Υψηλά κόστη, καθηλωμένες συντάξεις και ένα διαρκώς συρρικνούμενο κοινωνικό κράτος αναγκάζουν χιλιάδες Γερμανούς ηλικιωμένους να αναζητούν περίθαλψη στο εξωτερικό. Του Ηλία Σταθάτου
Χιλιάδες συνταξιούχοι αναγκάζονται σε προχωρημένη ηλικία να αφήσουν τη χώρα τους για γηροκομεία και κλινικές της Ασίας, της Νότιας και κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης, λόγω της αδυναμίας τους να καλύψουν το κόστος περίθαλψης, με πολλές ενώσεις δικαιωμάτων των πολιτών να χαρακτηρίζουν την πρακτική «απάνθρωπη απέλαση». Ο λόγος για τη Γερμανία, όπου ο αριθμός των αρρώστων και ηλικιωμένων που εγκαθίστανται σε μεγάλη ηλικία στις προαναφερθείσες χώρες, ακολουθεί συνεχώς ανοδική πορεία και βρίσκεται σε απόλυτη γραμμική εξάρτηση με το ολοένα και ακριβότερο κόστος περίθαλψης και την εν γένει συρρίκνωση του γερμανικού κοινωνικού κράτους.
Αξίζει να σημειωθεί πως το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο. Το γερμανικό σύστημα περίθαλψης χαρακτηρίζεται από χρόνια κρίση, έλλειψη προσωπικού και υψηλά κόστη – κάτι που για χρόνια καταπολεμούνταν με την αθρόα χρησιμοποίηση μεταναστών από την Αν. Ευρώπη, οι οποίοι φρόντιζαν χιλιάδες ηλικιωμένους. Η απευθείας αποστολή ανθρώπων στην Αν. Ευρώπη, όμως, συμβολίζει μια νέα κλιμάκωση του προβλήματος, που στην ισχυρή ευρωπαϊκή χώρα αποκτά συνεχώς μεγαλύτερες διαστάσεις και απασχολεί τη δημόσια συζήτηση.
Όπως αναφέρει το Sozialverband Deutschland (VdK), γερμανικός οργανισμός που ασχολείται με την υπεράσπιση, μεταξύ άλλων, του κοινωνικού κράτους, τα γεγονός ότι ολοένα μεγαλύτερος αριθμός Γερμανών δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο κόστος ενός γηροκομείου στην ίδια του τη χώρα, «αποτελεί κάτι εξαιρετικά ανησυχητικό. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να οδηγηθούν σε μια αναγκαστική εξορία οι ίδιοι άνθρωποι που έχτισαν τη Γερμανία. Είναι απάνθρωπο». Ειδικότερα, ερευνητές καταμέτρησαν περίπου 7.146 Γερμανούς συνταξιούχους να ζουν σε γηροκομεία της Ουγγαρίας το 2011, ενώ πάνω από 3.000 βρίσκονταν στην Τσεχία και περισσότεροι από 600 στην Σλοβακία. Ακόμη, αδιευκρίνιστος αριθμός ζει στην Ισπανία, την Ουκρανία αλλά και στη χώρα μας. Τέλος, η Ταϊλάνδη και οι Φιλιππίνες προσελκύουν ολοένα και περισσότερους άρρωστους και ηλικιωμένους Γερμανούς.
Αναγκαστική… προαίρεση
Εξετάζοντας τις δηλώσεις συνταξιούχων και ανθρώπων που χρειάζονται μακροχρόνια φροντίδα, συνάγεται το συμπέρασμα ότι η επιλογή να αναζητήσουν περίθαλψη στο εξωτερικό, δεν αποτελεί αποκλειστικά προαιρετική επιλογή που οφείλεται στο σημαντικά χαμηλότερο κόστος. Πλήθος ανθρώπων απλώς δεν μπορούν να πράξουν διαφορετικά. Σύμφωνα με το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Στατιστικό Γραφείο, περισσότεροι από 400.000 ηλικιωμένοι αδυνατούν να καλύψουν το κόστος περίθαλψης, ένας αριθμός που αυξάνεται 5% κάθε έτος. Στατιστικά που αναμένεται να διογκωθούν πολύ περισσότερο, καθώς οι συντάξεις, εκτός από το χρόνιο πάγωμά τους, αναμένεται να μειωθούν. Χαράς ευαγγέλια για την «επιχειρηματική πρωτοβουλία», που δεν θα μπορούσε να μείνει αδρανής και να παραβλέψει αυτό το πεδίο κερδοφορίας. Πλήθος εταιριών παροχής υπηρεσιών Υγείας σχεδιάζουν την ίδρυση (ή ιδρύουν ήδη) εγκαταστάσεων στο εξωτερικό, που θα περιθάλπουν ηλικιωμένους Γερμανούς, σε μια βιομηχανία με υψηλό τζίρο και συνεχώς μεγαλύτερα κέρδη.
Οι επιπτώσεις στην υγεία
Οι συνέπειες που θα έχει η ιδιότυπη αυτή μετανάστευση στην υγεία, ειδικά των πασχόντων από ψυχικά ή ψυχοσωματικά νοσήματα, δεν πρέπει να παραλειφθούν. Η Sabine Jansen, πρόεδρος της γερμανικής εταιρίας Αλτσχάιμερ, υποστήριξε ότι το περιβάλλον και η γλώσσα είναι συχνά κομβικής σημασίας για τη διαφύλαξη της ταυτότητας και της προσωπικότητας των ανθρώπων που πάσχουν από άνοια. Ανέφερε χαρακτηριστικά πως «οι πάσχοντες από άνοια δυσκολεύονται ιδιαίτερα να προσανατολιστούν σε μια ολοκληρωτικά νέα κουλτούρα και γλώσσα, επειδή ουσιαστικά ζουν σε έναν παλαιό κόσμο που αποτελείται από τις πιο πρώιμες αναμνήσεις τους».
Όσο για την εξέλιξη του προβλήματος, μάλλον κακά είναι τα νέα για τους Γερμανούς συνταξιούχους. Σύμφωνα με πληροφορίες και «διαρροές» στον Τύπο, το γερμανικό κράτος σχεδιάζει μια μεγάλη «επίθεση λιτότητας» που θα πλήξει πρώτα από όλους, όπως πάντα, τους πιο αδύναμους. Συντάξεις, προσλήψεις στο χώρο της υγείας και εν γένει απαραίτητες κοινωνικές υπηρεσίες, αναμένεται να δεχθούν σφοδρή επίθεση…
