Σημείο 1 – Απόρριψη της παραπλανητικής προεκλογικής εικόνας
Δεν είναι καθόλου πραγματική η εικόνα που φιλοτεχνούν τα κόμματα και οι διαφημιστικές. Ούτε μεταβαίνουμε προς μια κανονικότητα, όπως υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε θα επανέλθουμε στην κανονικότητα αν επικρατήσει η Ν.Δ. Ούτε ακύρωση της προόδου αν δεν ψηφιστεί ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε νίκη επί του λαϊκισμού αν ψηφιστεί η Ν.Δ. Ούτε, όμως, και πρόκειται να ξημερώσουν καλύτερες μέρες αν ενισχυθεί κάποιος άλλος σχηματισμός. Ούτε «περνάμε απέναντι» αν ψηφιστεί το ΚΚΕ. Ούτε θα καταδικαστούν οι «δύο δεξιές» ψηφίζοντας ΚΙΝΑΛ. Ούτε φυσικά το σύστημα φοβάται «μόνο τη ΛΑΕ» κ.λπ. Τα δύο μεγάλα (και επικοινωνούντα) κόμματα, θέλουν να εγκλωβίσουν όσο μεγαλύτερο μέρος ψηφοφόρων μπορούν στον ανάπηρο διπολισμό. Τα ενδιάμεσα, να στερεωθούν και να επιζήσουν. Τέλος, οι μικροί να διασωθούν όπως-όπως. Ο στείρος καταγγελτικός λόγος τόσων ψηφοδελτίων (από τα 40 συνολικά στις ευρωεκλογές) δεν προσφέρει κάτι ουσιαστικό, ούτε τροποποιεί κάπως την παραπλανητική εικόνα που έχει στηθεί.
Σημείο 2 – Το κύριο χαρακτηριστικό της φάσης στην οποία εισερχόμαστε, είναι η κλιμακούμενη αποσταθεροποίηση
Βαλκάνια, Κύπρος, οικόπεδα και θαλασσοτεμάχια, αλλαγή συνόρων, Μακεδονικό, επεκτατισμός και διεκδικήσεις της Τουρκίας, εκκρεμές σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας-Ρωσίας, και τραντάγματα στην Ε.Ε. που θα επιταθούν το αμέσως επόμενο διάστημα: Αυτά συνθέτουν τον καμβά της σύμπλεξης μεγάλων γεωπολιτικών ανταγωνισμών και αναστατώσεων που θα εμπλέξουν (έχουν ήδη εμπλέξει) την Ελλάδα σε μια επικίνδυνη δίνη. Οι βασικότερες εξελίξεις θα καθοριστούν από την πορεία αυτών των αντιθέσεων, και όχι από τα (όποια) ποσοστά στις επερχόμενες εκλογικές διαδικασίες.
Σημείο 3 – Έχουμε εισέλθει σε μια ολότελα νέα εποχή, μεταβατική και ιδρυτική
Μεταβατική γιατί ολόκληρη η «υλική βάση» έχει τροποποιηθεί με επιταχυνόμενο τρόπο. Ο νομαδισμός του κεφαλαίου και το αχαλίνωτο κυνηγητό κέρδους μέσω της καινοτομίας, συνένωσε τον πλανήτη σε μια νέα παραγωγική πραγματικότητα. Η σφαίρα του «άυλου» και του χρηματιστικού-κερδοσκοπικού καπιταλισμού, έχουν καθηλώσει την πραγματική οικονομία σε στασιμότητα-κρίση δομικού χαρακτήρα. Η διαιώνιση των κυρίαρχων σχέσεων, γίνεται σε ένα νέο περιβάλλον ανταγωνισμού μεγαπαικτών (χώρες, μπλοκ, αγορές) που αναγκαστικά υπερβαίνουν τα 500 εκατομμύρια κατοίκους το καθένα, αλλιώς δεν μετράνε. Παράλληλα, η «4η βιομηχανική επανάσταση» θέλει την τεχνητή νοημοσύνη και την τεχνολογική βιολογία να συνθέτουν έναν νέο τύπο «μετα-ανθρώπου» σε μια κοινωνία υπό απόλυτο έλεγχο και με τεράστιες περιοχές καταστροφών, χωματερές. Τρεις δεκαετίες μετά τον «θρίαμβο» του καπιταλισμού (1989), οι νικητές είναι γυμνοί. Σε ολόκληρο τον κόσμο, γεννιέται μια αμφισβήτηση με κοινό παρονομαστή το «δεν μπορούμε άλλο να ζούμε έτσι». Η μετάβαση σε μια άλλη κοινωνία, είναι ανοικτή υπόθεση. Η ιστορία δεν τέλειωσε, αλλά και η κατεύθυνση της μετάβασης είναι ζήτημα «παιζόμενο» και όχι νομοτελειακά προσδιορισμένο, ούτε προϊόν της τύχης.
