Μια γνωριμία με το αρχείο. Της Άννας Μαρίας Δρουμπούκη
Το Tμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ απέκτησε τον Οκτώβριο του 2011 πρόσβαση στο Ψηφιακό Αρχείο Μαρτυριών Ολοκαυτώματος του University South California (USC). Πρόκειται για το γνωστό αρχείο που δημιούργησε ο Στίβεν Σπίλμπεργκ με μαρτυρίες 52.000 επιζησάντων του Ολοκαυτώματος, κυρίως Εβραίων, αλλά και με μαρτυρίες Σίντι και Ρομά, Γερμανών πολιτικών κρατουμένων και ομοφυλόφιλων. Είναι το μεγαλύτερο αρχείο στον κόσμο στο είδος του.
Περισσότερες από 300 συνεντεύξεις διενεργήθηκαν στην Ελλάδα και στα ελληνικά, ενώ άλλοι 601 συνεντευξιαζόμενοι έχουν τόπο γέννησης την Ελλάδα. Η χρήση του αρχείου βασίζεται στον κατάλογο ονομάτων και σε ταξινομικό σύστημα (με 50.000 “keywords”) που επιτρέπει στο χρήστη να ψάξει όλο το αρχείο δίνοντας ένα όνομα-κλειδί που συνδέεται με μια συνέντευξη. Η κατά μέσο όρο διάρκεια κάθε μαρτυρίας είναι δύο ώρες και καλύπτει εμπειρίες της προπολεμικής, της πολεμικής και της μεταπολεμικής περιόδου.
Χάρη σε σύμβαση συνεργασίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο (η οποία ξεκίνησε, τον Απρίλιο του 2010, από ερευνητικό ταξίδι του Χάγκεν Φλάισερ με 17 προ- και μεταπτυχιακούς φοιτητές στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (FUB) και σε τόπους μνήμης της ναζιστικής Γερμανίας), έχουμε πρόσβαση στην εν λόγω τεράστια βάση δεδομένων. Διάφορα γραφειοκρατικά κωλύματα καθυστερούσαν την οριστική σύνδεση, από τον Οκτώβριο του 2011 όμως υπάρχουν πλέον στο εργαστήριο πληροφορικής του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών πέντε υπολογιστές ειδικά διαμορφωμένοι για την πρόσβαση στο αρχείο.
Κατά το χειμερινό εξάμηνο 2011-2012 διεξήχθη μεταπτυχιακό σεμινάριο Ευρωπαϊκής & Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας όπου φοιτητές διαφορετικών ειδικοτήτων εξοικειώθηκαν για πρώτη φορά με το ψηφιακό αρχείο και εξερεύνησαν συγκριτικά τις δυνατότητες και πληροφορίες του. Την Πέμπτη 3 Νοεμβρίου και την Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2011 πραγματοποιήθηκε, στο πλαίσιο του σεμιναρίου, επιμορφωτικό workshop σχετικά με την πιο αποδοτική χρήση του αρχείου με συμμετοχή της κ. Verena Nägel, project manager του FUB. Επίσης συμμετείχε εκπρόσωπος του USC Shoah Foundation Institute, ενημερώνοντάς μας για την ιστορία, την τρέχουσα δουλειά και τους περαιτέρω στόχους του ιδρύματος. Το διήμερο workshop έλαβε χώρα στην Φιλοσοφική Σχολή.
Οι επιζώντες του Ολοκαυτώματος μας αφήνουν μέρα με την μέρα, οι σιωπές της ιστοριογραφίας όμως ακόμα δεν έχουν σπάσει. Μόλις γύρω στις αρχές του 1990 αρχίζουν να εκδίδονται στην Ελλάδα βιβλία με προφορικές μαρτυρίες επιζώντων, λίγο πριν δημοσιεύονται οι πρώτες ιστορικές μελέτες για την δεκαετία του ’40 με εκτενείς αναφορές στο Ολοκαύτωμα, και αυτό από ιστορικό γερμανικής καταγωγής αλλά πολιτογραφημένο Έλληνα. Έκτοτε οι σποραδικές μελέτες για το Ολοκαύτωμα φανερώνουν την αμηχανία που υπάρχει μέχρι σήμερα για το θέμα. Νέοι ερευνητές/τριες ολοένα και περισσότερο ασχολούνται με την ιστορία των Εβραίων της Ελλάδας, η οποία δεν πρέπει να περιορίζεται στη γενοκτονία, διότι συντίθεται από αιώνες συνύπαρξης των Εβραίων στον ελλαδικό χώρο, έστω δύσκολης συνύπαρξης κατά καιρούς. Σε αυτές τις νέες κατευθύνσεις, ένα τόσο σημαντικό αρχείο προφορικής ιστορίας αποτελεί σημαντικότατο εργαλείο στα χέρια όλων μας, ιστορικών και μη.Πρβλ. και το site του Τμήματος:
https://www.arch.uoa.gr/anakoinoseis-drasthriothtes-kai-prokhry3eis/drasthriothtes/drasthriothtes-tomea-istorias/proboli-drasthriothtas-tomea-istorias/usc-shoah-foundation-institutes-visual-history-archive-ekpa.html
Περισσότερες από 300 συνεντεύξεις διενεργήθηκαν στην Ελλάδα και στα ελληνικά, ενώ άλλοι 601 συνεντευξιαζόμενοι έχουν τόπο γέννησης την Ελλάδα. Η χρήση του αρχείου βασίζεται στον κατάλογο ονομάτων και σε ταξινομικό σύστημα (με 50.000 “keywords”) που επιτρέπει στο χρήστη να ψάξει όλο το αρχείο δίνοντας ένα όνομα-κλειδί που συνδέεται με μια συνέντευξη. Η κατά μέσο όρο διάρκεια κάθε μαρτυρίας είναι δύο ώρες και καλύπτει εμπειρίες της προπολεμικής, της πολεμικής και της μεταπολεμικής περιόδου.
