Η διελκυστίνδα Βερολίνου – ΕΚΤ για τη «συμμετοχή των ιδιωτών» καθιστά αβέβαιη την απόφαση για τον νέο δανεισμό – Η κυβέρνηση τα δίνει όλα και αφήνει ανοικτή μια εκλογική «έξοδο κινδύνου».
Μια ιδιότυπη δημοπρασία πραγματοποιήθηκε τα προηγούμενα εικοσιτετράωρα με επίκεντρο την ελληνική κρίση. Ανά λίγες ώρες, τα διεθνή πρακτορεία, επικαλούμενα «αξιωματούχους της Ε.Ε.» ανέβαζαν τον πήχη για το ύψος τού υπό συζήτηση νέου δανείου προς την Ελλάδα από τα 60 δισ. ευρώ, στα 90 κι αργότερα για 120 δισ. ευρώ. Οι διαρροές αυτές βρέθηκαν σε έναν «διάλογο» με τις αγορές και τους οίκους αξιολόγησης που έσπευδαν να προεξοφλήσουν ότι και το νέο «πακέτο» θα πάει στράφι…
Στο μεταξύ, στην Αθήνα συμπληρωνόταν ο τετραήμερος μαραθώνιος διαβούλευσης με τα κομματικά και κυβερνητικά όργανα από τον οποίο προέκυψε το «τέρας» που αποκαλείται Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής (sic!): το πιο εξτρεμιστικό και βίαιο σχέδιο λιτότητας στη μεταπολεμική ιστορία της Ευρώπης. Το νέο Μνημόνιο, που θέτει στην έσχατη δοκιμασία την κυβέρνηση, υποτίθεται ότι θα εξευμενίσει τους «αγρίους» της τρόικας και της Ε.Ε. ώστε να αποφασίσουν στις 23-24 του μηνός, στη Σύνοδο Κορυφής, το οριστικό σχήμα του νέου δανείου. Αλλά… το πνεύμα απρόθυμον και η σαρξ ασθενής. Οι πιθανότητες να καταλήξουν οι 27 της Ε.Ε. σε απόφαση είναι μικρές, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν την ατέλειωτη διελκυστίνδα ανάμεσα στη γερμανική ηγεσία και την ηγεσία της ΕΚΤ, με ιδιότυπο διαιτητή τον αμερικανικό παράγοντα, όπως κατέδειξε η πίεση Ομπάμα στη Μέρκελ.
Καβγάς για τη «συνταγή»
Στο επίκεντρο της διελκυστίνδας βρίσκεται η σύνθεση του νέου δανείου. Το οποίο, αν και όποτε αποφασιστεί, θα είναι ένα κατ’ επίφαση δάνειο αφού:
– Το μισό ποσό (μέχρι 60 δισ. ευρώ) θα προέλθει μεν από εισφορές των Ευρωπαίων εταίρων, θα είναι όμως εξ ολοκλήρου καλυμμένο από επαχθείς, για την Ελλάδα, εγγυήσεις. Τόσο η γερμανική ηγεσία όσο και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά πιέζουν για ταπεινωτικές «καλύψεις» των ποσών που θα εισφέρουν με υποθήκες και δικαιώματα πάνω στην πολλαπλάσιας αξίας ελληνική κρατική περιουσία. Είναι άγνωστο πώς είναι δυνατό μια κυβέρνηση να αντέξει τις πολιτικές αλλά και νομικές επιπτώσεις μιας τόσο εξόφθαλμης εκχώρησης κρατικής κυριαρχίας.
– Το ένα τέταρτο του «δανείου» (μέχρι 30 δισ. ευρώ) θα προέλθει απευθείας από το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων που συστήνεται. Πρόκειται για παγκόσμια πρωτοτυπία δανεισμού ενός κράτους από τον εαυτό του, ενώ κρίσιμο είναι το εύρος των εξουσιών που θα έχουν οι «επαγγελματίες» οι οποίοι θα εκπροσωπούν την τρόικα στο Ταμείο αυτό.
– Το υπόλοιπο ένα τέταρτο του δανείου (μέχρι 30 δισ.) είναι η περίφημη συμμετοχή των ιδιωτών που κατέχουν ελληνικά ομόλογα, η οποία βάσει της γερμανικής πρότασης μπορεί να πάρει τη μορφή της επιμήκυνσης των ομολόγων που λήγουν το 2012 και τα επόμενα χρόνια για μια 7ετία, με αντίτιμο ενδεχομένως μια μικρή αύξηση επιτοκίου.
