Σε δύσκολες εποχές, ιστορικά, οι άνθρωποι είτε προσφεύγουν σε καταφύγια σιγουριάς και ασφάλειας είτε εκτοξεύονται στο μέλλον με καινοτομίες και ανατροπές. Μερικές φορές αυτά διαπλέκονται, το πίσω με το μπρος, το παλιό με το καινούριο. Συχνά, με όχημα την κουλτούρα. Το αισθάνομαι αυτό πάλι τώρα, όπως τα χρόνια της δικτατορίας. Όχι με την ίδια ένταση, ίσως γιατί είναι ακόμα νωρίς, ή γιατί η δική μου η αίσθηση φτάνει μέχρι ένα ορισμένο βάθος στην κοινωνική ζύμωση. Ή επειδή η σύγχρονη κατάσταση είναι απλά διαφορετική, πρωτόγνωρη, αναπάντεχη. Και γιατί πολύς κόσμος έχει αλλάξει.
Σκέψεις που κάνω βλέποντας ξανά με πόσο ενδιαφέρον τόσοι και τόσοι άνθρωποι λαχταρούν να ακούσουν για τον Μάρκο Βαμβακάρη και τον Άκη Πάνου. Όχι μόνο τα τραγούδια τους, αλλά και για ό,τι τους συνδέει με την ιστορία, την πολιτική, την οικονομία, τη ζωή γενικότερα. Όχι μόνο συνομήλικοί μου που δεν γέρασαν πριν την ώρα τους, όπως τόσοι άλλοι, αλλά και νεότεροί μου, σαραντάρηδες, τριαντάρηδες, εικοσάρηδες… Κι όχι από μία μπάντα, αλλά από τους πιο διαφορετικούς χώρους.
Από τότε που ξεκίνησα τις ομιλίες για το ελληνικό τραγούδι, η εμπειρία είναι συναρπαστική. Και για πολλούς απρόσμενη. Ξεκίνησα από μία πρόσκληση να μιλήσω στο Νοσότρος, στα Εξάρχεια. Μέχρι τότε, η πρόσβασή μου σ΄αυτό το χώρο ήταν μάλλον περιορισμένη. Άλλα παιδιά, άλλες αντιλήψεις, υπέθετα. Και τότε επιβεβαίωσα ξανά την άποψη ότι το θεμελιώδες, το γειωμένο, είναι πάντα σύγχρονο. Ότι τα παιδιά που έχουν απογοητευτεί από τους πολιτικούς (και πολλούς καλλιτέχνες και διανοούμενους) της Αριστεράς, δεν έχουν καθόλου απογοητευτεί από τον Βαμβακάρη, τον Καζαντζίδη και τον Άκη Πάνου.
Και μετά, μίλησα περισσότερες φορές στο Νοσότρος, και στην Κοκκινοσκουφίτσα στο Αγρίνιο, και πρόσφατα στο Βοτανικό Κήπο στην Πετρούπολη (με τα θαυμάσια βιολογικής καλλιέργειας καλομαγειρεμένα εδέσματα). Σε ακροατήριο ανοιχτό. Ακροατές από τις εκπομπές μου Στο Κόκκινο, αριστεροί αναγνώστες του «Δρόμου», σύντροφοι από τα αγωνιστικά χρόνια του Πολυτεχνείου και της Μεταπολίτευσης, κάτοικοι της περιοχής και -κυρίως- παιδιά του αντιεξουσιαστικού χώρου. Ενοποιητικό στοιχείο ο Μάρκος, ο Στέλιος και ο Άκης. Και οι προτάσεις για ομιλίες πολλαπλασιάζονται.
Το δικό μου κέρδος είναι πολλαπλό. Θα επισημάνω μόνο ότι, πέρα από τη χαρά της άμεσης επικοινωνίας, αυτός ο δημόσιος «διάλογος», στις παρούσες συνθήκες, με βοηθάει να εμβαθύνω και να αποσαφηνίζω την ορατή και αόρατη σημασία της λαϊκής μουσικής, τον ιστορικό της ρόλο, την πραγματική αξία των συντελεστών (δημιουργών και ακροατών), τις προεκτάσεις της στο παρόν και το μέλλον του τόπου. Κι αυτό όλο το μοιράζομαι με εκατοντάδες ζωντανούς ανθρώπους, απολλαμβάνοντας τη διαπίστωση –για πολλοστή φορά- ότι η κοινή λαϊκή μας κουλτούρα μάς ενώνει όσο κι αν μας χωρίζουν οι αριστερές ή αντιεξουσιαστικές μας ανεπάρκειες.
Στ. Ελλ.
Από τότε που ξεκίνησα τις ομιλίες για το ελληνικό τραγούδι, η εμπειρία είναι συναρπαστική. Και για πολλούς απρόσμενη. Ξεκίνησα από μία πρόσκληση να μιλήσω στο Νοσότρος, στα Εξάρχεια. Μέχρι τότε, η πρόσβασή μου σ΄αυτό το χώρο ήταν μάλλον περιορισμένη. Άλλα παιδιά, άλλες αντιλήψεις, υπέθετα. Και τότε επιβεβαίωσα ξανά την άποψη ότι το θεμελιώδες, το γειωμένο, είναι πάντα σύγχρονο. Ότι τα παιδιά που έχουν απογοητευτεί από τους πολιτικούς (και πολλούς καλλιτέχνες και διανοούμενους) της Αριστεράς, δεν έχουν καθόλου απογοητευτεί από τον Βαμβακάρη, τον Καζαντζίδη και τον Άκη Πάνου.
Και μετά, μίλησα περισσότερες φορές στο Νοσότρος, και στην Κοκκινοσκουφίτσα στο Αγρίνιο, και πρόσφατα στο Βοτανικό Κήπο στην Πετρούπολη (με τα θαυμάσια βιολογικής καλλιέργειας καλομαγειρεμένα εδέσματα). Σε ακροατήριο ανοιχτό. Ακροατές από τις εκπομπές μου Στο Κόκκινο, αριστεροί αναγνώστες του «Δρόμου», σύντροφοι από τα αγωνιστικά χρόνια του Πολυτεχνείου και της Μεταπολίτευσης, κάτοικοι της περιοχής και -κυρίως- παιδιά του αντιεξουσιαστικού χώρου. Ενοποιητικό στοιχείο ο Μάρκος, ο Στέλιος και ο Άκης. Και οι προτάσεις για ομιλίες πολλαπλασιάζονται.
Το δικό μου κέρδος είναι πολλαπλό. Θα επισημάνω μόνο ότι, πέρα από τη χαρά της άμεσης επικοινωνίας, αυτός ο δημόσιος «διάλογος», στις παρούσες συνθήκες, με βοηθάει να εμβαθύνω και να αποσαφηνίζω την ορατή και αόρατη σημασία της λαϊκής μουσικής, τον ιστορικό της ρόλο, την πραγματική αξία των συντελεστών (δημιουργών και ακροατών), τις προεκτάσεις της στο παρόν και το μέλλον του τόπου. Κι αυτό όλο το μοιράζομαι με εκατοντάδες ζωντανούς ανθρώπους, απολλαμβάνοντας τη διαπίστωση –για πολλοστή φορά- ότι η κοινή λαϊκή μας κουλτούρα μάς ενώνει όσο κι αν μας χωρίζουν οι αριστερές ή αντιεξουσιαστικές μας ανεπάρκειες.
Στ. Ελλ.
Σχόλια
