Ο εμπαιγμός και η εξυπηρέτηση συμφερόντων σε όλο τους το μεγαλείο.
Του Νίκου Νούλα.
Δεν κράτησε για πολύ η χαρά των πολιτών της Βόρειας Ελλάδας και ειδικά αυτών της απομονωμένης Ηπείρου, Δυτικής Μακεδονίας και Θράκης. Λίγα χρόνια μετά την παράδοση σε κυκλοφορία της Εγνατίας, τους ζητείται η καταβολή πανάκριβων διοδίων με τη δημιουργία έξι νέων σταθμών (πλέον των δύο υπαρχόντων σε Μάλγαρα και Πολύμυλο Κοζάνης).
Επί χρόνια είχε στηθεί μια προπαγανδιστική εκστρατεία για τα οφέλη από τη λειτουργία αυτού του άξονα μήκους 670 χλμ. που συνδέει την Ηγουμενίτσα με τους Κήπους του Έβρου. Όμως, η κυρίαρχη προπαγάνδα, πίσω από την υπαρκτή διευκόλυνση των οδηγών και τη μέχρι στιγμής ενίσχυση σε κάποιες περιοχές του εσωτερικού τουρισμού, κάλυπτε:
α. Tον προβληματικό σχεδιασμό και τις κακοτεχνίες που οδηγούν σε περιβαλλοντικές καταστροφές (δεκάδες θάνατοι της απειλούμενης με εξαφάνιση καφέ αρκούδας σε τροχαία ατυχήματα) αλλά και σε φυσικές καταστροφές (όπως οι πλημμύρες του φετινού χειμώνα στην περιοχή Πεδινής-Μπάφρας).
β. Tις καθυστερήσεις στην αποπεράτωση των έργων, αλλά και το τεράστιο κόστος των 6.5 δισ. ευρώ (με 50% συμβολή του Ελληνικού Δημοσίου και 50% πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Φυσικά, το «μάρμαρο» καλείται άμεσα ή έμμεσα να το πληρώσει ο φορολογούμενος πολίτης.
γ. Kυρίως, όμως, κάλυπτε τη σκοπιμότητα αυτού του «φαραωνικού» έργου σε μια περίοδο, μάλιστα, που ο δευτερογενής αλλά και ο πρωτογενής τομέας της παραγωγής στη Β. και Δ. Ελλάδα οδηγούνταν σε κατάρρευση, την οποία -παρά τις εξαγγελίες περί του αντιθέτου- δεν απέτρεψε η Εγνατία. Η πραγματικότητα είναι ότι πρόκειται για ένα έργο μεγάλης σημασίας για το ευρωπαϊκό κεφάλαιο που διευκολύνει τη διασύνδεση των ευρωπαϊκών χωρών με τις αγορές των Βαλκανίων, των Παρευξείνιων χωρών και της Μέσης Ανατολής. Γι’ αυτό και ήταν ενταγμένο στις πρώτες προτεραιότητες των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών (ΔΔΜ) της Ε.Ε. Βασικός, λοιπόν, είναι ο συνδετικός-διαμετακομιστικός ρόλος της Εγνατίας Οδού, αντιστοιχημένος πλήρως με το διαμετακομιστικό –μεταπρατικό- υπεργολαβικό και εν τέλει εξαρτημένο χαρακτήρα της Ελληνικής Οικονομίας.
Πωλούνται τα ασημικά…
Με την αποπεράτωση της Εγνατίας Οδού τελειώνει η πρώτη φάση του έργου (κατασκευή) για το οποίο μπορούν να είναι ικανοποιημένοι οι παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση της «ενοποίησης» με την επέκταση του ΔΔΜ και φυσικά οι μεγαλοεργολάβοι.
Μπαίνοντας στη δεύτερη φάση (λειτουργία, συντήρηση), η κυβέρνηση εντάσσει την Εγνατία στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, δηλαδή, στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Έτσι, ανακοινώθηκε η επικείμενη λειτουργία έξι νέων σταθμών διοδίων και συγκεκριμένα στα Τύρια Ιωαννίνων, στο Μαλακάσι Τρικάλων, στο Κλειδί Ημαθίας (πλευρικός), στη Νυμφόπετρα Θεσσαλονίκης, στη Μουσθένη Καβάλας και στον Ίασμο Ροδόπης. Μάλιστα, με γοργούς ρυθμούς έχουν ξεκινήσει και οι εργασίες κατασκευής για τους περισσότερους εξ αυτών. Στόχος είναι να λειτουργήσουν τουλάχιστον τρεις σταθμοί από την 1η Ιουλίου και οι υπόλοιποι μέχρι το τέλος του 2011.
