Το κείμενο που ακολουθεί βασίζεται στην τοποθέτηση του Αντρέα Καρίτζη, μέλους της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, στην εκδήλωση με θέμα Ο ΣΥΡΙΖΑ, η Αριστερά, η κοινωνία, η χώρα…
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 22/6/2014 στα πλαίσια του 7ου Resistance Festival που διοργάνωσε ο Δρόμος της Αριστεράς.
Εδώ μπορείτε να βρείτε και τις άλλες ομιλίες της εκδήλωσης.
Σήμερα στην ελληνική κοινωνία συγκρούονται δύο στρατηγικές. Την μια, θα την ονόμαζα με μια φράση: Διαπαιδαγώγηση στην υποταγή. Αν αυτό είναι το σχέδιο των αντιπάλων μας, ποια θα μπορούσε να είναι η απάντηση σε αυτό; Θα έβαζα τίτλο: Ανύψωση του φρονήματος. Των καταπιεσμένων, των λαϊκών τάξεων, της ίδιας της κοινωνίας στο σύνολό της, σχεδόν.
Το τέλος του συμβιβασμού
Τι σημαίνει διαπαιδαγώγηση στην υποταγή, τι είναι το Μνημόνιο και η ευρωπαϊκή φιλελεύθερη στρατηγική; Είναι η μονομερής αθέτηση βασικών καταστατικών μεταπολεμικών, για τη χώρα μας μεταπολιτευτικών, δεσμεύσεων και συμφωνίας, μεταξύ των ελίτ και των λαϊκών τάξεων. Μια συμφωνία που περιλάμβανε μετά τον πόλεμο, μετά τη χούντα στη χώρα μας, διεύρυνση δημοκρατίας, δικαιωμάτων, συμπερίληψη των αναγκών των λαϊκών τάξεων στον σχεδιασμό και την οργάνωση της πολιτικής στρατηγικής των κυβερνήσεων. Τα κόμματα που ήθελαν να κυβερνήσουν έπρεπε να έχουν ένα πρόγραμμα που να βρίσκει συναίνεση από τις λαϊκές τάξεις, να ψηφίζεται, να παίρνει την πλειοψηφία.
Αυτός ο συμβιβασμός τελειώνει. Δούλεψαν μεθοδικά και συστηματικά, όλη την προηγούμενη περίοδο, ώστε να έρθει κάποια στιγμή η κρίση χρέους και να μπορέσουν να εξαπολύσουν μια επίθεση ώστε να αθετήσουν μονομερώς μια τέτοια συμφωνία και αυτό δεν είναι απλώς ένα συγκυριακό φαινόμενο. Πρόκειται για την πλήρη ακύρωση της «ανωμαλίας» που προκλήθηκε από την Γαλλική Επανάσταση και δώθε, παγκοσμίως, με τη βαθμιαία είσοδο των λαϊκών τάξεων στην πολιτική. Δηλαδή, την αξίωση λόγου από τη μεριά τους, να επηρεάζουν τις βασικές και κρίσιμες αποφάσεις για την κοινωνία. Κάτι που στο μεγαλύτερο κομμάτι της ανθρώπινης ιστορίας ήταν προνόμιο των οικονομικά ισχυρών. Αυτό που διακυβεύεται, λοιπόν, είναι η φυσιογνωμία της κοινωνίας και έννοιες όπως ελευθερία, δημοκρατία, λαϊκή κυριαρχία, αξιοπρέπεια.
Η λέξη δημοκρατία, σε πολύ κόσμο έξω από εμάς, δεν λέει τίποτα. Αλλά ακόμα και για εμάς είναι μια αυτονόητη λέξη που χρησιμοποιούμε και είμαστε υπέρ της, αλλά έχουμε ενδεχομένως ξεχάσει γιατί είναι σημαντική. Γιατί είναι σημαντικό να υπάρχει δημοκρατία σε μια κοινωνία; Δημοκρατία είναι να έχουν λόγο για την πορεία της κοινωνίας, αυτοί που δεν έχουν καθόλου περιουσία ή έχουν μικρή περιουσία. Διότι όποιος έχει περιουσία δεν χρειάζεται τη δημοκρατία για να επηρεάζει τον τρόπο λήψης των αποφάσεων. Δεν χρειάζεται ο Μπόμπολας τη δημοκρατία. Οι οικονομικά ισχυροί, οι τραπεζίτες, δεν χρειάζονται τη δημοκρατία για να ελέγχουν τις κρίσιμες αποφάσεις, το κάνουν διά του ελέγχου του χρήματος. Πρόκειται, λοιπόν, για μια γιγαντιαία επιχείρηση απόρριψης τεράστιων τμημάτων πληθυσμού εκτός κοινωνίας. Δεν μας χρειάζονται οι λαϊκές τάξεις, δεν είναι χρήσιμες, ολόκληρες, άρα, κομμάτια τους μπορούν να αποκλειστούν από την παραγωγή και την πρόσβαση στις αποφάσεις, σε βασικά αγαθά, σε στοιχειώδεις ελευθερίες.
