Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου.
Η τρόικα εκβιάζει «μεταρρυθμίσεις» και συναίνεση με την παράταση αποπληρωμής και την 4η δόση.
Επιμήκυνση; Ποια επιμήκυνση; Η πολυδιαφημισμένη στην Αθήνα «απόφαση» για παράταση της αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. ευρώ «στα πρότυπα της Ιρλανδίας», κάθε άλλο παρά δεδομένη είναι. Η σοβαρότερη ένδειξη περί αυτού προήλθε -από πού αλλού;- από το Βερολίνο. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Ράινερ Μπρούντερλε, δήλωσε ότι «δεν υπάρχει καμιά τέτοια απόφαση, παρά μόνο αίτημα το οποίο θα εξεταστεί», συμπληρώνοντας ότι «οι Γερμανοί φορολογούμενοι δεν θα δεχθούν τα πάντα, ως προς τα πακέτα στήριξης εντός της Ευρωζώνης». Ακόμη κι αν αυτή η αντίδραση εντάσσεται στη συνήθη γερμανική μεμψιμοιρία, ενισχυμένη άλλωστε και από το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μέρκελ έχει να αντιμετωπίσει επτά εκλογικές αναμετρήσεις σε αντίστοιχα κρατίδια εντός του 2010, τίποτα δεν δικαιολογεί την κυβερνητική θριαμβολογία που περιφέρεται από κανάλι σε κανάλι εδώ και επτά μέρες. Για τους εξής λόγους:
Πρώτον, το αν θα υπάρξει ουσιαστική απόφαση για επιμήκυνση (μέχρι το 2024) εξαρτάται από την τύχη του συνολικού «πακέτου» αναθεώρησης της Συνθήκης της Λισσαβώνας και του Συμφώνου Σταθερότητας, αλλά και από αποφάσεις εθνικών κοινοβουλίων, πρωτίστως της ίδιας της Γερμανίας.
Δεύτερον, η παράταση της αποπληρωμής είναι επιβεβαίωση του αυτονόητου της χρεοκοπίας που μεθόδευε η τρόικα. Τη διετία 2014-2015, κατά την οποία η Ελλάδα θα έπρεπε να εξοφλήσει σημαντικό μέρος των 110 δισ. του δανείου της τρόικας, και με το χρέος εξακοντισμένο στο 170% του ΑΕΠ, η χώρα θα έπρεπε να πληρώσει επιπλέον 150 δισ. ευρώ για ομόλογα που λήγουν. Το χρεοστάσιο θα ήταν η μόνη διέξοδος.
Τρίτον, ακόμη κι αν εγκριθεί χωρίς πολλές περιπέτειες η παράταση της αποπληρωμής, το κόστος της επιβαρύνεται με περίπου 1 δισ. επιπλέον, αφού η επιμήκυνση θα αντισταθμίζεται με ένα «αντίστοιχο επιτόκιο». Δηλαδή, πάνω από το 5,8% με το οποίο έχει δανειστεί η Ιρλανδία. Με δεδομένο αυτό, ποιο θα είναι το κόστος δανεισμού από τις αγορές, αν και όποτε «ξεμυτίσει» η Ελλάδα σ’ αυτές; Από το 6% και άνω. Ποιος «κερδοσκόπος» θα δανείσει μια υπερχρεωμένη χώρα με πιο χαμηλό επιτόκιο από τους «σωτήρες» της;
Τέταρτον. Η επιμήκυνση είναι βέβαιο ότι θα «διασταυρωθεί» χρονικά με το «ντεμπούτο» του νέου, μόνιμου ευρωπαϊκού μηχανισμού που θα ισχύσει από το 2013 (εφόσον δεν ναυαγήσει μέσα στην ευρω-τρικυμία…), με ρήτρα ελεγχόμενης χρεοκοπίας. Η Ελλάδα συγκεντρώνει μέχρι στιγμής τις μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι η πρώτη χώρα-πειραματόζωο που θα τεθεί στη διάθεση της «πλειοψηφίας των πιστωτών» να αποφασίσουν αναδιάρθρωση του χρέους της, με τους όρους τους φυσικά. Δηλαδή, με την ανάληψη της οικονομικής διακυβέρνησης από εκπρόσωπό τους.