Χάρη σε σύμβαση συνεργασίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο (η οποία ξεκίνησε, τον Απρίλιο του 2010, από ερευνητικό ταξίδι του Χάγκεν Φλάισερ με 17 προ- και μεταπτυχιακούς φοιτητές στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (FUB) και σε τόπους μνήμης της ναζιστικής Γερμανίας), έχουμε πρόσβαση στην εν λόγω τεράστια βάση δεδομένων. Διάφορα γραφειοκρατικά κωλύματα καθυστερούσαν την οριστική σύνδεση, από τον Οκτώβριο του 2011 όμως υπάρχουν πλέον στο εργαστήριο πληροφορικής του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών πέντε υπολογιστές ειδικά διαμορφωμένοι για την πρόσβαση στο αρχείο.
Κατά το χειμερινό εξάμηνο 2011-2012 διεξήχθη μεταπτυχιακό σεμινάριο Ευρωπαϊκής & Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας όπου φοιτητές διαφορετικών ειδικοτήτων εξοικειώθηκαν για πρώτη φορά με το ψηφιακό αρχείο και εξερεύνησαν συγκριτικά τις δυνατότητες και πληροφορίες του. Την Πέμπτη 3 Νοεμβρίου και την Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2011 πραγματοποιήθηκε, στο πλαίσιο του σεμιναρίου, επιμορφωτικό workshop σχετικά με την πιο αποδοτική χρήση του αρχείου με συμμετοχή της κ. Verena Nägel, project manager του FUB. Επίσης συμμετείχε εκπρόσωπος του USC Shoah Foundation Institute, ενημερώνοντάς μας για την ιστορία, την τρέχουσα δουλειά και τους περαιτέρω στόχους του ιδρύματος. Το διήμερο workshop έλαβε χώρα στην Φιλοσοφική Σχολή.
Οι επιζώντες του Ολοκαυτώματος μας αφήνουν μέρα με την μέρα, οι σιωπές της ιστοριογραφίας όμως ακόμα δεν έχουν σπάσει. Μόλις γύρω στις αρχές του 1990 αρχίζουν να εκδίδονται στην Ελλάδα βιβλία με προφορικές μαρτυρίες επιζώντων, λίγο πριν δημοσιεύονται οι πρώτες ιστορικές μελέτες για την δεκαετία του ’40 με εκτενείς αναφορές στο Ολοκαύτωμα, και αυτό από ιστορικό γερμανικής καταγωγής αλλά πολιτογραφημένο Έλληνα. Έκτοτε οι σποραδικές μελέτες για το Ολοκαύτωμα φανερώνουν την αμηχανία που υπάρχει μέχρι σήμερα για το θέμα. Νέοι ερευνητές/τριες ολοένα και περισσότερο ασχολούνται με την ιστορία των Εβραίων της Ελλάδας, η οποία δεν πρέπει να περιορίζεται στη γενοκτονία, διότι συντίθεται από αιώνες συνύπαρξης των Εβραίων στον ελλαδικό χώρο, έστω δύσκολης συνύπαρξης κατά καιρούς. Σε αυτές τις νέες κατευθύνσεις, ένα τόσο σημαντικό αρχείο προφορικής ιστορίας αποτελεί σημαντικότατο εργαλείο στα χέρια όλων μας, ιστορικών και μη.Πρβλ. και το site του Τμήματος:
https://www.arch.uoa.gr/anakoinoseis-drasthriothtes-kai-prokhry3eis/drasthriothtes/drasthriothtes-tomea-istorias/proboli-drasthriothtas-tomea-istorias/usc-shoah-foundation-institutes-visual-history-archive-ekpa.html
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την επίσκεψη στο αρχείο επικοινωνήστε με:
Χάγκεν Φλάισερ [email protected]
Άννα Μαρία Δρουμπούκη
[email protected]
* Η Άννα Μαρία Δρουμπούκη είναι ιστορικός
Σχόλια
