Συνέντευξη του Ταρίκ Αλί για την ανεξαρτησία της Σκωτίας
Η συνέντευξη που παραχώρησε ο Ταρίκ Αλί στον James Foley και το Counterpunch (δημοσιεύτηκε στις 12 Μαρτίου) παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι μόνο για την προσέγγισή του σε καθεαυτό το ζήτημα ανεξαρτησίας της Σκωτίας, αλλά και γιατί οι απαντήσεις του, η συλλογιστική του για πολλά ζητήματα, σχετίζονται άμεσα με ζητήματα που απασχολούν και εδώ στην Ελλάδα.
Οι Εργατικοί στη Σκωτία ισχυρίζονται ότι είναι διεθνιστές και συχνά κατηγορούν τους υποστηρικτές της ανεξαρτησίας για επαρχιωτισμό και φτηνό εθνικισμό.
Δεν δέχομαι τον ισχυρισμό των Νέων Εργατικών ότι είναι διεθνιστές. Ο διεθνισμός τους σημαίνει την υποταγή του βρετανικού κράτους στα συμφέροντα των ΗΠΑ. Έχουν μετατρέψει τη Βρετανία σε υποτελές κράτος. Το είδαμε στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και σε διάφορες άλλες περιπτώσεις.
Μια ανεξάρτητη Σκωτία θα έχει περισσότερες δυνατότητες για έναν αληθινό, γνήσιο διεθνισμό. Αυτό σημαίνει η εδραίωση άμεσης σύνδεσης με πολλές χώρες και λαούς στον κόσμο. Οι Νορβηγοί, για παράδειγμα, τόσο στα Mέσα Mαζικής Eνημέρωσης όσο και στον πολιτισμό τους, είναι συντονισμένοι με χώρες σε όλο τον κόσμο. Έτσι, το γεγονός ότι η Σκωτία θα είναι μια μικρή χώρα δεν σημαίνει ότι θα διακατέχεται από επαρχιώτικο πνεύμα. Ίσα-ίσα, η ανεξαρτησία μπορεί να έχει την ακριβώς αντίθετη επίδραση.
Πολλοί Εργατικοί κατηγορούν το Σκωτικό Εθνικό Κόμμα (SNP) ως νεοφιλελεύθερους λαϊκιστές, ενάντια στην εργατική τάξη κ.λπ. Ποια η άποψή σας για τον σκωτικό εθνικισμό;
Το SNP έχει στρατολογήσει πολλούς ανθρώπους, ακόμα και υποστηρικτές του Εργατικού Κόμματος και πρώην μέλη ακροαριστερών ομάδων. Εγώ προσωπικά δεν συμφωνώ με το κοινωνικό και οικονομικό τους πρόγραμμα. Αλλά θα ψήφιζα σίγουρα «Ναι» στην ανεξαρτησία, καθαρά για το λόγο ότι οι Σκωτσέζοι έχουν το δημοκρατικό δικαίωμα να καθορίσουν το δικό τους μέλλον. Αυτή είναι η πρώτη φορά, ουσιαστικά, που καλούνται να ψηφίσουν γι’ αυτό. Η Ένωση που προωθήθηκε μέσω του οπορτουνισμού, της διαφθοράς και της δωροδοκίας το 1707 δεν ήταν το αποτέλεσμα μιας δημοκρατικής ψηφοφορίας, όπως γνωρίζουμε πολύ καλά.
Το SNP προσπαθεί τώρα να σπάσει αυτή την παράδοση και ζητά από τους Σκωτσέζους να κηρύξουν την ανεξαρτησία που είχαν κάποτε. Αυτό θα είναι το καλύτερο για τη Σκωτία και επιπλέον θα είναι το καλύτερο και για την Αγγλία. Το Νέο Εργατικό Κόμμα έχει γίνει εντελώς διεφθαρμένο σε κάθε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό πεδίο. Είναι οι νέοι Torries.
Αυτά δεν σημαίνουν ότι δεν μπορεί κάποιος να διαφωνεί με το SNP. H Ριζοσπαστική Συμμαχία για την Ανεξαρτησία μπορεί να παίξει τεράστιο ρόλο σ’ αυτό. Υποστηρίζω σθεναρά την ανεξαρτησία της Σκωτίας, παρά τις διαφωνίες με το SNP. Είναι παράλογο να λέμε ότι όποιος υποστηρίζει την ανεξαρτησία, δεν μπορεί και να διαφωνεί με το SNP.
