Πολιτισμός & Βαρβαρότητα (φ. 221)
του Ηρόστρατου
Γέλασα με την καρδιά μου όταν διάβασα ότι ο τηλεοπτικός σταθμός Nickelodeon «πιστός στον σκοπό της κοινωνικής του προσφοράς(!)» και «κατέχοντας ηγετική θέση στην παιδική ενημέρωση και ψυχαγωγία αποφάσισε να διοργανώσει μια σειρά ενημερωτικών δράσεων και εκδηλώσεων για γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδιά με τίτλο Νick in action…»
Στο Μέγαρο Μουσικής, παρακαλώ, οργάνωσε -σε αυτό το πλαίσιο- την Τετάρτη που μας πέρασε ημερίδα υπό τον βαρύγδουπο τίτλο: Παιδί και Διαδίκτυο-Ευκαιρίες, Προκλήσεις, Κίνδυνοι.
Ο σταθμός που προσφέρει ένα αθλιότατο «παιδικό» πρόγραμμα, χαμηλής αισθητικής και άθλιου περιεχομένου, γεμάτο φτήνια, κακογουστιά και ανατριχιαστικά πρότυπα για τα παιδιά, ξαφνικά δείχνει ευαισθησία και ανησυχεί επειδή τα παιδιά το καλοκαίρι περνούν πολλές ώρες μπροστά στον υπολογιστή και σερφάρουν ανεξέλεγκτα: «…H υπερβολική χρήση εξελίσσεται, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε εξάρτηση ενώ πολλές φορές σχετίζεται με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες ανηλίκων….». Θα μπορούσε να συμφωνήσει κανείς αν δεν υπήρχε η καταφανής «πονηριά». Αντί για το «κακό» Διαδίκτυο τα παιδιά μπορούν να περνούν αυτές τις παραπανίσιες ώρες μπροστά στην τηλεόραση, απολαμβάνοντας τα αστραφτερά σκουπίδια που προσφέρει το Nickelodeon. Τα οποία -παρεμπιπτόντως- λειτουργούν σαφώς εθιστικά για τα παιδιά… Τουλάχιστον στο Διαδίκτυο μπορείς να κάνεις σωστή χρήση, να βρεις ενδιαφέρουσες πληροφορίες, να επικοινωνήσεις, να ανοίξεις ένα παράθυρο στον κόσμο.
Με την υπάρχουσα τηλεόραση και μάλιστα με το απαράδεκτο αυτό κανάλι για «παιδιά» -το οποίο προφανώς δεν απασχολεί το ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο- είναι αδύνατον να βρεις οτιδήποτε χρήσιμο. Η κακής ποιότητας «ψυχαγωγία» και τα μηνύματα που περνά δημιουργούν τους μελλοντικούς καταναλωτές των τηλεσκουπιδιών, ανθρώπους χωρίς σκέψη που θα πιστεύουν σε κάθε στερεότυπο που προβάλλει νυχθημερόν το συγκεκριμένο κανάλι.
Δεν είδα ποιοι επιστήμονες θα πλαισιώσουν τη λαμπρή αυτή εκδήλωση: Σκέφτηκαν, άραγε, ότι είναι λίγο παράδοξο στο σπίτι του κρεμασμένου να μιλάνε για… σκοινί;
Η θέση της τηλεόρασης σήμερα, ειδικά για όσους από εμάς έχουν παιδιά θα έπρεπε να είναι στον κάδο των σκουπιδιών. Και ειδικά τέτοιου τύπου άθλια κανάλια. Ας μην αφήνουμε τα παιδιά μας στο έλεος στυγνών εμπόρων της ψευτο-ψυχαγωγίας. Υπάρχουν τόσα πράγματα που μπορούν να γίνουν.
Ακόμη και σερφάρισμα στο Διαδίκτυο (υπό προϋποθέσεις).
Ψυχής εγκώμιον
Το πώς μπορούμε να πληγώσουμε βάναυσα μια παιδική ψυχή -ακόμη κι αν έχουμε τις καλύτερες προθέσεις- βρίσκεται στην αρχή του εξαιρετικού νέου βιβλίου της Αννίτας Παναρέτου Ψυχής εγκώμιον που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις της Εστίας.
Αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, εξομολογητική και τολμηρή μιας γυναίκας που φέρνει το βάρος μιας μητέρας που δεν την ένιωθε ποτέ κοντά της, που προσπαθούσε όλα να γίνονται «καθωσπρέπει» ακόμη και βιαίως. Ένας συνδυασμός αγανάκτησης και τύψεων, αφού η μητέρα για την οποία γράφεται αυτή η εκ βαθέων εξομολόγηση βυθίζεται στην άνοια. Είναι ένα «κατηγορώ» που δεν θα διαβάσει ποτέ.
Αλλά θα πρέπει να το σκεφτούμε κι εμείς οι ενήλικες, αναλογιζόμενοι τα βάρη που κουβαλάμε, αλλά και τα βάρη που φορτώνουμε στις πλάτες των παιδιών μας. Δεν είναι από αυτά τα βιβλία που, συνήθως, προτείνονται για το καλοκαίρι, αλλά νομίζω ότι διαβάζοντάς το μπορεί να γίνουμε λίγο καλύτεροι. Δεν θα άξιζε και μόνο γι’ αυτό;
…του μεταφραστή
Με χαμηλή αμοιβή και με «μπλοκάκι», «ελεύθεροι επαγγελματίες» που αντιμετωπίζονται ως επιχειρηματίες, οι Έλληνες μεταφραστές, υπό αντίξοες συνθήκες μας δίνουν συχνά εξαιρετικά δείγματα δουλειάς. Νομίζω πως δεν είναι αμελητέα η συμβολή μιας καλής μετάφρασης στην επιτυχία ενός βιβλίου, κάτι που σπανίως αναφέρεται… Λίγες σκέψεις με αφορμή το θάνατο της Καίτης Οικονόμου, η οποία εκτός από γνωστή συγγραφέας υπήρξε η μεταφράστρια όλων των βιβλίων του Χάρι Πότερ στα ελληνικά. Οι εξαιρετικές μεταφραστικές επιλογές σε ονόματα, ξόρκια και όλο τον παράξενο κόσμο που οικοδόμησε η Ρόουλινγκ, έδωσαν σίγουρα το «κάτι παραπάνω» για τη μεγάλη εκδοτική επιτυχία.
Λέξεις που πέρασαν στο λεξιλόγιο των παιδιών και ελάχιστοι γνωρίζουμε πως ξεπήδησαν από τη δική της έμπνευση. Ας σκεφτόμαστε, λοιπόν, το μόχθο του μεταφραστή κι ας είναι αυτό ένα κατευόδιο για αυτή τη δημιουργική γυναίκα που έφυγε πρόωρα…