Το «πιστωτικό γεγονός»
Γύρω από το τελευταίο υλικό της συνταγής έχει στηθεί το μεγάλο παζάρι, με πρωταγωνιστές το Βερολίνο και τη Φρανκφούρτη. Για την καγκελαρία αποτελεί πλέον δέσμευση και έναντι της γερμανικής Βουλής, που ήδη πήρε τη σχετική απόφαση, η «μετρήσιμη και ουσιαστική συμμετοχή των ομολογιούχων». Στον αντίποδα, η ηγεσία της ΕΚΤ και ιδιαίτερα ο Τρισέ, αυθεντικός και κυνικός εκπρόσωπος του χρηματοπιστωτικού λόμπι, υπερασπίζεται την «ανεξαρτησία» της ευρωτράπεζας αρνούμενος να συζητήσει οτιδήποτε παραπάνω από μια εθελοντική «μετακύλιση» (roll over) των ομολόγων. Και, μάλιστα, όσο γίνεται πιο περιορισμένη στις ελληνικές τράπεζες και σε όσες ευρωπαϊκές έχουν «βάσεις» στην Ελλάδα (όπως η Credit Agricole, που ήδη δήλωσε πρόθυμη).
Το επιχείρημα του Τρισέ είναι πως οτιδήποτε άλλο πέρα από την περιορισμένη συμμετοχή των τραπεζών στη νέα «διάσωση» μπορεί να θεωρηθεί «επιλεκτική χρεοκοπία» και, τελικά, «πιστωτικό γεγονός» που θα ενεργοποιήσει τα διαβόητα CDS που στοιχηματίζουν στην ελληνική χρεοκοπία. Έτσι, ο υποτιθέμενος «φρουρός» της Ευρωζώνης, η ΕΚΤ, εμφανίζεται να απαιτεί πρώτη και καλύτερη την πλήρη εξόφληση των ελληνικών ομολόγων αξίας 139 δισ. που κατέχει, για να μην πνιγεί στην τοξική χωματερή που έχει ανοίξει στα θησαυροφυλάκιά της.
Με την άποψη Τρισέ συντάσσονται, φυσικά, το ΔΝΤ και οι οίκοι αξιολόγησης (Moody’s και Fitch), και πίσω απ’ όλους αυτούς, η διεθνής της τοκογλυφίας διχάζεται σ’ αυτούς που μπορεί να χάσουν από μια αναδιάρθρωση του Eλληνικού Xρέους είτε από τα CDS που στοιχηματίζουν υπέρ της.
Στην αναμονή
Το αδιάκοπο ευρωπαϊκό αλαλούμ έχει τρεις άμεσες συνέπειες:
– Πρώτον, καθιστά εξαιρετικά αβέβαιη μια απόφαση των 27 στις 23 του μηνός, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να οριστικοποιηθεί το δάνειο στη σύνοδο του Σεπτεμβρίου, μέχρι να βρεθεί κάποιος συμβιβασμός που θα ικανοποιεί και την ΕΚΤ. Την αβεβαιότητα για τον χρόνο της απόφασης ενισχύει και η επιλογή της κυβέρνησης Παπανδρέου να ορίσει την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου μετά την ευρωπαϊκή σύνοδο. Αυτό μεταφράζεται σε μακρά περίοδο ρευστότητας, με πολλούς πειρασμούς κυβερνητικών τυχοδιωκτισμών. Η αναφορά Παπανδρέου, την Παρασκευή στη Βουλή, σε έγκριση του νέου Μνημονίου με «ευρεία πλειοψηφία» έχει έντονη μυρωδιά εκλογών.
– Δεύτερον, δίνει χρόνο στις αγορές, στους οίκους αξιολόγησης και στις ίδιες τις ευρωπαϊκές τράπεζες να μετρήσουν ζημιές και κέρδη από αυτό που θεωρούν περίπου «αναπόφευκτη χρεοκοπία ή αναδιάρθρωση». Και τα κέρδη που αναμένουν είναι πολλά και σίγουρα. Το πρόγραμμα γενικής εκποίησης του δημόσιου πλούτου που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, με 6 αποκρατικοποιήσεις το μήνα(!) είναι πραγματικό χρυσωρυχείο, ιδιαίτερα για τις επενδυτικές τράπεζες που έχουν ακροβολιστεί για «επίθεση» από τη θέση των συμβούλων που τους παρέχει η κυβέρνηση.
– Τρίτον, καθώς οι ευρωτράπεζες, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, είναι απρόθυμες να συμμετάσχουν σε «εθελοντική επιμήκυνση», το βάρος πέφτει στις ελληνικές. Οι οποίες είναι ένα ερώτημα πώς θα αντέξουν την έκρηξη των επισφαλών δανείων λόγω ύφεσης, το κόστος της επιμήκυνσης αλλά και την απαίτηση της ΕΚΤ να πάρει πίσω τα λεφτά της. Εκτός αν ο απώτερος στόχος είναι να γίνουν οι εγχώριες τράπεζες εύκολη λεία για ξένους κολοσσούς.
Εν ολίγοις, το ευρωπαϊκό αλαλούμ υπόσχεται ένα μακρύ, καυτό καλοκαίρι, ένα παιχνίδι που για τις ευρωτράπεζες είναι win win (που θα ’λεγε κι ο ΓΑΠ) και για την ελληνική κοινωνία lose lose. Εκτός απροόπτου πλατείας…