Ιδρυτική εποχή, γιατί νέες μορφές οργάνωσης, πάλης, συγκρότησης, κινημάτων είναι στην ημερήσια διάταξη. Νέες μεγάλες συλλογικές ταυτότητες επανα-νοηματοδοτούνται στη θέση του παγκοσμιοποιητικού οδοστρωτήρα, ο οποίος στο όνομα της «διαφοράς» διαλύει κοινωνίες, χώρες, ηπείρους. Αν και η ταξική ταυτότητα και ταξική περιχαράκωση με μια έννοια υποχωρούν, την ίδια στιγμή πιο συνολικά ανθρώπινα και κοινωνικά χαρακτηριστικά μορφοποιούν μεγάλα κινήματα και εγχειρήματα που θέτουν το ζήτημα της δημοκρατίας (πραγματικής), της απελευθέρωσης (ελευθερίας), της χειραφέτησης (από κάθε εξουσία) σε πιο πραγματικές βάσεις.
Η παλιά «πολιτική γεωγραφία» είναι εντελώς ξεπερασμένη και αδυνατεί να περιγράψει αυτό που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας. Οι διαχωριστικές έχουν ρευστοποιηθεί και οι όροι παραπλανούν.
Σημείο 4 – Η Ελλάδα, χώρα στο μεταίχμιο και με επίκαιρα θέματα προς λύση
Η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα αφρικανική, λατινοαμερικάνικη ή μια χώρα της Μέσης Ανατολής. Έχει βεβαίως μια βαλκανική και μεσογειακή, όπως και μια ευρωπαϊκή διάσταση. Είναι μια σχετικά ανεπτυγμένη ενδιάμεση χώρα, ένα ιδιαίτερο πέρασμα ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, μετεωρίζεται ανάμεσά τους, γιατί είναι εκτεθειμένη στα γεωπολιτικά κύματα. Πειραματόζωο της ευρωκρατίας, ορμητήριο των ΝΑΤΟ και ΗΠΑ, στο επίκεντρο περιοχής μεγάλων διευθετήσεων και υπό τη διαρκή απειλή της επεκτατικής Τουρκίας. Η Ελλάδα είναι μια σύγχρονη χώρα που μετατρέπεται σε χώρο υπό ρευστοποίηση, γκριζάρισμα και διαμελισμό. Η απελευθέρωση της χώρας από τα σύγχρονα δεσμά δεν είναι απλή υπόθεση, ούτε εντάσσεται εύκολα στα σχήματα που γνωρίσαμε στον 20ο αιώνα. Όπως συνέβη με την εμφάνιση του νεοελληνικού κράτους μετά από μια επανάσταση και τις περιπέτειες που ακολούθησαν, έτσι και σήμερα η διέξοδος και η αναγέννηση της χώρας θα έχει πολλές στροφές και δύσκολους δρόμους να διαβεί. Θα αντιμετωπίσει όλα τα σύγχρονα, σύνθετα προβλήματα μιας απελευθερωτικής πορείας.
Σημείο 5 – «Κανένας», ο μεγάλος παρών-απών στην Ελλάδα
Ο Κανένας δεν είναι μια δημοσκοπική εφεύρεση. Δεν είναι πλάσμα της φαντασίας ή φόβητρο. Είναι τμήμα και αποτέλεσμα των κατεργασιών που έχει υποστεί ο λαϊκός ριζοσπαστισμός στη χώρα. Είναι η αντίδραση λαϊκών και υποτελών στρωμάτων απέναντι στο πολιτικό σύστημα συνολικά. Είναι αυτός που έκφρασε τα «θέλω» του την τελευταία δεκαετία των μνημονίων με διάφορους τρόπους. Σε γενικές απεργίες, πλατείες, παρελάσεις, συλλαλητήρια, στην ανατροπή του δικομματισμού, στην τιμωρία κομμάτων και την εκτίναξη άλλων κ.λπ. Είναι αυτός που απαντά με επιμονή πως κανένας από τους δυο (Τσίπρας ή Μητσοτάκης) δεν θα οδηγήσουν σε καλυτέρευση της κατάστασης. Ο Κανένας είναι ορφανός, δεν εκφράζεται από κανέναν, είναι με μια έννοια και «απών» από τις εκλογές. Θα πάει να ψηφίσει, χωρίς να είναι εκεί ψυχή τε και σώματι, δεν θα ψηφίσει ενιαία στις 4 κάλπες, θα τιμωρήσει χωρίς να έχει κάποιον να υποστηρίξει ή να αναδείξει, όπως το 2012, το 2014, το 2015.
