Προκλητικά φτιασιδώματα «παλιών» και «έμπειρων» αυτοδιοικητικών. Του Στράτου Γεωργούλα
Eνα φρούτο ευδοκιμεί ευρέως την εποχή της κρίσης και των δημοτικών εκλογών. Ο λωτός, ο οποίος, σύμφωνα με την ομηρική παράδοση, ως κύρια τροφή, θεωρούνταν ναρκωτικό που προκαλούσε ειρηνική απάθεια. Τον καρπό αυτό πρόσφεραν στους ταξιδιώτες επισκέπτες τους οι κάτοικοι του Νησιού των Λωτοφάγων οι οποίοι, στη συνέχεια, έχαναν την επιθυμία της επιστροφής στη πατρίδα τους ή τη συνέχιση του ταξιδιού τους.
Τον καρπό αυτό, σήμερα, προσφέρουν αφειδώς όσοι κατείχαν δεκάδες χρόνια την εξουσία σε τοπικό επίπεδο, στην προσπάθειά τους να κρατήσουν τα κεκτημένα και να πείσουν το λαό ότι αυτοί δεν είχαν καμιά σχέση με τις πολιτικές που σχεδίασαν και εφάρμοσαν και οι οποίες, τελικά, οδήγησαν τη μεγάλη μάζα του λαού -και στον τόπο που διαφέντευαν- σε καταστάσεις που δεν είχαν βιώσει ποτέ από το καιρό της μεταπολίτευσης.
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του φρούτου αυτού είναι όταν ακούς ότι «οι δημοτικές εκλογές δεν είναι πολιτικές», ότι «αν θες να τιμωρήσεις την κυβέρνηση να ψηφίσεις στις Ευρωεκλογές», ότι «δεν πρόκειται να ασχοληθούμε καθόλου με τη κυβερνητική πολιτική γιατί δεν περιμένουμε τίποτα από αυτούς και πρέπει να στηριχθούμε στις δυνάμεις μας», ότι «τώρα ψηφίζουμε για τον τόπο μας, τους πιο ικανούς και αξιόπιστους, άρα τους έμπειρους, άρα εμάς τους ίδιους».
Έτσι, λοιπόν, τρώγοντας το φρούτο αυτό της λήθης, ξεχνάμε τις ευθύνες τους, παρατάμε την όποια αγωνιστική διάθεση διεκδίκησης και μένουμε ήρεμοι και απαθείς στη συντήρηση της εξουσίας τους, για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Πίσω απ’ τα πιασάρικα συνθήματα
Θα πρέπει, όμως, να δούμε συγκεκριμένα τι (κρυφές) συνέπειες έχει αυτή η λωτοφαγία και στον τόπο μας, τη Λέσβο, ώστε ο κόσμος τον Μάη, να επιλέξει με τη γνώση και όχι με το προβαλλόμενο μιντιακό ψέμα.
Όταν, για παράδειγμα, επιλέγεις φανερούς υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής στο ψηφοδέλτιό σου, οι οποίοι πιθανόν να γίνουν και αντιδήμαρχοι κοινωνικής πολιτικής, να ξέρεις ότι μετά οι δράσεις αλληλεγγύης θα απευθύνονται μόνο σε αυτούς που χαιρετούν με «αρχαιοελληνικό» τρόπο, και όλοι οι άλλοι, πρόσφυγες, κομμουνιστές, αριστεροί, προοδευτικοί, δημοκράτες, ας πάνε να πεθάνουν από την πείνα, αν δεν κινδυνεύουν να χάσουν ακόμα και τη ζωή τους από τη απρόσκοπτη δράση των ταγμάτων ασφαλείας, αυτής της εγκληματικής οργάνωσης.
Όταν λες ότι δεν θα ασχοληθούμε με την κυβερνητική πολιτική, σημαίνει ότι δέχεσαι, αδιαμαρτύρητα, αύριο να μην υπάρχουν πλοία και αεροπλάνα για τη μετακίνηση ανθρώπων και προϊόντων (ή άντε μια φορά την εβδομάδα με ένα σαπιοκάραβο), δεν διεκδικείς βασικά ανθρώπινα δικαιώματα που έχουν κατακτήσει οι προηγούμενες γενιές, όπως την Παιδεία (κατάργηση, συγχώνευση σχολείων, πανεπιστημίου), την Υγεία (ουσιαστική κατάργηση Πρωτοβάθμιας Υγείας, υποβάθμιση νοσοκομείου), την εξυπηρέτηση του πολίτη (κατάργηση υπηρεσιών του Δημοσίου στην επαρχία) και φυσικά δεν θα έχεις κανένα πρόβλημα η καθαριότητα και το νερό να γίνουν αγαθά που θα πωλούν πανάκριβα (και σε αυτούς που έχουν να πληρώσουν) ιδιωτικές εταιρίες. Δεν θα διεκδικήσεις ποτέ μόνιμη και σταθερή δουλειά για τους εργαζόμενους στις δημοτικές υπηρεσίες, γιατί βολεύεσαι με τα δίμηνα και πεντάμηνα της εξαθλίωσης, τα οποία και χρησιμοποιείς για να τακτοποιήσεις, με αναξιοκρατικό τρόπο, τα ρουσφέτια σου. Έτσι, άλλωστε, έχεις μάθει τόσα χρόνια.
