης, και αντιπροσώπευσης στις αγορές, ενίσχυση όλων των προϊόντων ονομασίας προέλευσης, υποτροφίες στα παιδιά της υπαίθρου, ενίσχυση και σεβασμός στις πολύτεκνες οικογένειες, αξιοποίηση οικογενειών μεταναστών, μόνον εκείνων που μπορούν να ενσωματωθούν στις κοινότητες και τα ήθη τους, εκθέσεις, επιβράβευση των εξαιρετικών προϊόντων και

άλλα που γνωρίζουν καλύτερα οι ίδιοι οι άνθρωποι της γης και της θάλασσας, καθώς και οι επιστήμονες ή οι διανοούμενοι που ένας τέτοιος τρόπος ζωής θα μπορούσε να τους εμπνεύσει.

Ίσως η λύση για το υπαρξιακό μας πρόβλημα να βρίσκεται κρυμμένη σε κοινή θέα, μπροστά στα μάτια μας.

Δεν ανήκουμε στη Δύση – σε αυτήν τη Δύση των πολέμων και της εκμετάλλευσης, της αποπνευματοποίησης και της αποβλάκωσης.

Δεν ανήκουμε στην πολεμοκάπηλη οικονομία που σχεδιάζεται, ως επόμενο στάδιο (φιάσκο) της χρηματοπιστωτικής φούσκας.

Ανήκουμε στον πολιτισμό της παράδοσής μας και στο μέλλον μας, αν το χτίσουμε οι ίδιοι. «Με το σπαθί και το άροτρο».

ΣΤΑΘΗΣ Σ.
9•
VII•2025

Σχόλια

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!