Υπάρχει μια τομή σε σχέση με αυτό που έχουμε ζήσει και αυτό που ζούμε τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Επιτρέψτε μου να αναφερθώ σε δύο τομές, μέσα σε αυτή την τομή.
Δύο σημαντικές τομές
Η πρώτη τομή, στη χώρα μας, είναι η τομή του Νοέμβρη του 2012, όταν ψηφιζόταν το νέο Μνημόνιο. Αφού ο κόσμος αγωνίστηκε και έριξε κάνα-δυο κυβερνήσεις, πήγαμε σε εκλογές και διαβεβαιώθηκε ότι θα επαναδιαπραγματευτεί η όποια κυβέρνηση το Μνημόνιο. Η κυβέρνηση που προέκυψε, έξι μήνες μετά εφάρμοσε ένα μνημόνιο, πολλές φορές χειρότερο από το προηγούμενο. Επί της ουσίας μας λένε: Ξεχάστε την περίοδο στην οποία είχατε λόγο για οτιδήποτε, είτε διεκδικώντας στο δρόμο είτε ψηφίζοντας. Ό,τι και να ψηφίζετε η πολιτική που ακολουθείται θα είναι ίδια. Ο αντίπαλος δεν προσπαθεί να πείσει κομμάτια των λαϊκών τάξεων ότι αυτό που προτείνει θα τους ευνοήσει, αλλά να τους πετάξει έξω από την πολιτική, λέγοντας πως ό,τι και να κάνουν, η πολιτική που θα εφαρμόζεται είναι μία. Η κυβέρνηση Σαμαρά δεν κάνει καμία υποχώρηση και ο λόγος που δεν υποχωρεί, για παράδειγμα, μπροστά σε πεντακόσιες καθαρίστριες δεν είναι οικονομικός, είναι διαπαιδαγωγητικός. Πρέπει να τελειώσει αυτή η πλάκα, καμία υποχώρηση, καταστολή, πραξικοπηματική διακυβέρνηση.
Τομή δεύτερη, Φλεβάρης 2014. Εμφύλιος και αλλαγή συνόρων στην Ουκρανία. Εδώ έχουμε, μετά το Κόσσοβο, την αθέτηση μιας άλλης καταστατικής δέσμευσης για τη μη αλλαγή των συνόρων. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει όριο για τους οικονομικά ισχυρούς, προκειμένου να πάρουν πίσω αυτά που θεωρούν προνόμιά τους από πάντα. Άρα, μπαίνουμε σε μια σκοτεινή περίοδο της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας Ιστορίας, σε μια νέα γεωπολιτική περίοδο. Τεράστιοι κίνδυνοι, λοιπόν, και για τη δικιά μας προσπάθεια αναχαίτισης της εγκαθίδρυσης της νέας απολυταρχίας, καθώς μια κυβέρνηση που θα επιχειρήσει να πλήξει τον πυρήνα αυτής της στρατηγικής, θα κτυπηθεί ή θα πολεμηθεί. Ο κίνδυνος να υπάρχουν ακόμα και πλήγματα στη συνοχή της χώρας, θα πρέπει να θεωρείται από εμάς υπολογίσιμος.
Η νίκη του Σαμαρά δεν είναι το ποσοστό του, είναι το ποσοστό της αποχής. Η νίκη του Σαμαρά είναι το ταβάνι του ΣΥΡΙΖΑ. Με αυτήν την έννοια, και αυτός μπορεί να πει: «Νίκησα στις εκλογές». Υπό μια έννοια, εγώ θα ήμουν πολύ χαρούμενος αν μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ήταν τόσο αποφασιστική και είχε προχωρήσει σε τόσο μεγάλες αλλαγές στην ελληνική κοινωνία και ας έχανε τρεις-τέσσερις μονάδες στις Ευρωεκλογές μετά από δύο χρόνια διακυβέρνησης.
Προσκλητήριο για αγώνα
Πρέπει να απαντήσουμε με μια προσπάθεια ανύψωσης του φρονήματος του ελληνικού λαού. Για να ανυψώσουμε όμως το φρόνημα, δηλαδή να σπάσουμε τη διαπαιδαγώγηση στην υποταγή, πρέπει να καλλιεργήσουμε την διαφορετικότητα του ΣΥΡΙΖΑ από το υπόλοιπο πολιτικό φάσμα.
Αυτό δεν έχει να κάνει με τη γραμμή, με το τι λέμε για το χρέος, την Ε.Ε., τις τράπεζες. Διότι ό,τι και να πούμε, μπορεί να εγγραφεί στην παραδοσιακή παλαιοκομματική πεπατημένη των αντιπολιτευτικών κορώνων του κόμματος που διεκδικεί την εξουσία.
