Το Ματζικέρτ (1971) ήταν μια ήσσονος σημασίας στρατιωτική ήττα για τους Βυζαντινούς. Εκείνο που την έκανε μείζονος σημασίας νίκη για τους Σελτζούκους ήταν η αμέλεια, η αβελτηρία, η τύφλωση των Βυζαντινών να εκστρατεύσουν εκ νέου, με το βαρύ ρωμαϊκού τύπου στράτευμα που διέθεταν τότε, και να ανακαταλάβουν την Ανατολία (όπως επί τρεις αιώνες έπρατταν εκεί).
Οι αλαζονικοί Βυζαντινοί όμως τυφλώθηκαν, όπως άλλωστε τύφλωσαν τον Ρωμανό, ως αποδιοπομπαίο τράγο για την ήττα τους.
……………..
Τις συνέπειες αυτής της ήττας προσπαθώντας να ανατρέψουν 100 χρόνια αργότερα (με ένα Δυτικού τύπου στράτευμα μισθοφόρων πλέον) συνετρίβησαν στο Μυριοκέφαλο.
Ήταν το πρώτο 1922 του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας.
Παρά ταύτα, το Ρωμαίικο παρέμεινε στην Ανατολία, είτε κατά περιοχές ελεύθερο, είτε στη συνέχεια υπόδουλο, όσον οι εκδοχές της Ρωμανίας συρρικνώνονταν, έως την οριστική πτώση της Πόλης και του Πόντου.
Όμως, το 1922 του Εικοστού Αιώνα σήμανε την οριστική εξάλειψη των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, «τον οριστικό ξεριζωμό του Ελληνισμού μετά από 3.000 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας του εκεί» όπως χαρακτηριστικά έγραψε ο Χομπσμπάουμ (στο Έθνος και Εθνικισμός).
***
Σήμερα, 100 χρόνια μετά το 1922 το ερώτημα είναι: έχουμε αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός πίσω μας ή μπροστά μας;
Η καταστροφή του 1922 δεν αποκαθίσταται, και λόγω της φύσης του Τουρκικού κράτους, και λόγω της δομής του Ελληνικού. Η ειρηνική συνύπαρξη που θα επέτρεπε μέρος των προσφύγων να επιστρέψουν στα πατρογονικά του, δεν υφίσταται. Ούτε φαίνεται στο ορατό μέλλον τέτοιο ενδεχόμενο.
Συνεπώς το 1922 πίσω μας είναι μια κλεισμένη υπόθεση – στο Αρχείο. Από τους Έλληνες της Ανατολίας απομένει η μνήμη, ο πολιτισμός και η Ιστορία.
Το 1922 όμως μπροστά μας, απομένει ένα ανοιχτό ερώτημα.
Είναι τα 100 χρόνια από το 1922 στο 2022 ένα άνυσμα από το Ματζικέρτ στο Μυριοκέφαλο;
Όχι αλαζόνες όπως οι Βυζαντινοί, αλλά υποτελείς και ψοφοδεείς κατά το πολιτικό μας σύστημα, τι απάντηση θα δώσουμε για τον υπαρξιακό κίνδυνο που διατρέχει ο
Ελληνισμός όχι πια στα Μικρασιατικά εδάφη, αλλά στα Ελλαδικά και της Κύπρου;
Το ερώτημα είναι βαρύ.
Και η απάντηση συζητείται (ελάχιστα και πάντα) με όρους προπαγάνδας, ιδεοληψιών και εξαρτήσεων.
Οι τουρκικές ηγεσίες (κι όχι μόνον ο Ερντογάν) ρέπουν προς τους συμβολισμούς (διότι πρόκειται για ένα κράτος αίολο και ανασφαλές).
Αντιθέτως, εμείς αποστρεφόμαστε τους συμβολισμούς, διότι έχουμε υποσκάψει την εθνική μας ταυτότητα και προσέτι σηκώνουμε με δυσκολία τη βαριά και μακραίωνη Ιστορία μας.
Όμως, πέραν από τους συμβολισμούς του πράγματος, υπάρχει και η πραγματικότης που τους επιβεβαιώνει ή τους καθαιρεί.
Περί αυτής της πραγματικότητας λοιπόν, το Ελληνικό Πολιτικό Σύστημα, χαιρετίσματα…
ΣΤΑΘΗΣ Σ.
24•II•2022
