Εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες σπρώχνονται στην απόγνωση. Του Λεωνίδα Σακλαμπάνη.
Καρέκλες, κουρτίνες και σε λίγο τσιγάρα.
Είδηση 1η: Το ελληνικό Δημόσιο, στο πλαίσιο της φοροεισπρακτικής επιδρομής του και στην προσπάθεια αποπληρωμής του χρέους (…) έβγαλε στο πλειστηριασμό 1 τραπέζι και 4 καρέκλες, ηλικίας 40 ετών, έπειτα από αδυναμία πληρωμής του ιδιοκτήτη-χαμηλοσυνταξιούχου (σύνταξη 600 ευρώ) με τιμή εκκίνησης τα 950 ευρώ.
Είδηση 2η: Το ελληνικό Δημόσιο, έχοντας θέσει σε προτεραιότητα τη σωτηρία της χώρας, κατέσχεσε από οικογένεια κουρτίνα αξίας 200 ευρώ…
Τα παραπάνω περιστατικά είναι μερικά παραδείγματα από όσα συμβαίνουν καθημερινά και φτάνουν -με τη μορφή καταγγελιών- στα γραφεία του Εθνικής Ομοσπονδίας Προστασίας Πολιτών Καταναλωτών Δανειοληπτών. Η πρόγευση για τα χειρότερα, που έχουν ήδη έρθει και θα κλιμακωθούν τους επόμενους μήνες, περιγράφονται με τις δύο ειδήσεις που -δυστυχώς- πολύ σύντομα μάλλον δεν θα είναι ειδήσεις αλλά συνηθισμένο γεγονός. Άλλωστε, μοναδικός στόχος είναι «η εξυπηρέτηση των μνημονίων του ΔΝΤ», περιθωριοποιώντας ακόμη περισσότερο τον άνθρωπο και την αξιοπρέπειά του. «Και βεβαίως εδώ διερωτάται κανείς: Είναι δυνατόν με την κατάσχεση της κουρτίνας από μια οικογένεια, της οποίας ο σύζυγος είναι άνεργος, ή την κατάσχεση των επίπλων ενός συνταξιούχου του ΙΚΑ να λυθεί το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας; Όχι, φυσικά. Απλούστατα, με αυτόν τον τρόπο, δημιουργούν κοινωνικές εντάσεις με άμεσο στόχο το φόβο και την τρομοκράτηση των πολιτών», αναφέρει στον Δρόμο ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Προστασίας Πολιτών Καταναλωτών Δανειοληπτών, Ευάγγελος Κρητικός, σχολιάζοντας: «Τα δύο αυτά παραδείγματα αποδεικνύουν περίτρανα τα δύο μέτρα και δύο σταθμά που ισχύουν στη χώρα μας. Ο πολίτης είναι ανυπεράσπιστος και ο ισχυρός, δυστυχώς, είναι πάντα στο απυρόβλητο. Πάντως, όπου μπορούμε παρεμβαίνουμε άμεσα για να σταματήσουν αυτές οι ακραίες συμπεριφορές του κράτους».
Εκκωφαντικό θόρυβο, σε μια κοινωνία που βρίσκεται μεταξύ μουδιάσματος και τηλεόρασης, προκαλούν τα στοιχεία που παρουσίασε η Εθνική Ομοσπονδία Ενώσεων Προστασίας Πολιτών Καταναλωτών Δανειοληπτών, αποκαλύπτοντας πως, μέσα στο πρώτο τετράμηνο του 2010, έχουν ήδη εκδοθεί, μόνο στην Αθήνα, τουλάχιστον 30 χιλιάδες διαταγές πληρωμών, που αφορούν από πιστωτικές κάρτες, κινητή περιουσία και καταναλωτικά δάνεια μέχρι και κατοικίες!
Ειδικά για την τελευταία κατηγορία και σε διάστημα 120 ημερών, εκδόθηκαν 8.500 διαταγές πληρωμής. Σύμφωνα δε με την εμπειρία των προηγούμενων ετών, το 1/3 των ιδιοκτητών, που πέρασε το κατώφλι του Πρωτοδικείου, αναγκάστηκε, πνιγμένος από τα χρέη και αδυνατώντας να πληρώσει τη δόση του, να βγάλει στο σφυρί την κατοικία του για να απεμπλακεί από το χρέος. Αν κάτι αντίστοιχο ισχύσει και για το 2010, γεγονός σχεδόν απίθανο με τα νέα οικονομικά δεδομένα, τότε τουλάχιστον 3.000 ιδιοκτήτες και οι οικογένειές τους, από τον Ιανουάριο μέχρι και το Απρίλιο, βρίσκονται ήδη με το ένα πόδι εκτός της κατοικίας τους, μόνο στην πρωτεύουσα.
Ίσως οι εικόνες, τελικά, από την Αργεντινή να μην είναι και τόσο τραγικές μπροστά σε αυτό που θα ζήσουμε. Διότι σε όλα τα παραπάνω -τα οποία σημειωτέον αφορούν μόνο την Αθήνα- προσθέστε και την ανακοίνωση της γραμματείας του Πρωτοδικείου Αθηνών, στην οποία αναφέρει πως απαγορεύονται οι πάνω από 3 εκδόσεις διαταγών πληρωμής ανά τράπεζα σε καθημερινή βάση, και θα συμπληρώσετε τα νέα δεδομένα. Φαίνεται πως δεν προλαβαίνουν πλέον τις αρπαχτικές διαθέσεις των τραπεζών!
Σημαντικό στοιχείο, για να αντιληφθούμε το μέγεθος της εξαθλίωσης που περιμένει τους πολίτες αλλά και της απρόσκοπτης δράσης των καρτέλ των τραπεζών, είναι οι αριθμοί των πολιτών που βρέθηκαν στο Πρωτοδικείο της Αθήνας, εκεί όπου εκδικάζονταν υποθέσεις άνω των 12.000 ευρώ τα προηγούμενα χρόνια. Έτσι, σύμφωνα με την ομοσπονδία, το 2008 έκλεισε με έκδοση 12.500 διαταγών πληρωμής, ενώ το 2009 ο αριθμός διπλασιάστηκε φτάνοντας τις 24.000. Και αυτό ακριβώς αποτυπώνεται και για το 2010. Με λίγα λόγια, αν συνεχιστεί η αυξητική τάση, τότε για φέτος, ο αριθμός θα φτάσει τουλάχιστον τις 48.000, εκ των οποίων το 1/3, δηλαδή οι 16.000, θα χάσουν την κατοικία τους.
Παράλληλα, τραγική είναι η πραγματικότητα για τη Θεσσαλονίκη, χτυπώντας «κόκκινο» στις εκδόσεις διαταγών πληρωμής. Αν και δεν έχουν συγκεντρωθεί στοιχεία για το 2010, είναι η πόλη που σε βάθος τριετίας παρουσιάζει το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης πανελλαδικά, αγγίζοντας το 110% σε ένα μόλις χρόνο. Συγκεκριμένα, το 2008, οι αιτήσεις στο πρωτοδικείο της πόλης έφτασαν τις 16.000, ενώ για το 2009 ξεπέρασαν τις 33.000 – δηλαδή, σχεδόν τις 90 την ημέρα!
Συνωστισμός στο Ειρηνοδικείο Αθηνών
Ίδια εικόνα και για το Ειρηνοδικείο της Αθήνας, όπου ειδικά για το Μάρτιο παρατηρήθηκε απίστευτη έκρηξη διαταγών, δείγμα ότι πλέον ο κόσμος αδυνατεί να αντεπεξέλθει στην πληρωμή ακόμη και των λεγόμενων «μικροποσών». Εκεί, δηλαδή, όπου δικάζεσαι για χρέη μέχρι 12.000 ευρώ και συνήθως αφορούν πιστωτικές κάρτες, καταναλωτικά και δάνεια αυτοκινήτων. Έτσι, μόνο για το πρώτο δεκαήμερο του Μάρτη του 2010, εκδόθηκαν 3.000 διαταγές πληρωμής για το Ειρηνοδικείο Αθηνών, όταν συνολικά για το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου οι διαταγές άγγιξαν τις 16.255.
Πιο εξειδικευμένα, ενώ μέχρι τον Φλεβάρη στο Ειρηνοδικείο έφταναν κατά μέσο όρο καθημερινά 224 υποθέσεις, από το πρώτο δεκαήμερο του Μάρτη, αυτές έφτασαν τις 300 αιτήσεις σε καθημερινή βάση…
Πάντως, με έναν πρόχειρο και αρκετά… αισιόδοξο υπολογισμό, το ύψος των διαταγών πληρωμής θα ξεπεράσει τις 70.000 για το έτος που διανύουμε.
Δείτε τώρα πώς αποτυπώνεται η σοκαριστική άνοδος των διαταγών πληρωμής από τις αρχές της δεκαετίας μέχρι σήμερα μόνο για το Ειρηνοδικείο της Αθήνας:
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2001, κατατέθηκαν 9.000 αιτήσεις πλειστηριασμών και, ένα χρόνο αργότερα, 8.000. Τη χρονιά των Ολυμπιακών Αγώνων, 15.000 αιτήσεις και, το 2005, 29.000 αιτήσεις. Το 2006, 30.000 αιτήσεις και, ένα χρόνο μετά, ο αριθμός έφτασε τις 40.000. Το 2008, τις 42.000 ενώ, πέρυσι, τις 62.000 διαταγές.
