Γιατί η άρχουσα τάξη είναι τόσο εκνευρισμένη με τον Edward Snowden. Του Gary Leupp*
Στις ημέρες αμέσως μετά την 5η Ιουνίου, όταν ο Snowden αποκάλυψε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ συγκεντρώνει μετα-δεδομένα από όλες τις τηλεφωνικές επικοινωνίες στις ΗΠΑ και αλλού, τα ειδησεογραφικά δίκτυα έδειχναν αμήχανα για το πώς θα διαχειριστούν αυτή την ιστορία.
Δεν μπορούσαν να απορρίψουν τους ισχυρισμούς του Snowden από φόβο μήπως χαρακτηριστούν λακέδες της εξουσίας (αν και στην πραγματικότητα είναι ακριβώς αυτό). Όλα τα δίκτυα βέβαια θέλουν να περνάνε την εικόνα του «δίκαιου και αμερόληπτου», έτσι ξεκίνησαν θέτοντας το ερώτημα: τι είναι τελικά ο Snowden, ήρωας ή απατεώνας;
Οι πρώτες δημοσκοπήσεις της κοινής γνώμης έδειξαν μία σαφή υποστήριξη προς τις ενέργειες του Snowden. Μία δημοσκόπηση που δημοσίευσε το περιοδικό TIME στις 13 Ιουνίου έδειξε πως το 54% των ερωτηθέντων στις ΗΠΑ πιστεύουν πως ο Snowden ενήργησε σωστά. Έτσι αναπάντεχα κάποιοι δημοσιογράφοι (Bill O’Reilly, Glenn Beck) αποκάλεσαν τον Snowden ήρωα. Αλλά αυτή η αντίληψη πιθανότατα αλλάζει, καθώς τα δίκτυα συναγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιο θα πλειοδοτήσει σε αγανάκτηση – όχι βεβαίως για την πράξη κατασκοπείας αλλά γιατί ο Snowden παραβίασε το νόμο. Η τρέχουσα θέση του O’Reilly είναι ότι αν και ήρωας ο Snowden πρέπει να δικαστεί και να καταδικαστεί. Με άλλα λόγια θα πρέπει να συλληφθεί κάπου στο εξωτερικό, να συρθεί στις ΗΠΑ με χειροπέδες και να «απολαύσει» την ίδια μεταχείριση που επιφυλάσσει το δικαστικό σύστημα των ΗΠΑ σε κάποιον σαν τον Bradley Manning ή στους κρατούμενους στο Γκουαντάναμο.
«Παραβίασε το νόμο!»
«Πήρε έναν όρκο» ωρύεται η Dianne Feinstein, πρόεδρος της επιτροπής αντικατασκοπείας της γερουσίας (και άρα συνεργός στην ανάπτυξη κατασκοπευτικών προγραμμάτων). Αυτό που εννοεί στην πραγματικότητα είναι ότι αθέτησε τη δέσμευσή του, η οποία δόθηκε όταν προσελήφθη από την εταιρία Booz Allen Hamilton που δουλεύει για τη CIA –βοηθώντας στην καθημερινή παρακολούθηση των πολιτών–, να μην αποκαλύψει εμπιστευτικά στοιχεία που έπεφταν στην αντίληψή του ως εργαζόμενος. Η Dianne Feinstein αγνοεί επιδεικτικά τον άλλο και πιο σημαντικό όρκο που επίσης έδωσε ο Snowden, να τηρεί το Σύνταγμα των ΗΠΑ το οποίο δηλώνει ξεκάθαρα ότι «το δικαίωμα των ανθρώπων να αισθάνονται ασφαλείς σχετικά με τον εαυτό τους, τα σπίτια τους, τα έγγραφά τους και τα προσωπικά τους αντικείμενα ενάντια σε αδικαιολόγητες έρευνες και κατασχέσεις είναι απαραβίαστο…»
Ο Snowden δεν αποκάλυψε απλά ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποχρέωσε παρόχους διαδικτυακών υπηρεσιών όπως οι Microsoft, Yahoo, Google, Facebook, PalTalk, AOL, Skype, YouTube και Apple να παραδώσουν τα αρχεία των χρηστών με τη μορφή μετα-δεδομένων στα οποία κανονικά θα είχε πρόσβαση μόνο με ένταλμα (μυστικών δικαστηρίων) για να αποτρέψει πραγματικές ή υποτιθέμενες τρομοκρατικές ενέργειες.
