του Γιάννη Τσούτσια
Η δήλωση του υπουργού για το Πολυτεχνείο, η αποφυλάκιση του Λιγνάδη, οι πυρκαγιές σε δέκα εκδοχές, η τιμή της κιλοβατώρας, η σαγιονάρα ενός μουσικού, ποιος είπε τι, ποιος ανταπάντησε, πολώνεται και διεγείρεται η «κοινή γνώμη», πότε από δω, πότε από εκεί, όλα ανακατεμένα, οι πάντες ακόλουθοι της ειδησιογραφίας, δεν σταθεροποιείται τίποτα, δεν συγκροτείται τίποτα, κάθε θαύμα διαρκεί τρείς μέρες.
Η ροή των γεγονότων οργανώνεται αμείωτη. Ώστε ο άνθρωπος, νόηση και ψυχή, να γίνεται θραύσμα. Εδώ το αιτούμενο μιας άλλης πολιτικής, ταυτόχρονα η αδυναμία της. Πώς κανείς να υπερβεί το εφήμερο, την τρέχουσα ατζέντα, πώς να τεθούν τα σημαντικά και πώς αυτά να βλαστήσουν στον μεταβαλλόμενο πολιτικό αχυρώνα;
Αν δούμε τα πράγματα από πιο κοντά, θα διακρίνουμε ένα βομβαρδισμένο τοπίο. Ο βομβαρδισμός είναι η βασική πηγή του εικονικού. Έτσι δημιουργείται το πλαίσιο που περιγράφουμε «η ζωή ως τηλεθεατής». Το πλαίσιο ενός κόσμου κατά κάποιο τρόπο εικονικού, όχι πάντως κατά τρόπο απόλυτο.
Υπάρχει μια λύση που προτείνεται (κυρίως) από την αριστερά: Αφυπνίσου, ζήσε, σήκω από τον καναπέ! Βγες στους δρόμους. Μια παραίνεση καλών προθέσεων. Μια επίκληση που όμως, δεν λειτουργεί. Διότι δεν υπάρχει από τη μια ένας εικονικός κόσμος, κι από την άλλη ο πραγματικός, οπότε αρκεί να το συνειδητοποιήσεις και να προχωρήσεις στη δρασκελιά. Δεν ξυπνάς ένα πρωί στον πρώτο και αποφασίζεις να περάσεις στον δεύτερο. Ούτε αρκεί να κλείσεις τις οθόνες. Πραγματικό και εικονικό συμφύρονται το ένα μέσα στο άλλο. Αυτή είναι η δυσκολία που πρέπει να σταθμιστεί. Το πραγματικό εν ταυτώ με το εικονικό, καθίσταται πιο απροσπέλαστο, ακόμη πιο δύσκολο να προσεγγιστεί, να κατανοηθεί. Και χωρίς αυτήν την κατανόηση κάθε πράξη δυσκολεύει.
Εξάλλου, ο φερόμενος ως τηλεθεατής είναι ταυτόχρονα και σχολιαστής. Δεν κάθεται ακριβώς στον καναπέ του, αλληλοϋβρίζεται, εκθέτει τον προσωπικό του κόσμο στο διαδίκτυο, εκεί του επιτρέπεται να δραστηριοποιείται, η εικονική πραγματικότητα στο επίπεδο του μικροατομικού είναι διαδραστική και τελικά εθιστική.
Επομένως, το «κινητοποιήσου», η παραίνεση της πράξης, (στο διαδίκτυο πράξε σημαίνει γράψε κι εσύ κάτι), δεν είναι μια απλή εναλλακτική. Απέναντι σε κάθε κλήση για πράξη ζωής απαιτείται μια προσέγγιση πιο επεξεργασμένη, η οποία θα δύναται να ξεπερνά αυτού του τύπου τις δυσκολίες. Μια πράξη και σε πρώτο και σε δεύτερο επίπεδο, που θα προϋπολογίζει όλα τα προηγούμενα και ταυτόχρονα θα αυτοσυγκροτείται.
Αν τα πράγματα έχουν έτσι, το χειρότερο που μπορεί κανείς να προσφέρει, είναι να ασκεί διαρκή κριτική χωρίς σκοπιά, να εκθέτει τον αντίπαλό του από κάθε πλευρά και με κάθε αφορμή, νομίζοντας ότι έτσι κάτι κάνει. Αλλά δεν κάνει τίποτα. Γιατί το ζήτημα δεν είναι μόνο η κριτική (π.χ. απέναντι στην δεξιά), αλλά μια κριτική που καταφέρνει να συγκροτεί μια νέα οπτική για τα πράγματα.
Το τελευταίο είναι το ζητούμενο. Η συγκρότηση μιας άποψης ή η συγκρότηση φρονήματος μέσα στην κοινωνία. Μια κατάσταση περίπλοκη, της οποίας, όπως είδαμε, το ζητούμενο είναι ταυτόχρονα και προαπαιτούμενο για να υπάρξει! Μια κατάσταση δηλαδή δύσκολη, απαιτητική και διαλεκτική. Που όμως μόνο αυτή μπορεί να ανιχνεύσει τη διέξοδο.
