Ή ποιος είναι ο δόκτωρ Κόρτσακ;
Της Χριστίνας Θάνου*
Λαλα, λαλαλαλαλαλα, λαλαλαλαλα… Έχει περάσει ήδη μια μέρα και η μελωδία σχηματίζει εικόνες στη σκέψη μου. Ήταν το τραγουδάκι που έλεγαν τα, παρατεταγμένα σε γραμμή, παιδιά του ορφανοτροφείου του Γκέτο της Βαρσοβίας, κατά τον πηγαιμό τους προς το τρένο που θα τα μετέφερε σε χώρο εκτέλεσης (Τρεμπλίνκα). Και ένα από τα τελευταία σύμβολα μέσω του οποίου τα παιδιά διακήρυτταν τον πολιτισμό τους. Την ύστατη στιγμή της ύπαρξής τους. Άλλοι είπαν ότι ήταν ένα είδος διαμαρτυρίας.
Όσο για εμάς, ήταν το τραγούδι που μάθαμε να τραγουδάμε όταν άνοιξε η παράσταση του Ντέιβιντ Γκρεγκ Ποιος είναι ο δόκτωρ Κόρτσακ;
Το έργο αφηγείται την ιστορία του Πολωνοεβραίου παιδαγωγού Γιάνους Κόρτσακ που τις τελευταίες μέρες της ζωής του ήταν διευθυντής του Ορφανοτροφείου. Το κείμενο είναι μια προσπάθεια να αποτυπωθεί η αρχετυπική μορφή του ανθρώπου εκείνου που μέχρι και την τελευταία του πνοή προσπαθεί να διασώσει τον πολιτισμό, την ελπίδα και την ύπαρξη ως πολιτιστικό μόρφωμα, όταν, σε εμπόλεμο πεδίο, η προάσπιση των αξιών προσπερνά το ένστικτο της επιβίωσης της φυσικής ύπαρξης τα ανθρώπου.
Παράλληλα, θέτει προβληματισμό για τις ανθρώπινες αξίες και τη σημασία τους μέσω, ενός παιδιού του ορφανοτροφείου, του Άντζιο ή αλλιώς «Μύγα». Ο Άντζιο, έχοντας μεγαλώσει στους δρόμους, αμφισβητεί την πίστη του Κόρτσακ στη Δικαιοσύνη, προκαλώντας τον να αναρωτηθεί τι νόημα έχουν όσα διδάσκει στα παιδιά.
Η παράσταση, χρησιμοποιώντας τους κώδικες του κουκλοθεάτρου, απευθύνεται σε παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικούς και ενήλικες -από 8 έως 88 ετών- θέτοντας ερωτήματα, όπως, αν θα πρέπει τα παιδιά να κρίνονται από τους συνομηλίκους τους- και όχι μόνο από τους ενήλικες. Ή, ακόμη, αν θα πρέπει να δεχόμαστε τα παιδιά ως ίσα.
Με μια μυθοπλαστική στιγμή και έναν αληθινό κήπο γεμάτο ηλιοτρόπια το έργο προσπαθεί να διασώσει τον έρωτα.
Ο Γιάνους Κόρτσακ, φέροντας την ασθένεια του ανθρώπου που, έχοντας προσπεράσει τα όρια της εποχής του, άνοιξε το δρόμο μιας σειράς εκπαιδευτικών τάσεων σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών, ενώ στις παιδαγωγικές ιδέες του έχουν βασιστεί η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού το 1959, καθώς και η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Η παράσταση ανεβαίνει στο Θέατρο Πόρτα από 12 Δεκεμβρίου, με τη συνεργασία του Συνηγόρου του Παιδιού, την υποστήριξη της UNICEF και την Παιδαγωγική Ομάδα Το Σκασιαρχείο.
Μετάφραση: Ξένια Καλογεροπούλου. Δραματουργική επιμέλεια: Θωμάς Μοσχόπουλος. Σκηνοθεσία: Άννα Μιχελή. Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής. Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού. Με τους: Ρομπέρτα Βέγκα, Τάσο Δημητρόπουλο, Δαυίδ Μαλτέζε, Μιχάλη Μιχαλακίδη, Άλκη Μπακογιάννη.
Εισιτήρια: Κανονικό 10, ανέργων, ομαδικό (άνω των 10 ατόμων) 8 ευρώ.
Διάρκεια 90’, κάθε Σάββατο στις 5μ.μ.
* Η Χριστίνα Θάνου είναι κοινωνιολόγος-θεατροπαιδαγωγός