Σημειώνεται εδώ ότι ο προηγούμενος σχεδιασμός της Εγνατίας περιλάμβανε τη δημιουργία 13 σταθμών διοδίων, γεγονός που δείχνει τα περιθώρια δράσης της επιχειρηματικότητας…
Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνισμός για την ανάληψη από ιδιωτική εταιρία των υπηρεσιών είσπραξης διοδίων και λειτουργίας των οκτώ σταθμών της Εγνατίας. Οι σταθμοί θα είναι συμβατικού τύπου και -σύμφωνα με την κυβέρνηση- προσωρινής λειτουργίας και με χρονικό ορίζοντα διετίας.
Στο τέλος της διετίας έχει εξαγγελθεί η λειτουργία ηλεκτρονικών διοδίων. Το τεύχος του διαγωνισμού προβλέπει δίκτυο 78 σταθμών ηλεκτρονικών διοδίων στην α’ φάση και επιπλέον 116 στη β’ φάση, οι οποίοι θα καλύψουν την Εγνατία καθώς και τους κάθετους άξονες Σιάτιστα-Κρυσταλλοπηγή, Θεσσαλονίκη- Προμαχώνας, Κλειδί-Εύζωνοι αλλά και στους δρόμους-«καρμανιόλες» Άκτιο-Αμβρακία και Θεσσαλονίκη-Ν. Μουδανιά.
Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία για την έναρξη λειτουργίας πέντε νέων Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) οι οποίοι, συμπληρωματικά με τον υφιστάμενο ΣΕΑ στον Πλάτανο Ημαθίας, θα εισφέρουν χρήματα στο ταμείο της εταιρίας.
Η εθελόδουλη κυβέρνηση, υποκύπτοντας στις πιέσεις της Κομισιόν αλλά και των δανειστριών τραπεζών που δάνειζαν κατά τη φάση λειτουργίας με εγγύηση τα έσοδα από τα μελλοντικά διόδια, προτίθεται να αναθέσει σε ιδιώτη όχι μόνο τους σταθμούς διοδίων και τους ΣΕΑ, αλλά και έργα κατά μήκος της οδού. Το πλάνο προχωρά παραπέρα με την εισφορά μέρους των εσόδων στο ταμείο της υπό ίδρυση Α.Ε. Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι για να ριχτούν στη «μαύρη τρύπα» του Χρέους. Έτσι, τα διόδια της Εγνατίας, όπως και αυτά των υπόλοιπων οδών, μετατρέπονται σε μέσο καταλήστευσης του λαού για να χορτάσει το διεθνές χρηματιστικό και παρασιτικό κεφάλαιο που έχει βουλιάξει την κοινωνία και τη χώρα στη δίνη του Χρέους. Όσο η χώρα πλησιάζει προς την αναδιάρθρωση του Χρέους, τόσο τα γεράκια ζητούν υψηλότερα επιτόκια και εξασφαλίσεις των κεφαλαίων τους. Η ελεγχόμενη χρεοκοπία (χρεοκοπία με εξασφάλιση των μεγαλοδανειστών) μπροστά στα μάτια σας…
Η σχεδιασμένη παραχώρηση σε ιδιώτες ενός έργου που χρηματοδοτήθηκε εξολοκλήρου από δημόσια ταμεία, όπως αυτό της Εγνατίας, καταρρίπτει το επιχείρημα ότι «χρειαζόμαστε τους ιδιώτες και τα διόδιά τους για να μας φτιάξουν τους δρόμους».
Όταν η συνειδητοποίηση του εμπαιγμού συναντιέται με τοπικά κινήματα αλλά και την αδυσώπητη ανάγκη των πολιτών, τότε το μείγμα γίνεται εκρηκτικό. Ήδη στην περιοχή του Παγγαίου, όπου σχεδιάζεται να κατασκευαστούν τα διόδια της Μουσθένης, οι πολίτες συλλέγουν υπογραφές και ζητούν επαναχωροθέτηση. Οι επιτροπές των πολιτών θα γίνουμε για ακόμα μια φορά ο φόβος των κερδοσκόπων και των πολιτικών τους υπηρετών.
* O Νίκος Νούλας είναι πολιτικός μηχανικός-μέλος της Πρωτοβουλίας Θεσσαλονίκης κατά των Διοδίων.
