του Κώστα Σκηνιώτη*
Ανεργία, μετανάστευση και ζωή,
μέσα από δύο παράλληλα γεγονότα
Η πρόσφατη επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στον πάπα προκάλεσε πολλές και διαφορετικές συζητήσεις.
Αυτό βέβαια είναι απολύτως λογικό και είναι προφανές ότι, ανάλογα με την ιδεολογική άποψη που ο καθένας μας πρεσβεύει, επιχειρεί να ερμηνεύσει τα πράγματα με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο.
Ανεξάρτητα όμως ερμηνείας, η επίσκεψη αυτή ήταν μια ακόμα αφορμή για να τεθούν στο προσκήνιο τα θέματα της φτώχειας, της ανέχειας, της μετανάστευσης και της κρίσης που περνάει σήμερα η παγκόσμια κοινωνία. Μόνο και μόνο γι’ αυτό η επίσκεψη αυτή ήταν ιδιαίτερα σημαντική.
Την ίδια στιγμή σχεδόν, συνέβαιναν δύο γεγονότα που μπορούν να αποτυπώσουν καθαρά και με τρόπο απόλυτο την αλήθεια των όσων ακούστηκαν από τους δύο ηγέτες.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού από την Αίγυπτο στην Ιταλία, μια λέμβος με 500 μετανάστες –μεταξύ αυτών και 100 παιδιά– εμβολίστηκε από τους ίδιους τους διακινητές, ανοιχτά της Μάλτας. Από τις 500 ψυχές διασώθηκαν μόνον 10!
Το σύστημα με το πρόσχημα της απαγόρευσης κίνησης των μεταναστών από χώρα σε χώρα, έχει θεσπίσει ελέγχους και νόμους που δίνουν τη δυνατότητα για παρεμπόδιση των μεταναστών μέχρι θανάτου. Είναι το ίδιο σύστημα που δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις για να οδηγούνται οι άνθρωποι στη φυγή-μετανάστευση από τις χώρες τους. Είναι οι Αρχές των ίδιων κρατών που υποδαυλίζουν πολέμους και εμφύλιες συρράξεις στις χώρες των μεταναστών, είναι οι Αρχές των ίδιων κρατών που κλείνουν προκλητικά τα μάτια στην παράνομη διακίνηση γυναικών και παιδιών, στην παράνομη διακίνηση ναρκωτικών, στο λαθρεμπόριο πετρελαίου.
Είναι γνωστό, και ιδιαίτερα σε εμάς τους Έλληνες, ότι κατά κύριο λόγο η μετανάστευση οφείλεται στην ανέχεια και τη φτώχεια, στην ανάγκη για να βρει κανείς δουλειά ή στον κατατρεγμό που δέχεται στη χώρα του εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων ή των πολέμων και των εμφύλιων συρράξεων που μπορεί να υπάρχουν εκεί. Η κύρια αιτία, όμως, που ωθεί τον άνθρωπο στη μετανάστευση είναι η ανάγκη να βρει μια διέξοδο ζωής, να βρει δουλειά γι’ αυτόν και την οικογένειά του.
Το γεγονός της καταβύθισης και του θανάτου 500 ανθρώπων στα παγωμένα νερά της θάλασσας, αναδεικνύει το δραματικό ερώτημα της εποχής. Ώστε, λοιπόν, το δικαίωμα της δουλειάς πληρώνεται μέχρι θανάτου; Αυτό που σε όλες τις χάρτες δικαιωμάτων του ανθρώπου συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων που οφείλουν οι πολιτείες να παρέχουν στους πολίτες τους, τιμωρείται μέχρι θανάτου;
Την ίδια στιγμή, κοντά στο Φάληρο, ένας πυροσβέστης έμπαινε στη φωτιά για να σώσει μια ζωή. Από αυτή τη φωτιά βγήκε νεκρός, τόσο αυτός όσο και η γυναίκα που ήθελε να σώσει. Ο πυροσβέστης έκανε το καθήκον του. Ακολούθησε τις οδηγίες και τις εντολές ότι η δουλειά του είναι να σώζει ανθρώπους. Ακολούθησε αυτές τις ηθικές –κυρίως– εντολές μέχρι θανάτου.
Είναι ένα παράδειγμα από το οποίο αναδεικνύεται το πόσο οι άνθρωποι υπερασπίζονται το ιερό δικαίωμα της εργασίας, ένα δικαίωμα που στις μέρες μας είναι ταυτισμένο με το ιερό δικαίωμα να ζεις.
Αδυσώπητη επίθεση
Ζούμε, δυστυχώς, σήμερα σε μια εποχή που ξετυλίγεται μια σκληρή και αδυσώπητη επίθεση ενάντια σε όλα τα κοινωνικά, οικονομικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα. Πρωτίστως βάλλεται το δικαίωμα στη δουλειά, καθώς αυτοί που συντονίζουν αυτή την επίθεση γνωρίζουν ότι η ανεργία είναι μια μεγάλη αρρώστια που ελλοχεύει να εξοντώσει όποιον πέφτει στα νύχια της.
Ο άνθρωπος από την πρώτη μέρα της παρουσίας του στη γη είναι συνυφασμένος με το δικαίωμα και τη δυνατότητα να εργάζεται, να παράγει, να δημιουργεί προστιθέμενη αξία και από αυτή να ζει ο ίδιος και το περιβάλλον του. Ο άνθρωπος είναι προικισμένος με υψηλά αισθήματα και ιδανικά και θέλει πάντα μέσα από την εργασία του να προκύψει κοινωνικός πλούτος.
Το σύστημα που ζούμε, ο σκληρός νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός της εποχής μας, επιθυμεί διακαώς να μετατρέψει τον άνθρωπο σε απρόσωπη μονάδα και να μην του επιτρέψει να είναι προσωπικότητα μέσα σε ένα οργανωμένο σύνολο προσωπικοτήτων. Ιδανικός μοχλός γι’ αυτό τον σκοπό είναι η μαζική ανεργία. Είναι ο πολιορκητικός κλοιός για να αφοπλίσει τις δυνάμεις του ανθρώπου, να τον γκετοποιήσει και να τον δώσει βορά στις νεοφασιστικές σειρήνες που επιθυμούν τη διάλυση του κοινωνικού ιστού. Η όσο γίνεται γρηγορότερη αποκατάσταση αυτής της κατάστασης, η όσο γίνεται ταχύτερη διαδικασία επιστροφής των ανθρώπων στις δουλειές τους είναι το πρώτο και το κύριο μέλημα μιας κυβέρνησης της Αριστεράς. Γνωρίζουμε όλοι ότι το ιδανικό της εργασίας βρίσκει την αποθέωσή του σε μια σοσιαλιστική κοινωνία, όπου η παραγωγή κοινωνικού πλούτου διανέμεται με τρόπο ευθύ και δίκαιο και μετουσιώνεται σε κοινωνικό κράτος, σε θέσεις εργασίας, σε Πολιτισμό, Υγεία και αθλητισμό για όλους.
Το κτύπημα της ανεργίας και η επιστροφή των ανθρώπων στις δουλειές τους, η αμοιβή για όλους τους ανθρώπους που εργάζονται είναι ένα αναγκαίο μεταβατικό βήμα στην πορεία ανόρθωσης της γκρεμισμένης κοινωνίας που βιώνουμε σήμερα.
* Ο Κώστας Σκηνιώτης είναι ποιητής, μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών
