Τι είναι το φαινόμενο που παρατηρείται όταν μια ισχυρή χώρα ή μια ομάδα ισχυρών χωρών και οι επιχειρήσεις τους λεηλατούν, με τη συνεργασία (και με το αζημίωτο) της τοπικής πολιτικής και οικονομικής ελίτ, μια οικονομία, καταστρέφοντας την παραγωγική της βάση, ληστεύοντας τους πόρους και τις πρώτες ύλες της, μετατρέποντάς τη σε αγορά εισαγωγών των δικών τους προϊόντων, συνάπτοντας προνομιακές συμβάσεις, ενώ ταυτόχρονα ωθούν στο δανεισμό (από τους δικούς τους τραπεζίτες) κράτη και νοικοκυριά, αποσπώντας τεράστιους τόκους και συνάπτουν συνθήκες που κατοχυρώνουν όλα τα παραπάνω;
Παλιότερα το λέγανε ιμπεριαλισμό… Και όχι μόνο οι κομμουνιστές με την «ξύλινη γλώσσα», αλλά και αξιοσέβαστοι Γερμανοί και Άγγλοι ακαδημαϊκοί, όπως ο Τζον Χόμπσον και ο Βόλφγκανγκ Μόμζεν, στα ομώνυμα έργα τους.
Και ο αγώνας των λαών για τον έλεγχο του πλούτου που παράγουν και του τόπου τους ονομαζόταν αντιιμπεριαλιστικός-αντιαποικιακός.
Σήμερα το λένε κοινότητα (Ευρωπαϊκή Ένωση), σταθερότητα και ανάπτυξη (Σύμφωνο Σταθερότητας) ασφάλεια (πόλεμοι και επεμβάσεις) και ού τω καθεξής. Αν σήμερα χαρακτήριζε κάποιος την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στους Έλληνες εργαζόμενους (και σ’ αυτούς άλλων χωρών) ιμπεριαλιστική, αρκετοί ίσως θα ανατρίχιαζαν και θα τον χαρακτήριζαν «καθυστερημένο». Σε τι, όμως, διαφέρει η πολιτική των επιβεβλημένων πακέτων λιτότητας, της αναγκαστικής μείωσης της τιμής της εργασίας, της κατάσχεσης των κοινωνικών πόρων που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση (και από κοντά πλέον το ΔΝΤ) από την παρακάτω περιγραφή:
«Στην πραγματικότητα ο ιμπεριαλισμός (…) απαντάται όχι μόνο με τη μορφή της εδαφικής αποικιακής κυριαρχίας, αλλά και στις πιο διαφορετικές μορφές του εμπορικού ιμπεριαλισμού, οι οποίες αξιοποιούσαν επιβοηθητικά την ανώτερη πολιτική ισχύ του ίδιου έθνους απέναντι στα κράτη των υπανάπτυκτων περιοχών (…) προκειμένου να διασφαλιστούν οι ίδιες οικονομικές επιχειρήσεις ή και να επιτευχθούν ευνοϊκότεροι οικονομικοί όροι. Παράλληλα (…) ο χρηματιστικός ιμπεριαλισμός επεδίδετο σε γενναίες επενδύσεις κεφαλαίων, συχνά σε συνεργασία με τις εγχώριες ηγέτιδες τάξεις. Με δεδομένες όμως τις μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στην εκάστοτε ημιαποικιακή οικονομία και στην οικονομία των μητροπόλεων και λόγω της υποστήριξης που παρείχαν στους τραπεζίτες οι πολιτικοί φορείς της εκάστοτε μητρόπολης, ο κανόνας ήταν η συνομολόγηση εξαιρετικά δυσμενών, σχεδόν ληστρικών, επιτοκίων και όρων αποπληρωμής. Σε πολλές περιπτώσεις, οι θιγόμενες χώρες οδηγήθηκαν μέσα σε διάστημα λίγων δεκαετιών στην πλήρη υπερχρέωση, κάτι που είχε ως συνέπεια να συγκροτηθούν από την πλευρά των πιστωτών άτυπες οικονομικές παρακυβερνήσεις, οι οποίες διαχειρίζονταν αυτοβούλως τα δεσμευμένα φορολογικά έσοδα των θιγόμενων περιοχών» (Β. Μόμζεν Ιμπεριαλισμός).
Αν εξαιρέσει κανείς μερικά δευτερεύοντα στοιχεία, όπως π.χ. «γενναίες επενδύσεις», που στην περίπτωσή μας απουσιάζουν πλήρως, δεν θα διέφερε σε τίποτε με τη σημερινή κατάσταση. Και δυσβάστακτους τόκους έχομεν και παρακυβέρνηση επίσης…