Οι Ενωτικοί μπλοφάρουν σχετικά με το ζήτημα της νομισματικής ένωσης;
Σε μεγάλο βαθμό μπλοφάρουν. Ο Alex Salmond πρέπει να απαντήσει στην μπλόφα λέγοντας: «Αν συμπεριφέρεστε με τόσο κακεντρεχή και στενόμυαλο τρόπο, η Σκωτία δεν έχει καμία εναλλακτική λύση από το να δημιουργήσει το δικό της νόμισμα». Νομίζω ότι ο Salmond πρέπει να φερθεί έξυπνα και να ακυρώσει την μπλόφα τους. Δεν θα έπρεπε να φοβάται.
Γιατί η λαϊκίστικη δεξιά πολιτική έχει τόσο μεγάλη επιτυχία στην Αγγλία;
Είναι επιτυχής διότι δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Ουσιαστικά, τα δύο θέματα που προπαγανδίζει το Κόμμα Ανεξαρτησίας Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και η μετανάστευση.
Η Αριστερά δεν πρόβαλε ισχυρή κριτική κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της λειτουργίας της σήμερα, επειδή φοβούνται μήπως θεωρηθούν αντιευρωπαϊστές. Αλλά δεν είσαι αντιευρωπαϊστής αν υποστηρίξεις ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εντελώς διεφθαρμένη, γραφειοκρατική, αντιδημοκρατική, διευθύνεται από τις ελίτ και είναι ουσιαστικά μια ένωση τραπεζιτών. Η Αριστερά δεν έχει ξεκινήσει εκστρατεία για όλα αυτά.
Νομίζω, όμως, ότι υπάρχει ένα βαθύτερο πρόβλημα το οποίο επισημαίνεται από τον Peter Mair στο βιβλίο του Κυβερνώντας το Κενό. Υποστηρίζει, ουσιαστικά, ότι αυτό που έχουμε τώρα στον αναπτυγμένο καπιταλιστικό κόσμο είναι μια κατάσταση όπου η πολιτική τάξη δεν εκπροσωπεί τις ανάγκες ή τις απόψεις του μεγαλύτερου τμήματος του πληθυσμού. Αυτό οδηγεί σε αυξανόμενη αποξένωση από την ίδια την πολιτική.
Τα πράγματα θα βελτιωθούν πραγματικά εάν η Σκωτία γίνει ανεξάρτητη;
Θεωρώ ότι έχει δημιουργηθεί η βάση για να βελτιωθούν τα πράγματα. Αν θα γίνει τελικά ή όχι θα εξαρτηθεί από δύο πράγματα: εάν οι ηγέτες του SNP είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν περαιτέρω, όσον αφορά τη δημιουργία μιας σοσιαλδημοκρατικής Σκωτίας ή όχι. Δεύτερον και πιο σημαντικό, εάν σε μια ανεξάρτητη Σκωτία οι άνθρωποι θα θέλουν να συμμετέχουν πιο ενεργά στην πολιτική ζωή σε κάθε επίπεδο. Όχι μόνο μέσω των υφιστάμενων θεσμών, αλλά και μέσω της δημιουργίας νέων που θα επιβλέπουν και θα παρακολουθούν τη νέα Σκωτική δημοκρατία. Θα πρέπει να συμμετάσχουν σε αυτό, και να μιλούν όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά. Σε μια μικρότερη χώρα είναι πολύ πιο εύκολο να το κάνουμε αυτό. Και η Αριστερά στη Σκωτία πρέπει να παίξει το ρόλο της.