Και, για να αντιληφθούμε το μέγεθος του αδιεξόδου, το πρώτο τρίμηνο του 2010, έχουν εκδοθεί τόσες αιτήσεις όσες εκδόθηκαν συνολικά για δύο ολόκληρα χρόνια, το 2001 και το 2002 (9.000 και 8.000 αντίστοιχα). Αυτό θα πει ανάπτυξη και πρόοδος!
Σε λίγο καλύτερη μοίρα φαίνεται να βρίσκεται ο Πειραιάς. Σύμφωνα με τα δεδομένα, το πρώτο μήνα του 2010, εκδόθηκαν για το Ειρηνοδικείο του Πειραιά περίπου 500 διαταγές πληρωμών.
Προσβολή προσωπικότητας
Στο πλαίσιο της τελικής ισοπέδωσης της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας των καταναλωτών, ρόλο μεσάζοντα-υβριστή έχουν αναλάβει οι ιδιωτικές εισπρακτικές εταιρίες. Αυτές, δηλαδή, που σου τηλεφωνούν ασταμάτητα (μέχρι τελικής πτώσεως) για να σου… υπενθυμίσουν την πληρωμή του δανείου ή της πιστωτικής κάρτας. Ακραίες συμπεριφορές από ένα ούτως η άλλως ακραίο μηχανισμό: «Δυστυχώς, η δράση των εισπρακτικών εταιριών δεν έχει ακόμη ελεγχθεί. Έχουμε πάρα πολλές καταγγελίες, που κάνουν λόγο για απρεπείς και υβριστικές συνομιλίες, παρενόχληση ακόμη και των γειτόνων(!) του πολίτη που οφείλει μία ή δύο δόσεις, τηλέφωνα στον εργασιακό χώρο, ενοχλώντας τον εργοδότη του δανειολήπτη, λέγοντάς του μάλιστα πως είναι αφερέγγυο άτομο και πως θα πρέπει να τον προσέχει ιδιαίτερα. Πρόκειται πραγματικά για μια ανεξέλεγκτη δράση. Όλες τις καταγγελίες τις έχουμε προωθήσει στις αρμόδιες Αρχές, αλλά τίποτα δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα», υπογραμμίζει ο κ. Κρητικός.
Προφίλ εγκλωβισμένων
έοι, σε ηλικία μέχρι 30 ετών, που προχώρησαν στην αγορά της πρώτης του κατοικίας είναι αυτοί που πλήττονται περισσότερο από την κρίση και τις διαταγές πληρωμής.
Μέχρι σήμερα, οι βασικοί «κακοπληρωτές» ήταν οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, οι οποίοι είτε έχαναν τη δουλειά τους είτε πληρώνονταν με καθυστέρηση. Σήμερα, στη νέα -υπό ΔΝΤ- εποχή, το κατώφλι του Ειρηνοδικείου ή του Πρωτοδικείου περνούν και οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι άλλωστε είναι και οι πρώτοι που άμεσα βιώνουν τα μέτρα λιτότητας. Σε αυτούς προσθέστε και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες βρίσκονται ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία, και θα διαπιστώσετε πως η λίστα περιλαμβάνει ολόκληρη την κοινωνία.
Στο απόσπασμα οι μικρομεσαίοι
Εκτός από τους μισθωτούς δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, στο στόχαστρο των τραπεζών έχουν μπει και οι πολύ μικρές, μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η έλλειψη ρευστότητας και η ελάχιστη κατανάλωση -απόρροια των μέτρων- έχει φέρει τις ως επί το πλείστον οικογενειακές -μικρομεσαίες- επιχειρήσεις ένα βήμα πριν από το «λουκέτο». Ο απολογισμός, από την έρευνα της ομοσπονδίας, υπολογίζει πως το 40% εξ αυτών, σε πανελλαδικό επίπεδο, βρίσκονται στο «κόκκινο», δηλαδή στα όρια της χρεοκοπίας. Κατά 10% λιγότερο (ποσοστό 30%) είναι το μικρότερο ποσοστό αύξησης στην έκδοση πληρωμής-κατασχετηρίων που παρουσιάστηκε στη χώρα μέσα σε 3 χρόνια!
Τρεις προτάσεις για άμεση διέξοδο
Ριζοσπαστικά, άμεσα και δραστικά μέτρα από την πλευρά της πολιτείας ζητά μέσω του Δρόμου ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, Ευάγγελος Κρητικός, σημειώνοντας πως από τον ερχόμενο χειμώνα και για το 2011 θα αποτυπωθεί ακόμη πιο έντονα η οικονομική κρίση, αποφέροντας κοινωνικές εντάσεις και συγκρούσεις, οι οποίες θα επηρεάσουν και θα οδηγήσουν στην αλλαγή του οικονομικού και πολιτικού τοπίου.