Δεν αποκάλυψε απλά ότι η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA) υποκλέπτει 1,7 δισ. ηλεκτρονικά αρχεία κάθε μέρα (στην προσπάθειά της φυσικά να… αποτρέψει τρομοκρατικές ενέργειες).
Κατήγγειλε ότι: «Ο οποιοσδήποτε αναλυτής ανά πάσα στιγμή μπορεί να στοχεύσει τον οποιονδήποτε. Τον οποιονδήποτε, παντού… Εγώ στο γραφείο μου είχα την εξουσιοδότηση να υποκλέψω και να ηχογραφήσω τον οποιονδήποτε, από εσένα ή τον λογιστή σου μέχρι έναν ομοσπονδιακό δικαστή, μέχρι ακόμα και τον ίδιο τον Πρόεδρο…»
Αναφέρεται σε δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες υπαλλήλους του κρατικού συστήματος ασφάλειας (Οι ακριβείς αριθμοί είναι φυσικά απόρρητοι.)
Αυτή είναι η ουσία της υπόθεσης. Ο πρόεδρος Ομπάμα μπορεί να δηλώνει «κανείς δεν ακούει τι λέτε στο τηλέφωνο» και μπορεί να αναγκάστηκε να παραδεχτεί τώρα, μετά τις αποκαλύψεις του Snowden, ότι η κυβέρνηση «απλά» έχει στη διαθεσιμότητά της (και μόνο μετά από αδιάβλητες δικαστικές διαδικασίες) όλα τα στοιχεία σας, όλα τα e-mail και τις επαφές σας, κατάλογο με όλα τα sites που επισκέπτεστε, με τέτοια ευκολία ώστε ένας αναλυτής μπορεί από το γραφείο του να έχει πλήρη εικόνα της ζωής σας, αλλά ταυτόχρονα να μην έχει πρόσβαση στο περιεχόμενο των επικοινωνιών σας. Ακόμα κι έτσι, αυτό είναι απαράδεκτο.
Ο Snowden όμως έδειξε ότι αυτοί που έχουν τη δύναμη μπορούν πράγματι να αποκτήσουν πρόσβαση σ’ αυτό που ο Bill Clinton πρόσφατα αποκάλεσε «το ψητό» των επικοινωνιών σας. Με άλλα λόγια, κάθε λέξη που είπατε στο τηλέφωνο πρόσφατα ή τα τελευταία χρόνια, κάθε μήνυμα που ανταλλάξατε online, μπορεί να το δει ο οποιοσδήποτε αναλυτής ανάλογα με το κέφι του.
Το αντικατασκοπικό πρόγραμμα του FBI (COINTELRPO), ενεργό από το 1956 έως το 1971, συνέλεγε πληροφορίες μέσω υποκλοπών με σκοπό να εξαρθρώσει οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ένας από τους δηλωμένους στόχους του ήταν να συγκεντρώνει μέσω παρακολουθήσεων των ακτιβιστών, αρνητικά στοιχεία για την προσωπικότητά τους με σκοπό να τα δημοσιεύει για να τους δυσφημήσει. Σε πολλές περιπτώσεις οι πράκτορες του FBI πέτυχαν το σκοπό τους με αποτέλεσμα να καταστραφούν ζωές. Αυτή τους η δυνατότητα παρακολούθησης ωχριά σε σύγκριση με τις δυνατότητες της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA) του προέδρου Ομπάμα.
Νόμιμα, όπως στην Ανατολική Γερμανία
Το κύριο άρθρο της Boston Globe στις 13 Ιουνίου καταλήγει ότι «οι πολιτικές που αποκάλυψε ο Snowden, αν και αμφισβητούμενες, έχουν νόμιμη εξουσιοδότηση» ενώ επίσης ισχυρίζεται ότι ο Snowden «παρέβη το νόμο». Κατ’ αυτόν τον τρόπο είναι φανερό ότι δεν είναι πληροφοριοδότης αλλά εγκληματίας. Οι συντάκτες του άρθρου απαιτούν να προσαχθεί σε δίκη σε συμφωνία με τους υπόλοιπους «έγκυρους» δημοσιογράφους.
Το μήνυμα προς τις μάζες έχει ως εξής:
Πώς τολμάει ο κύριος Snowden να λέει στο λαό ότι είναι «γυμνός» μπροστά στα μάτια του κράτους και ότι οι ΗΠΑ έχουν μετατραπεί σε ένα τεράστιο θάλαμο υποκλοπής πληροφοριών για τις ζωές των ανθρώπων! Ενεργώντας έτσι αποκαλύπτει κρατικά μυστικά, βοηθώντας τους τρομοκράτες να αποφύγουν την παρακολούθηση.
Και επιπλέον, πώς τολμά να αποκαλύπτει στους Κινέζους ότι η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA) παρακολουθεί το πανεπιστήμιο Tsinghua και το αρχηγείο της Pacnet στο Hong Kong ειδικά όταν οι ΗΠΑ καταγγέλλουν τους Κινέζους για παρόμοιες τακτικές (οπωσδήποτε λιγότερο αποτελεσματικές και μικρότερης κλίμακας)! Πώς τολμάει δηλαδή να συνεργάζεται με τον «εχθρό»!
_________________________________________________________
«Απαιτούμε να μας τον δώσετε πίσω»
Ξαφνικά ο Ψυχρός Πόλεμος επέστρεψε. Ο Snowden κατηγορείται για κατασκοπία και είναι ύποπτος, καθώς καταγγέλλουν οι επικριτές του, ότι συνεργάζεται με τη Ρωσία, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ή άλλους «εχθρούς».
Ο Kerry χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα. Απαιτεί από τον Πούτιν να μην επιτρέψει στον Snowden να φύγει από τη χώρα (πιθανότατα με κατεύθυνση τον Ισημερινό μέσω Κούβας). Αυτό μπορεί να είναι μία εξήγηση γιατί ο Snowden δεν ήταν στην προγραμματισμένη πτήση του τη Δευτέρα.
Κατά την ταπεινή μου άποψη η υπόθεση έχει ως εξής. Το σύνολο της άρχουσας τάξης και του δημοσιογραφικού κατεστημένου υπερασπίζουν με θέρμη τα προγράμματα που κατήγγειλε ο Snowden. Αγωνίζονται για την τιμωρία του, αποφασισμένοι να τον δυσφημήσουν ως αλήτη, ναρκισσιστή, εγωμανή και πεινασμένο για δημοσιότητα (δηλαδή οτιδήποτε άλλο εκτός από έναν προβληματισμένο άνθρωπο που έκανε μία ηθική επιλογή με σκοπό να διαφωτίσει το λαό σχετικά με τον χαρακτήρα της κυβέρνησης των ΗΠΑ). Όλοι αυτοί εργάζονται πυρετωδώς για να ελέγξουν τις συνέπειες των αποκαλύψεων του Snowden και τις κρίσεις που αυτές προκάλεσαν. Περιμένοντας δε περισσότερες αποκαλύψεις, είναι αποφασισμένοι να βάλουν στο χέρι αυτά τα 4 laptops και το ενοχοποιητικό, για το σύστημα εθνικής ασφάλειας, περιεχόμενό τους.
Πρέπει όμως να αναρωτηθούμε: τι είδους κράτος είναι αυτό που λέει στους πολίτες του ότι μπορούμε βασισμένοι σε ψέματα να εισβάλουμε σε μία χώρα και να σκοτώσουμε 1.000.000 ανθρώπους χωρίς να αποδοθούν ευθύνες σε κανέναν, αλλά από την άλλη όταν ένας από μας κάνει κάτι τόσο «φοβερό» όπως το να αποκαλύψει ότι το κράτος κατασκοπεύει τους πολίτες του θα πρέπει να εξαπολυθεί ανθρωποκυνηγητό για να συλληφθεί και να καταδικαστεί για προδοσία.