Ποια είναι η άποψή σας σχετικά με το σκανδιναβικό μοντέλο και άλλες παραλλαγές του καπιταλισμού;
Μιλάμε για μια περίοδο κατά την οποία το καπιταλιστικό σύστημα έχει θριαμβεύσει, και οι ιδέες του σοσιαλισμού έχουν υποστεί μια ήττα σε παγκόσμιο επίπεδο. Ζούμε σε μια περίεργη μεταβατική περίοδο, η οποία μπορεί να διαρκέσει μέχρι το τέλος του αιώνα. Δεν πρέπει να αποκλείσουμε αυτό το ενδεχόμενο. Γι’ αυτό πρέπει να λειτουργήσουμε με ό,τι υπάρχει, και να δούμε πώς το κεφάλαιο στις χειρότερες διαστάσεις του μπορεί να ελεγχθεί, πώς μια κατάσταση μπορεί να ρυθμιστεί έτσι ώστε να λειτουργεί προς όφελος των εργαζομένων…
Σ’ αυτή την περίπτωση μια ανεξάρτητη Σκωτία θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά. Αν θέλει να χειριστεί σωστά την οικονομία της, το πετρέλαιο της, θα πρέπει να αντλήσει από το παράδειγμα της Νορβηγίας, η οποία επένδυσε τον πετρελαϊκό πλούτο της πολύ σοφά με αποτέλεσμα να έχει ένα σοσιαλδημοκρατικό κράτος πρόνοιας, το οποίο ζηλεύουν όλοι. Όταν ήμουν εκεί, ένας Νορβηγός φίλος μού είπε: Θα σε ξαναδώ τον Οκτώβριο, γιατί θα πάρω έξι μήνες άδεια. Έξι μήνες άδεια; τον ρώτησα, και μου απάντησε: H γυναίκα μου είναι έγκυος και, σύμφωνα με τη νορβηγική νομοθεσία, και οι δύο γονείς δικαιούνται έξι μήνες άδεια μετ’ αποδοχών.
Oι άνθρωποι αισθάνονται, κατά κάποιο τρόπο, ότι ζουν καλύτερα με σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις ή με μια πλειοψηφία που δέχεται ότι ορισμένες μεταρρυθμίσεις είναι πολύτιμες.
Αυτό δεν θα είναι η σοσιαλιστική κοινωνία που πολλοί σοσιαλιστές ονειρεύονται. Αλλά θα ανοίξει ο χώρος όπου τουλάχιστον θα μπορούν να συζητηθούν τέτοια πράγματα, και θα εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης στη Σκωτία. Δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος για τον οποίο μια ανεξάρτητη Σκωτία δεν μπορεί να αρχίσει να επαναβιομηχανοποιείται, να οικοδομήσει μια μεγάλη ναυπηγική βιομηχανία, με τη βοήθεια χωρών εκτός Ευρώπης που θα είναι πρόθυμες να βοηθήσουν. Είναι ανόητο να βλέπει κανείς το μέλλον της Σκωτίας μόνο σε σχέση με την Αγγλία ή ακόμα και την υπόλοιπη Ευρώπη. Αν είναι κανείς δημιουργικός, μπορεί να πάει πολύ πέρα απ’ αυτό.
Η ανεξαρτησία δεν θα σημάνει απομόνωση
Η αγωνία πολλών είναι ότι η Σκωτία θα απομονωθεί μετά την ανεξαρτησία…
Μα δεν είναι η Σκωτία απομονωμένη τώρα; Θα έλεγα ότι η Σκωτία είναι απομονωμένη με το να είναι τμήμα της Βρετανίας. Η Βρετανία δεν είναι, η Σκωτία είναι σίγουρα. Η άποψη ότι θα απομονωθεί μετά την ανεξαρτησία είναι λανθασμένη. Αρχικά, ο στόχος θα πρέπει να είναι η οικοδόμηση συμμαχιών με το σκανδιναβικό μπλοκ, ιδίως με τη Νορβηγία και τη Σουηδία. Νομίζω ότι θα πρέπει να τους υποδεχθούν με ανοιχτές αγκάλες, να κάνουν οικονομικές και πολιτικές συμφωνίες, σε σχέση με τον τουρισμό κ.λπ. Έτσι, το σκανδιναβικό μπλοκ προσφέρει μια δυνατότητα.
Εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέπει να αγωνιστούν για το δικαίωμα των μικρότερων κρατών να έχουν λόγο. Η Σκωτία θα πρέπει, επίσης, να δημιουργήσει δεσμούς με μικρότερες δημοκρατικές χώρες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή ακόμα και με εκείνες τις περιοχές εντός της Ε.Ε. που δεν είναι ακόμη ανεξάρτητες, όπως η Καταλονία.
Για να μην αναφέρουμε τον υπόλοιπο κόσμο: Γιατί θα πρέπει η Σκωτία να εξαρτάται από τη Βρετανία για να μεσολαβήσει στις σχέσεις της με τις χώρες της Ασίας ή της Αφρικής; Πιστεύω, λοιπόν, ότι οι Σκωτσέζοι πρέπει να στραφούν στο εξωτερικό. Το πρώτο ίδρυμα που θα πρέπει να δημιουργηθεί, μεταξύ άλλων, είναι το υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Εξωτερικού Εμπορίου.
Μετάφραση: Νατάσα Ακριβάκη