Ο πρόεδρος της ομοσπονδίας θεωρεί πως υπάρχει ο άλλος δρόμος, αποτυπώνοντάς τον σε 3 βασικά σημεία:
1 Πρέπει επιτέλους το τραπεζικό καρτέλ στη χώρας μας να αναγκαστεί να λειτουργεί σύμφωνα με τη νομιμότητα. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτή τη στιγμή, με ευθύνη των τραπεζών έχουν κλείσει τελείως οι στρόφιγγες της ρευστότητας και της χρηματοδότησης τόσο προς τα νοικοκυριά όσο και προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Αποτέλεσμα να σημειώνεται κατακόρυφη πτώση της κατανάλωσης, που οδηγεί στη μείωση του τζίρου για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε κλείσιμο των καταστημάτων και σε αύξηση των απολύσεων. Δηλαδή, έχουμε μπει σε ένα φαύλο κύκλο.
Επομένως, επειδή οι τράπεζες στη χώρα μας είναι οι μοναδικές ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες από δύο διαδοχικές κυβερνήσεις, Καραμανλή και Παπανδρέου, έχουν χρηματοδοτηθεί συνολικά με 42 δισεκατομμύρια ευρώ, είτε άμεσα, με τη μορφή ρευστότητας, είτε έμμεσα, με τη μορφή εγγυήσεων, αποτελεί υποχρέωσή τους κι όχι προαιρετικό δικαίωμά τους να χρηματοδοτήσουν τους άλλους δύο κοινωνικούς εταίρους (επιχειρήσεις και νοικοκυριά), από τους οποίους όλα τα προηγούμενα χρόνια άντλησαν υπερκέρδη, που, στην προηγούμενη πενταετία, σε μερίσματα από τους βασικούς τους μετόχους έφτασαν τα 7-8 δισεκατομμύρια ευρώ. Και, βεβαίως, την τελευταία δεκαπενταετία αύξησαν το ενεργητικό τους κατά 300 δισεκατομμύρια ευρώ.
2 Με πρωτοβουλία της κυβέρνησης και αιχμές του δόρατος το πρώην υπουργείο Ανάπτυξης -νυν υπουργείο Ανταγωνιστικότητας- αλλά και την πλήρη ενεργοποίηση της επιτροπής ανταγωνισμού πρέπει να ελεγχθεί η λειτουργία του καρτέλ στην αγορά.
Και αναφέρομαι στα καρτέλ των τροφίμων, του γάλακτος, της σιδηρουργίας, της ένδυσης, εκεί όπου ένας ελάχιστος αριθμός επιχειρήσεων ελέγχει ένα μεγάλο ποσοστό της αγοράς. Εφόσον αυτό πραγματοποιηθεί, θα επιτραπεί η είσοδος νέων επιχειρήσεων στις νέες αγορές, που σημαίνει νέες θέσεις εργασίας, δηλαδή αύξηση της ζήτησης και της κατανάλωσης. Βέβαια, ταυτόχρονα θα πρέπει να λειτουργήσει ελεύθερα ο ανταγωνισμός και όχι με τις στρεβλώσεις που λειτουργεί σήμερα στη χώρα μας. Με αυτόν τον τρόπο, θα δημιουργηθούν συνθήκες εσωτερικού αποπληθωρισμού! Δηλαδή, μείωση των τιμών και άρα ανάσα για το μέσο νοικοκυριό.
3 Το πρόγραμμα ΤΕΜΠΤΕ: Πρέπει πάση θυσία να λειτουργήσει στην πράξη μέσω του τραπεζικού συστήματος και συγκεκριμένα των ιδιωτικών τραπεζών. Είτε, δηλαδή, απευθείας, μέσω του ταμείου, είτε μέσω των δημόσιων οικονομικών υπηρεσιών είτε διαμέσου των αυστηρά ελεγχόμενων δημόσιων τραπεζών. Και να απευθύνεται αποκλειστικά στις πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που έχουν προβλήματα ρευστότητας, που είναι ζημιογόνες, που έχουν οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία και προς τους προμηθευτές.
Η κατά αυτόν το τρόπο ελεγχόμενη απευθείας εξόφληση των οφειλών τους προς τα ασφαλιστικά ταμεία και τους προμηθευτές τους θα τους δώσει ώθηση να δραστηριοποιηθούν και ταυτόχρονα θα δημιουργήσει κινητικότητα στην αγορά, διότι θα υπάρξει απευθείας ρευστότητα. Άρα, αύξηση της απασχόλησης, αύξηση της ζήτησης και, άρα, κατανάλωση.
