Μια συμφωνία-κόλαση, με απορρύθμιση δικαιωμάτων, επίθεση στην εργασία, κατάλυση της δημοκρατίας και της κυριαρχίας
Πανηγυρίστηκε με τον ανάλογο τρόπο από τις επιχειρηματικές ελίτ των χωρών που την υπέγραψαν και ταυτόχρονα κατακρίθηκε έντονα από τα κινήματα των χωρών αυτών. Η συμφωνία με τα αρχικά ΤΡΡ, που αφορά τη συνεργασία 12 χωρών της περιοχής του Ειρηνικού Ωκεανού, υπογράφηκε τη Δευτέρα ανάμεσα σε ΗΠΑ, Ιαπωνία, Αυστραλία, Καναδά, Μεξικό, Μπρουνέι, Μαλαισία, Σιγκαπούρη, Περού, Νέα Ζηλανδία, Χιλή και Βιετνάμ. Απελευθερώνει τη δράση και χαλαρώνει τους περιορισμούς των πολυεθνικών επιχειρήσεων και δημιουργεί μια εκτεταμένη οικονομική ζώνη εκμετάλλευσης στον Ειρηνικό.
Οι χώρες που παίρνουν μέρος στη «συνεργασία» αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% της παγκόσμιας οικονομίας και η ίδια η ΤΡΡ θεωρείται η μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία των δύο τελευταίων δεκαετιών. Μέχρι την επόμενη συμφωνία, που εκτιμάται ότι θα αφορά περίπου το 60% της παγκόσμιας οικονομίας (ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση) και ακούει στο όνομα ΤΤΙΡ.
Διαπραγματεύσεις στα σκοτεινά
Στη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων-ΤΤΙΡ έχει αναφερθεί αρκετές φορές ο Δρόμος. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. ξεκίνησαν το 2013, πλησιάζουν προς το τέλος τους και είναι ασφαλώς μυστικές, με τις δύο πλευρές να κρύβουν πίσω από ένα πέπλο απορρήτου τους γύρους συζητήσεων που διεξάγονται. Πώς θα μπορούσε να είναι άλλωστε διαφορετικά, αφού τα μεγάλα διεθνή εγκλήματα χρειάζονται το σκοτάδι.
Τέλος σε ατομικά και συλλογικά δικαιώματα, πλήγμα για το περιβάλλον, κυβερνητικές πολιτικές που θα τίθενται υπό την αίρεση πολυεθνικών κολοσσών προκειμένου οι τελευταίοι να κάνουν «διατλαντικές» επενδύσεις, είναι μερικά μόνο από όσα απεργάζονται για τους λαούς των ΗΠΑ και της Ε.Ε. οι ηγεσίες που πρόκειται να υπογράψουν την ΤΤΙΡ.
Ενώ σε άλλες χώρες η συζήτηση και ενημέρωση των πολιτών έχει προχωρήσει και έχουν γίνει και μεγάλες κινητοποιήσεις για το θέμα, στην Ελλάδα φαίνεται το ζήτημα αυτό να το έχει διώξει τελείως από την ατζέντα η οικονομική και πολιτική κρίση των τελευταίων ετών. Ως αποτέλεσμα, λίγοι καταλαβαίνουν τι σημαίνει ΤΤΙΡ κι ακόμη λιγότεροι κινητοποιούνται εναντίον της στις προσπάθειες συγκεντρώσεων και διαδηλώσεων που έγιναν τους τελευταίους μήνες. Η ίδια η Αριστερά «δεν κατάφερε» να ασχοληθεί και να πάρει στην πλάτη της τη δημιουργία αντιστάσεων απέναντι σε μια συμφωνία-κόλαση. Κατά συνέπεια, σύλλογοι και φορείς πολιτών έχουν αναλάβει αυτό το έργο κάνοντας, με μεταφράσεις, συμμετοχή σε διεθνείς συναντήσεις, ενημερωτικές δράσεις κ.λπ., μια πραγματικά τιτάνια δουλειά για να αναδείξουν όλες τις συνέπειες της ΤΤΙΡ. Μιας συμφωνίας που όπως έχει χαρακτηριστικά αναφερθεί, απειλεί να μετατρέψει το πολίτευμα της χώρας, από «προεδρευόμενη δημοκρατία» σε «προεδρευόμενη… εταιριοκρατία».