Σημείο 6 – Αριστερά και «δημοκρατικός πατριωτικός χώρος», πολύ πίσω από τις ανάγκες της εποχής
Η διχοτομία και το διαζύγιο ανάμεσα στο εθνικό και το κοινωνικό, οδηγεί και τους δύο χώρους –σε διαφορετικό βαθμό– να μη μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις. Είτε κολλημένοι στο παρελθόν και σε σχήματα ξεπερασμένα, είτε προσκολλημένοι σε ιδεοληψίες και δογματισμούς (αν δεν υπηρετούν ανοικτά την παγκοσμιοποίηση, στην περίπτωση αριστερών χώρων) διαπερνούνται από την παθογένεια του «κάνω πολιτική όπως-όπως». Η πολυδιάσπαση και τα αρχηγικά παλαιοκομματικά μοντέλα, είναι άλλο ένα κοινό σύμπτωμα. Δεν μπορεί η επιλογή να στηρίζεται στο «χειροτερόμετρο».
Σημείο 7 – Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, εύκολοι δρόμοι, μαγικές νύχτες
Δεν υπάρχουν ούτε νοσταλγικές επαναλήψεις ούτε πολύ περισσότερο «happy end». Χρειάζεται μια άλλη συνείδηση, χρειάζεται η οικοδόμηση μιας εναλλακτικής πρότασης διεξόδου. Χρειάζεται άμεσα ένα περιβάλλον που να ευνοεί μια τέτοια διεργασία. Χρειάζεται ένας ανοικτός διάλογος όσων αντιλαμβάνονται αυτήν την ανάγκη. Χωρίς ιδεολογία, θέσεις, κατανόηση της πραγματικότητας και στρατηγικά σχήματα που να ανταποκρίνονται στοιχειωδώς στην σύγχρονες απαιτήσεις, δεν γίνονται βήματα.
Σημείο 8 – Προσβλέπουμε σε ένα πολιτικό κίνημα που σήμερα δεν υπάρχει
Χρειαζόμαστε ένα πολιτικό κίνημα διεξόδου και αναγέννησης της χώρας. Ένα κίνημα που θα είναι ταυτόχρονα κοινωνικά και εθνικό. Αυτά τα δύο δεν διαχωρίζονται, είναι αναπόσπαστα. Πρέπει να αναβλύζουν ως ουσία και περιεχόμενο από όλες τις προτάσεις, τις θέσεις, τον προσανατολισμό, τα κριτήρια και τις τακτικές που θα υπηρετούν την υπόθεση της διεξόδου και της αναγέννησης. Πέρα από την ουσία του προσανατολισμού και των περιεχομένων, οι τρόποι και οι διαδικασίες για να πλησιάζουμε στην επίτευξή τους είναι καίριας σημασίας και πάνε μαζί, δεν διαχωρίζονται. Ο χώρος για ένα τέτοιο πολιτικό κίνημα υπάρχει. Το κενό της έλλειψης ενός τέτοιου κινήματος είναι πάρα πολύ φανερό. Πρόκειται για έλλειψη που βοά. Όσο κι αν είναι ναρκοθετημένο το πολιτικό σκηνικό. Όσο κι αν δεν υπάρχουν πολιτικά γεγονότα όπως τα φαντάζονται ορισμένοι. Όσο κι αν προχωρούμε σαν υπνωτισμένοι. Είναι μεγάλη δυνατότητα ένα τέτοιο κίνημα, το απαιτούν οι ώριμες πλέον συνθήκες. Ποιος πίστευε τον Σεπτέμβρη στη Γαλλία ότι αρχές Νοεμβρίου θα εμφανίζονταν τα Κίτρινα Γιλέκα;
Σημείο 9
Από όλα όσα αναφέρθηκαν συνάγεται η εντελώς σχετική (για να το πούμε κομψά) σημασία των εκλογών της 26 Μαΐου…
