Οι άμεσες εκλογές προβάλλουν ως ισχυρό ενδεχόμενο. Το παράδοξο σ’ αυτό είναι πως ο Παπανδρέου δεν εξαναγκάζεται, δεν σύρεται από μία δυναμική αντιπολίτευση ή από ένα κίνημα που αντιστρατεύεται και απειλεί να τον αποκαθηλώσει. Αντίθετα, μοιάζει οι εκλογές να είναι όπλο στα χέρια της κυβέρνησης. Ο Παπανδρέου απειλεί μ’ αυτές τους πολιτικούς του αντιπάλους, την έμφοβη κοινωνία που αναμένει τα χειρότερα και οργανώνει το τηλεοπτικό σκηνικό της επικαιρότητας.
Ωστόσο, τα διλλήματα γύρω απ’ τη διενέργεια εκλογών έχουν αντικειμενική, πιεστική διάσταση. Όσα μας έρχονται είναι τρομακτικά. Δυσθεώρητα ακόμη και από το τραγικό, αποδιαρθρωτικό σήμερα. Η κονιορτοποίηση της μεσαίας τάξης, καθώς και οι απολύσεις χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων, είναι ο πυρήνας της επόμενης φάσης. Μπορεί αυτή η κυβέρνηση να διεκπεραιώσει το σχέδιο; Δύσκολο.
Ο Παπανδρέου το σταθμίζει. Είναι καλύτερα να το επιχειρήσει και όσο πάει, δηλαδή να αποδεχτεί μεγιστοποίηση της φθοράς που μπορεί να τον αφήσει τελείως έξω από την επόμενη φάση των εξελίξεων ή να επιδιώξει εκλογές; Αν τις κερδίσει, ανανεωμένος, να συνεχίσει, έχοντας τη δυνατότητα να αναμορφώσει και το πολιτικό σκηνικό κατά τους σχεδιασμούς του. Πρέπει ν’ αποφασίσει γρήγορα, όσο οι κυλιόμενες δημοσκοπήσεις του δίνουν ακόμα πλεονέκτημα.
Αυτό το πλαίσιο προσέγγισης έχει κι άλλους περιορισμούς. Προϋποθέτει ότι η έκβαση των εκλογών θα κριθεί δικομματικά. Κατατάσσει σε δευτερεύοντες ρόλους τους άλλους, σε μία εποχή που ο δικομματισμός είναι στα κάτω του και υπονομεύεται κυρίως από μια δυναμική που δεν καταγράφεται προς το παρόν στα πλαίσια του επίσημου πολιτικού συστήματος (π.χ. τεράστια αποχή, τα 550 χιλιάδες λευκά των εκλογών). Προϋποθέτει ακόμα ότι η ανιούσα ορμή της Ν.Δ. (αυτή που αθόρυβα κάλυψε 8 ποσοστιαίες μονάδες διαφορά με το ΠΑΣΟΚ) θ’ ανακοπεί όταν αναμετρηθεί με τα απτά προβλήματα διακυβέρνησης. Προϋποθέτει, τέλος, ότι τα εσωτερικά ενδοπασοκικά προβλήματα θα χειραγωγηθούν και ότι η δυναμική τους που ανέδειξε τον Σαμαρά, τον Μητρόπουλο κ.λπ. θα περιχαρακωθεί, θ’ αποκλειστεί από τη συγκυρία των γενικών εκλογών.
Πολλές εξισώσεις – δύσκολες απαντήσεις
Έχει και όπλα, όμως, το ΠΑΣΟΚ. Διαθέτει την πρωτοβουλία των κινήσεων και τη δυνατότητα να την αξιοποιεί κάθε φορά με τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη. Είναι σε θέση να ζωγραφίζει το μέλλον με τα χρώματα των δικών του προοπτικών. Η πολιτική του, η μνημονιακή πολιτική, άρχισε να εμφανίζεται ως συνδεδεμένη με δυνατότητες. Η μέχρι τώρα αμυντική, αντικοινωνική στοχοπροσήλωση στο Μνημόνιο, μετατρέπεται σ’ εφαλτήριο για δυναμική επανεμφάνιση της πολιτικής μέσα από διεθνείς χειρισμούς.
Η Ελλάδα επιστρέφει στις αγορές, αρχής γενομένης από τα έντοκα. Το κούρεμα του χρέους μπαίνει στην ημερήσια διάταξη, όχι ανεύθυνα, πραξικοπηματικά, αλλά σε συνεννόηση με τους δανειστές, ώστε να μην συνιστά χρεοκοπία! Αναλαμβάνονται διεθνείς πρωτοβουλίες στην Ε.Ε., στα διεθνή φόρα, στο ευρωομόλογο κ.λπ. Άλλωστε, σύμφωνα με το γλωσσικό ιδίωμα της εποχής που δικαιολογεί τα ακατάληπτα, ο Παπανδρέου στο εξωτερικό «γράφει».
Τέλος, το ΠΑΣΟΚ έχει πανίσχυρους μηχανισμούς δημαγωγίας, εξαπάτησης, παραπλάνησης, που ενσωματωμένοι στην κυβερνητική πολιτική στοχεύουν στην κοινωνική αναδιάρθρωση και στην συνεπαγόμενη καθήλωση.
Στο επόμενο διάστημα η συνεκμετάλλευση των πετρελαίων στο Αιγαίο που υποτίθεται θα μας ξελασπώσει, αλλά και το μεταναστευτικό, θα προβληθούν ελπίζοντας στις διενέξεις, αντιπαλότητες και αποπροσανατολισμούς που θα προκύψουν στο κοινωνικό σώμα, το οποίο δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει ουσιαστικά, χειραφετημένα και κάτω από το πρίσμα της λαϊκής προοπτικής τέτοια ζητήματα.