Δημοκρατία και κυριαρχία τέλος
Αυτό το τελευταίο, είναι και μία από τις πιο σημαντικές επιπτώσεις της συμφωνίας, καθώς απειλεί ευθέως τη δημοκρατία και την εθνική κυριαρχία. Για το μηχανισμό επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτή και κράτους ο λόγος, σύμφωνα με τον οποίο οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις αποκτούν τη δυνατότητα να αμφισβητούν τις δημοκρατικές αποφάσεις κυρίαρχων κρατών και να διεκδικούν αποζημίωση όταν αυτές οι αποφάσεις επηρεάζουν αρνητικά τα κέρδη τους. Οι διαφορές επενδυτή-κράτους θα κρίνονται σε διεθνή Διαιτητικά Δικαστήρια, όπου οι δικαστές δεν θα είναι μόνιμοι δημόσιοι λειτουργοί, όπως στα εθνικά δικαστικά συστήματα, αλλά μια μικρή κλίκα δικηγόρων Eταιρικού Δικαίου, οι οποίοι διορίζονται κατά περίπτωση.
Στις περιπτώσεις όπου ένας παρόμοιος μηχανισμός έχει συμπεριληφθεί σε διμερείς συμβάσεις επενδύσεων ή σε άλλες συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών, έχουν ήδη σημειωθεί σοβαρά πλήγματα στην άσκηση δημόσιας πολιτικής και στη δημοκρατία. Ορισμένα παραδείγματα, όπως τα παραθέτει ο Τζον Χίλαρι, σε σχετική έκδοση του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ:
– Στην πρώτη από μια σειρά υποθέσεων επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους δυνάμει των κανόνων της NAFTA εναντίον του Καναδά, η χώρα αναγκάστηκε να ανακαλέσει την απαγόρευση του πρόσθετου καυσίμων MMT κατόπιν αμφισβήτησης από την αμερικανική εταιρία Ethyl. Σε μια μεταγενέστερη υπόθεση σχετικά με δικαιώματα νερού και ξυλείας, ο Καναδάς αναγκάστηκε να καταβάλει 122 εκατ. δολάρια σε μια καναδική εταιρία χάρτου, την AbitibiBowater, η οποία χρησιμοποίησε τους κανόνες της NAFTA για να κινήσει διαδικασία διαιτησίας ενάντια στην κυβέρνηση της δικής της χώρας από τα γραφεία της στις ΗΠΑ.
– Ο αμερικανικός κολοσσός προϊόντων καπνού Philip Morris άσκησε αγωγή κατά της κυβέρνησης της Αυστραλίας διεκδικώντας ποσό δισεκατομμυρίων δολαρίων σχετικά με την πολιτική δημόσιας Υγείας, σύμφωνα με την οποία όλα τα τσιγάρα πρέπει πλέον να πωλούνται σε ουδέτερη συσκευασία. Η Philip Morris άσκησε επίσης αγωγή εναντίον της Ουρουγουάης για τα μέτρα που υιοθέτησε η χώρα, σύμφωνα με τα οποία το 80% της επιφάνειας ενός πακέτου τσιγάρων πρέπει να καλύπτεται από φωτογραφίες που απεικονίζουν τις επιπτώσεις του καπνίσματος.
– Ο Ισημερινός υποχρεώθηκε να καταβάλει στην Occidental Petroleum αποζημίωση 1,77 δισ. δολαρίων επειδή τερμάτισε σύμβαση με τον πετρελαϊκό κολοσσό όταν αυτός παραβίασε τους νόμους της χώρας. Άλλο δικαστήριο απέρριψε την απαίτηση αποζημίωσης ύψους 19 δισ. δολαρίων του Ισημερινού έναντι της Chevron για τη μόλυνση του τροπικού δάσους του Αμαζονίου επί δύο δεκαετίες.
Στις 11:30 σήμερα στο Σύνταγμα
Ένα διεθνές κάλεσμα δράσης ενάντια στις ληστρικές συμφωνίες TTIP, CETA, TiSA και TPP για τις ημέρες 10-17 Οκτωβρίου απευθύνουν φορείς και οργανώσεις από πολλές χώρες του πλανήτη. Από τις 10 έως τις 17 Οκτωβρίου, πορείες, μαζικές διαδηλώσεις ή οργανωμένες τοπικές δράσεις οργανώνονται σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Για την Ελλάδα, προγραμματίζεται συγκέντρωση στην Αθήνα, σήμερα 11:30 το πρωί, στην Πλατεία Συντάγματος. Αλλά και στο Ηράκλειο Κρήτης την ίδια ώρα, στην πλατεία Καλλεργών (Λιοντάρια).