Αυτό που χρειάζεται είναι διαφοροποίηση, άλλου τύπου εκφώνηση, άλλου τύπου τακτική. Πιο αξιακή, πιο ηθική, με άλλο ύφος, με συναίσθημα, με μεγαλύτερο βάθος ως προς το τι συμβαίνει με την πεζή καθημερινότητα. Συχνά, όταν πάμε να κάνουμε πολιτική, οδηγούμαστε και εμείς σε ρηχότητα επιλογών και πρωτοβουλιών. Δεν πρέπει να καλούμε τον κόσμο να συστρατευτεί μαζί μας επειδή έχει δίκιο σε διάφορα πράγματα που ζητάει, αλλά να τον προσεγγίσουμε με ένα κάλεσμα, εν είδει προσκλητηρίου, να τεθεί στην υπηρεσία αξιών και ιδανικών, ανώτερων, όπως η λαϊκή κυριαρχία και η ελευθερία. Επίσης, εάν χρειάζονται έννοιες όπως η ελευθερία, η δημοκρατία, η αξιοπρέπεια, ώστε ο κόσμος να αφιερώσει τον εαυτό του στην υπηρεσία τους, τότε η έννοια της πατρίδας είναι πάρα πολύ χρήσιμη.
Άρα, λέω ότι πρέπει να κάνουμε το λαό να αντιληφθεί ότι πρέπει να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σχετίζεται με τη ζωή του και να δείξει αυταπάρνηση και αυτοθυσία. Να στοχεύσουμε, δηλαδή, στο φρόνημα και όχι στο στενά υλικό συμφέρον, όσο και αν αυτό είναι δίκαιο, αναγκαίο και κατεπείγον.
Αυτό που εμείς λέμε στις γενιές των Ελλήνων και των Ελληνίδων, είναι να αγωνιστούν, να δώσουν αγώνα για ιδανικά και αξίες που εξυψώνει, και όχι στη βάση μιας παραδοσιακής παροχολογίας, γιατί έτσι εγγράφεται στα μυαλά του κόσμου, όσο κι αν εμείς δεν την εννοούμε έτσι. Αν δεν υπάρξει, λοιπόν, αφύπνιση της κοινωνίας και καλλιέργεια του φρονήματος του λαού, τότε πλήττεται θανάσιμα η επιτευξιμότητα της αριστερής κυβέρνησης ή, ακόμα και εάν προκύψει από ατύχημα μια κυβέρνηση της Αριστεράς, η επιβίωσή της θα είναι πάρα πολύ δύσκολη.
Πρωτοβουλίες για να βγούμε από το κάδρο
Θα μπορούσα να αναφέρω διάφορες πρωτοβουλίες που βοηθάνε στο να διαμορφώσουμε μια διαφορετική αντίληψη για το ΣΥΡΙΖΑ και ανύψωσης του φρονήματος:
• Υποβάθμιση της τρέχουσας μιντιοπολιτικής αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση, που δεν έχει κανένα νόημα.
• Ελαχιστοποίηση των επαφών του ΣΥΡΙΖΑ με το φθαρμένο πολιτικό προσωπικό και, όπου αυτό δεν είναι δυνατόν, να υποβαθμίζεται η πολιτική τους σημασία.
• Προσωπικό ασφαλείας στη Βουλή, δηλαδή ανάθεση σε λίγα έμπειρα στελέχη της κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης, την οποία, ούτως ή άλλως, η κυβέρνηση έχει υποβαθμίσει. Μεταφορά του κέντρου βάρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας στις γειτονιές.
• Πρόεδρος, βουλευτές και υπόλοιπα κεντρικά στελέχη σε συνελεύσεις και διαβουλεύσεις σε όλη τη χώρα. Περιφερειακές συνδιασκέψεις με τοπικό και κεντρικό προγραμματικό περιεχόμενο και κάλεσμα φορέων, συλλογικοτήτων και πολιτών, να συνδράμουν στον συνδυασμό και την υλοποίηση της πολιτικής.
Άρα, η διαφορετικότητα του ΣΥΡΙΖΑ είναι να ενισχύσει την αντίληψη ότι εκπροσωπεί μια άλλη Ελλάδα, μια άλλη νοοτροπία, πιο ώριμη, πιο σοβαρή, ότι ευαγγελίζεται μια νέα αρχή με άλλο ήθος, μακριά από παιχνίδια και την ατμόσφαιρα σήψης και συνδιαλλαγής που επικρατεί στους αντιπάλους μας. Αν καταφέρουμε να εκπέμψουμε ένα διαφορετικό στίγμα και να ανυψώσουμε το φρόνημα των πολιτών, τότε είναι δυνατή η ανατροπή της κυβέρνησης και η διεκδίκηση μιας παντοδύναμης αριστερής κυβέρνησης που θα μπορέσει να κάνει αυτά που πρέπει. Χωρίς μετατόπιση της κοινωνίας και ανύψωση του φρονήματος, δεν μπορεί να υπάρξει θετική διέξοδος και η λιτότητα και η απολυταρχία θα είναι το πρόγραμμα οποιασδήποτε κυβέρνησης, ακόμα και από τους καλύτερους κομμουνιστές.