Πέμπτον. Με δεδομένα τον εγκλωβισμό της χώρας στο ισχύοντα Mνημόνιο της τρόικας μέχρι το 2024 (ελέω επιμήκυνσης) και την παράλληλη υποψηφιότητα για τον νέο μηχανισμό ελεγχόμενης χρεοκοπίας, η Ελλάδα χάνει κι αυτό το έσχατο δικαίωμα αυτοπροστασίας, με προσφυγή σε στάση πληρωμών ή μια ριζική αναδιάρθρωση χρέους με δικούς της όρους. Αυτό το (διόλου ανώδυνο, αλλά όχι αδιανόητο) δικαίωμα, βεβαίως, το έχει απεμπολήσει ήδη η κυβέρνηση, αλλά το πρόβλημα γεννάται για την επόμενη ή τη μεθεπόμενη. Πιο εύγλωττα εξέφρασε αυτή την απώλεια εθνικής κυριαρχίας (γιατί περί αυτής πρόκειται) ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, υπενθυμίζοντας ότι με τη «συνθηκολόγησή» του για ένταξη στον μηχανισμό «ενταφιάστηκε η πρόταση για αναδιάρθρωση του χρέους των δύο μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας του, τακτοποιήθηκαν οι ομολογιούχοι τους και χάθηκε το χαρτί της στάσης πληρωμών». Την οποία, σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιοποιήθηκε την παραμονή της συμφωνίας του Δουβλίνου, υποστηρίζει το 57% των Ιρλανδών!
Έκτον. Για την Ελλάδα, πάντως, τα πράγματα τα έχουν καταστήσει σαφή τα αφεντικά της τρόικας πριν καν ανοίξει το θέμα της επιμήκυνσης. Με παράλληλες συνεντεύξεις τους σε ελληνικές εφημερίδες, οι κ. Τόμσεν του ΔΝΤ και Ντερούζ της Ε.Ε. διεμήνυσαν σε όλους τους τόνους ότι «το πρόβλημα για την Ελλάδα δεν είναι το χρέος, αλλά οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τις οποίες απαιτείται ευρεία πολιτική συναίνεση». Αυτή η επισήμανση δεν έχει σχέση τόσο με την περίφημη επιμήκυνση όσο με την τέταρτη δόση του δανείου της τρόικας, ύψους 15 δισ. ευρώ, προγραμματισμένη για τον Μάρτιο. Όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο γεγονός ότι η τρόικα έχει φορέσει «στενό κορσέ» στην κυβέρνηση να περάσει από τη Βουλή σειρά ρυθμίσεων πλήρους απορύθμισης της αγοράς εργασίας, απεμπλοκής από τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, συρρίκνωσης κρατικών υπηρεσιών και ιδιωτικοποίησης της δημόσιας περιουσίας.
Το «χρονοδιάγραμμα των 80 ημερών» (μέχρι την επόμενη γενική επιθεώρηση λόχου, το Φεβρουάριο) προκαλεί κρύο ιδρώτα στα κυβερνητικά στελέχη. Και σ’ αυτό το ασφυκτικό σε χρόνο και εκρηκτικό σε περιεχόμενο πρόγραμμα προσθέτουν το βάρος τους ο Δ. Δασκαλόπουλος του ΣΕΒ, ποικίλοι «ελεύθεροι σκοπευτές της μεταρρύθμισης» (Αλ. Παπαδόπουλος) και εργοδότες που, ευκαιρίας δοθείσης, ζητούν και παίρνουν γη και ύδωρ.
Η τρόικα, απολύτως προσηλωμένη στον στόχο δραστικού αποπληθωρισμού των μισθών από τον οποίο περιμένει (κύριος οίδε πώς) «ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας», φαίνεται να εξαντλεί τα περιθώρια εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Πολλά στοιχεία συγκλίνουν στο ενδεχόμενο τον Μάρτιο να έχουμε ένα νέο εκβιασμό με την τέταρτη δόση του δανείου. Αλλά, αυτή τη φορά, όχι τόσο soft όσο ο εκβιασμός της τρίτης δόσης. Αυτή τη φορά ο εκβιασμός μπορεί να αποσκοπεί και σε πολιτικές «υπεραξίες» που θα υπερβαίνουν τις ανεπάρκειες του ΠΑΣΟΚ και θα εξασφαλίζουν πολιτική στεγανοποίηση των κοινωνικών αντιδράσεων.
Η συνεχής επίκληση της «συναίνεσης» από την τρόικα έχει ήδη αρκετούς πρόθυμους αποδέκτες που έχουν λάβει θέση μάχης. Το μόνο που αγνοείται είναι αν θα αναλάβουν τις «εθνικές ευθύνες» τους πριν ή μετά από μια εκλογική δοκιμασία, κάπου μέσα στην άνοιξη, λίγο πριν από το Πάσχα. Εκτός αν έχει προηγηθεί μια «ανάσταση»…