Δέκα μεγάλες απειλές
Δημοκρατία. Θα δώσει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να μηνύουν τις κυβερνήσεις σχετικά με πολιτικές αποφάσεις που θα μπορούσαν να βλάψουν τα μελλοντικά τους κέρδη, υπονομεύοντας τη δημοκρατία και την κυριαρχία.
Δημόσια αγαθά. Θα δημιουργήσει νέες αγορές σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως η Υγεία και η Εκπαίδευση, κάτι που οδηγεί σε μεγαλύτερη απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση.
Ασφάλεια τροφίμων. Μέσω της εναρμόνισης των κανονισμών για την ασφάλεια των τροφίμων, τα πρότυπα ασφαλείας τροφίμων της Ε.Ε. θα πρέπει να μειωθούν στα επίπεδα των ΗΠΑ. Με αυτό τον τρόπο θα αρθούν οι περιορισμοί της Ε.Ε. για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ΓΤΟ, τα φυτοφάρμακα και τις ορμόνες βοδινού κρέατος.
Περιβάλλον. Θα μειώσει τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς της Ε.Ε. στα επίπεδα των ΗΠΑ, επιτρέποντας μια αμερικανικού τύπου ανάπτυξη fracking στην Ευρώπη.
Κλίμα. Ισχυροποιώντας τα δικαιώματα των επενδυτών, η ΤΤΙΡ θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να μηνύουν κυβερνήσεις όταν υιοθετήσουν νέες πολιτικές κατά των ορυκτών καυσίμων.
Εργατικά δικαιώματα. Tα δικαιώματα των εργαζομένων θα μπορούσαν να μειωθούν στα πρότυπα των ΗΠΑ και οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να μετεγκατασταθούν σε πολιτείες των ΗΠΑ και των χωρών της Ε.Ε. με τα χαμηλότερα πρότυπα εργασίας.
Ιδιωτική ζωή. Διέρρευσαν έγγραφα που δείχνουν ότι η ΤΤΙΡ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να επαναφέρει κεντρικά στοιχεία της Εμπορικής Συμφωνίας Κατά της Παραποίησης (ACTA), η οποία απορρίφθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά από λαϊκή διαμαρτυρία. Η TTIP θα μπορούσε να αναγκάσει τους παρόχους Διαδικτύου να κατασκοπεύουν τους πελάτες τους.
Οικονομικός έλεγχος. Η ΤΤΙΡ θα καταργήσει πολλούς από τους νέους δημοσιονομικούς κανονισμούς (όπως οι τραπεζικές εγγυήσεις) που έχουν εισαχθεί μετά το 2008 για να αποτρέψουν ένα ακόμη μελλοντικό οικονομικό κραχ.
Υπό διαπραγμάτευση στο απόρρητο. Ενώ τα εταιρικά συμφέροντα παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις, το κοινό δεν συμμετέχει με κανέναν τρόπο στις συζητήσεις. Όλοι οι διαπραγματευτές πρέπει να υπογράψουν συμφωνίες εμπιστευτικότητας. Τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε είναι από έγγραφα που διέρρευσαν.
Ένα επικίνδυνο προσχέδιο για τον υπόλοιπο κόσμο. Αν η ΤΤΙΡ συμφωνηθεί, οι χώρες στον παγκόσμιο Νότο θα έρθουν υπό τεράστια πίεση για την εφαρμογή προτύπων τύπου ΤΤΙΡ, ώστε να αποφευχθεί η μείωση της εμπορικής τους δραστηριότητας. Το λόμπι των επιχειρήσεων επιβεβαιώνουν το στόχο τους για τη δημιουργία μιας «παγκόσμιας σύγκλισης προς τα πρότυπα των Ε.Ε.-ΗΠΑ». Με αυτό τον τρόπο θα δούμε πολιτικές ελεύθερου εμπορίου να επιβάλλονται στις φτωχότερες χώρες, οι οποίες δεν είχαν καμία συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις.
Πληροφορίες από το Ελληνικό Δίκτυο Φίλοι της Φύσης
