Στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές και Ευρωεκλογές επιβεβαιώθηκε η εκλογική υστέρηση του ΣΥΡΙΖΑ στην περιοχή της Βόρειας Ελλάδας (περιφέρειες Δυτ. Μακεδονίας, Κ. Μακεδονίας και Ανατ. Μακεδονίας- Θράκης). Τα ποσοστά που συγκέντρωσε απείχαν από τον εθνικό μέσο όρο, ενώ καταγράφηκαν απώλειες ως προς τον αριθμό των ψήφων. Ακόμη χειρότερα, τα περιφερειακά σχήματα που υποστηρίχθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ στις περιφέρειες Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας συγκέντρωσαν το 50% περίπου των ψήφων που έλαβε το κόμμα στις Ευρωεκλογές ενώ στην περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας-Θράκης το ποσοστό ήταν μεγαλύτερο λόγω της μεγάλης μείωσης των ψήφων του ΣΥΡΙΖΑ στη συγκεκριμένη περιφέρεια. Όπως προκύπτει και από τους πίνακες που παρατίθενται, η υστέρηση του ΣΥΡΙΖΑ στη Βόρεια Ελλάδα, σε σύγκριση με τον εθνικό μέσο όρο, ήταν εξίσου σημαντική και στις εκλογές του 2012. Ακόμη και στις δημοτικές εκλογές τα σχήματα που υποστηρίχθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσαν να εισέλθουν ούτε στο δεύτερο γύρο (με φωτεινές εξαιρέσεις τους Δήμους Κοζάνης, Ιερισσού και Αριστοτέλη).
Πού οφείλεται αυτή η υστέρηση που δεν καλύφθηκε τα δύο προηγούμενα χρόνια, παρά την εκλογή σημαντικού αριθμού (14) βουλευτών στη συγκεκριμένη περιοχή;
H Βόρεια Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει τον βασικό πυλώνα στήριξης του προγράμματος ενδογενούς παραγωγικής ανασυγκρότησης, καθώς συγκεντρώνει όλους τους απαιτούμενους πόρους (φυσικούς, ενεργειακούς) και το ανθρώπινο δυναμικό για τη συνδυασμένη και ισομερή ανάπτυξη και των τριών τομέων της οικονομίας.
Αν, όμως, αυτές είναι οι δυνατότητες, ποια είναι τα βασικά οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των τριών περιφερειών:
1. Οι τρεις περιφέρειες χαρακτηρίζονται από παραγωγική υποβάθμιση (στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα) ενώ ο τομέας υπηρεσιών αφορά δραστηριότητες χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η τουριστική ανάπτυξη ελάχιστα συμβάλλει στην προώθηση τοπικών προϊόντων και στην απασχόληση.
2. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω η περιοχή χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη υψηλών ποσοστών ανεργίας και υποαπασχόλησης που συντελούν στη φτώχεια και την εξαθλίωση των κατοίκων της.
3. Στην υποβάθμιση της περιοχής έχει συμβάλει και η ουσιαστική εγκατάλειψή της από την κυβέρνηση των Αθηνών. Οι υποδομές της περιοχής έχουν ελάχιστα βελτιωθεί τα τελευταία 25 χρόνια. Ακόμη και η Εγνατία Οδός δεν σχεδιάστηκε με βάση τις παραγωγικές ανάγκες της περιοχής αλλά με βάση το σχέδιο μετατροπής της σε κόμβο διαμετακόμισης προϊόντων και ενεργειακών πόρων.
4. Η παραγωγική υποβάθμιση της περιοχής ενέτεινε τα αισθήματα ανασφάλειας και μειονεξίας των κατοίκων της και δημιούργησε το κατάλληλο έδαφος για την καλλιέργεια συντηρητικών και ξενοφοβικών αντιλήψεων που πολλές φορές χρησιμοποιείται ως άλλοθι από την Αριστερά προκειμένου να δικαιολογηθούν τα εκλογικά ποσοστά της. Οι πρόσφατοι αγώνες των κατοίκων της περιοχής στις Σκουριές, στην Ευκαρπία (ενάντια στον σταθμό μεταφόρτωσης απορριμμάτων), το κίνημα χωρίς μεσάζοντες, η ΒΙΟΜΕ και πάνω από όλα το δημοψήφισμα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ δείχνουν πως αυτές οι αντιλήψεις μπορούν να ξεπερασθούν αν προταθεί ένα αξιόπιστο εναλλακτικό σχέδιο για την έξοδο από την κρίση.
Όμως, η αύξηση της πολιτικής εμβέλειας του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να επιτευχθεί αν κεντρικά στελέχη του στην περιοχή εξακολουθήσουν να αντιμετωπίζουν με απαξιωτικό τρόπο τις ευαισθησίες των κατοίκων της (π.χ. για το όνομα της ΠΓΔΜ) και να καλύπτουν την πολιτική αδυναμία τους με την επίκληση του δήθεν παραδοσιακού συντηρητικού χαρακτήρα της. Η αλλαγή του τρόπου προσέγγισης των προβλημάτων της περιοχής επιβάλλεται και για έναν πρόσθετο λόγο. Η συνεχής ενίσχυση της Χ.Α., ιδιαίτερα στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, δεν αντιμετωπίζεται παρά μόνο με την άρση των αισθημάτων αδικίας και μειονεξίας των κατοίκων της Βόρειας Ελλάδας.
Ο στόχος για την κυβέρνηση της Αριστεράς δεν επιτρέπεται να μπλοκάρεται στα διόδια των Τεμπών…
Γιώργος Τοζίδης