Αλλά ακόμα και αν πείσεις ότι ο δήμαρχος δεν πρέπει να σταθεί αγωνιστής και αλληλέγγυος στους δημότες του που υποφέρουν από την κρίση, σου μένει ένα τεράστιο πρόβλημα να αντιμετωπίσεις. Το φθαρμένο υλικό της εξουσίας σου έχει ήδη αποκαλυφθεί στους πολίτες του τόπου σου και καμιά -αμερικανικής έμπνευσης- διαφημιστική καμπάνια δεν μπορεί να το κρύψει.
Οφείλω να ομολογήσω ότι η εργασία μου στην Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη, στην αρχή του θεσμού και ειδικά η ενασχόλησή μου με υποθέσεις κακοδιοίκησης οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, υπήρξε ένα μεγάλο σχολείο. Η επαφή μου με καταγγελίες πολιτών κατά δημοτικών Αρχών, με τρόπο που ποτέ ένας εκλεγμένος σε δήμο δεν θα μπορούσε, μου αποκάλυψε τη βαθιά πολιτική σχέση που έχει ακόμα και το πιο απλό, μικρό και καθημερινό πρόβλημα που μπορεί να βιώσει ένας δημότης. Αντιμετώπισα εκατοντάδες -κυριολεκτικά- καταγγελίες οι οποίες χονδρικά θα μπορούσαν να κατανεμηθούν στις εξής κατηγορίες:
• Η παγιωμένη προσκόλληση των δημοτικών υπηρεσιών και αρχόντων στην αυστηρή τήρηση του «γράμματος» των νόμων έχει ως αποτέλεσμα την ανελαστική και πολλές φορές εχθρική μεταχείριση των δημοτών κατά τις συναλλαγές τους με τον δήμο, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η συνεκτίμηση της ιδιαιτερότητας και της μοναδικότητας κάθε περίπτωσης.
• Η αξίωση των δημοτικών υπηρεσιών και αρχόντων να συμμορφώνεται αυστηρά ο πολίτης στο εκάστοτε ισχύον νομοθετικό πλαίσιο έρχεται σε ευθεία αντίφαση με τη δυστοκία που παρουσιάζουν οι υπηρεσίες, όταν καλούνται αυτές πλέον να εφαρμόσουν ευνοϊκές για τον πολίτη δικαστικές αποφάσεις, να εκπληρώσουν συμβατικές υποχρεώσεις τους απέναντί του, να τηρήσουν τη νόμιμη υποχρέωσή τους για παροχή πληροφοριών και επίδειξη εγγράφων και να απαντήσουν έγκαιρα σε αιτήματα του.
Το παλιό σβήνει
Είναι όλα τα παραπάνω που κάνουν τον πολίτη να νιώθει απροστάτευτος και ανίσχυρος και να έχει την αίσθηση ότι έχει να αντιμετωπίσει μια εχθρική, απρόσωπη και παντοδύναμη δημοτική διοίκηση.
Πού οφείλεται το παραπάνω; Οι υποψήφιοι δημοτικοί άρχοντες που αντιπροσωπεύουν το «ικανό και έμπειρο» αλλά, στη πραγματικότητα, το παλιό και φθαρμένο, συντηρούν τόσο πριν όσο και μετά την εκλογική μάχη το πρότυπο της πατριαρχικής εξουσίας, οικειοποιούνται το δημόσιο αξίωμά τους, αντιμετωπίζοντας το δημότη ως υπήκοο που του κάνουν μια χάρη, ένα ρουσφέτι, ελαχιστοποιώντας τα δικαιώματά του, τα οποία και βέβαια ποτέ δεν του τα γνωστοποιούν. Έτσι γεννάται και αναπαράγεται η διαπλοκή και η διαφθορά και βιώνεται και ως προσωπική ευθύνη (το τοπικό ανάλογο του «όλοι μαζί τα φάγαμε»).
Ήρθε όμως η ώρα το παλιό να σβήσει, ήρθε η ώρα να ακολουθήσουμε έναν άλλο δρόμο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ενάντια στον «έμπειρο» αυτοδιοικητικό που τόσα χρόνια έχει την εξουσία να αρνηθεί να εφαρμόσει το νόμο, να τον ερμηνεύσει κατά το δοκούν και, σε ακραίες περιπτώσεις, να τον εφαρμόσει μεροληπτικά ή/και να παρανομήσει. Ενάντια στο φορμαλισμό και την τυπολατρία, το ρουσφέτι και την υποχρέωση που γεννά. Η δημοτική Αρχή του άλλου δρόμου πάει μαζί με την ηθική (και όχι απλώς τη νομική) υποχρέωση της εξυπηρέτησης του δημότη και τη με κάθε πρόσφορο τρόπο αναζήτηση λύσεων στα προβλήματα που αναφύονται στις σχέσεις του με τον δήμο. Προστατεύει τα δικαιώματα των μη εχόντων, είναι έτοιμη να έρθει σε ρήξη με παγιωμένες νοοτροπίες και συμπεριφορές της Διοίκησης, εγκαθιδρύει ουσιαστικούς μηχανισμούς λογοδοσίας, ελέγχου και εξισορρόπησης της δημοτικής εξουσίας.
Για να γίνει αυτό όμως, τον Μάη, θα πρέπει ο Οδυσσέας να πει «όχι» στους λωτούς της λήθης.
* Ο Στράτος Γεωργούλας είναι επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου,
υποψήφιος δήμαρχος Λέσβου
με τη Δημοτική Κίνηση Ο Άλλος Δρόμος
