Έλεγε πρόσφατα η Αντρέα Αμόν, διευθύντρια του ECDC (Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων), ότι η αυταρχικότητα των κυβερνήσεων έναντι των πολιτών είναι δίκοπο μαχαίρι: «Η επιβολή αυστηρών περιοριστικών κανόνων μπορεί να οδηγήσει ανθρώπους που δεν είναι σίγουροι για το εμβόλιο, αλλά ούτε το απορρίπτουν, να απομακρυνθούν ολοκληρωτικά από αυτό». Οι ελίτ όμως, αυτό το παγκόσμιο 1% που υπαγορεύει πολιτικές στις κυβερνήσεις, δεν νοιάζονται για τέτοιες λεπτομέρειες. Έχουν άλλες στοχεύσεις, πολιτικού και όχι υγειονομικού χαρακτήρα. Εκμεταλλεύονται την πανδημία για να επιβάλλουν όσα δεν θα ονειρεύονταν καν πριν λίγα χρόνια: ειδικά καθεστώτα ακραίου αυταρχισμού και πολιτικές διχασμού των κοινωνιών. Καθώς ιδρώνουν για να σώσουν το αβίωτο σύστημά τους και να κρύψουν τη δομική κρίση που το διαπερνά, εκτιμούν ότι έτσι θα περάσουν χωρίς πολλές-πολλές διαμαρτυρίες τεράστιες αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις. Αντιμετωπίζουν λοιπόν σαν καύσιμη ύλη δισεκατομμύρια ανθρώπων, και καταργούν με μια μονοκοντυλιά τα έστω τυπικά δικαιώματα που οι κοινωνίες είχαν κερδίσει μέσα από αιώνες αγώνων.
Όποιος θέτει έστω ερωτήματα, βαφτίζεται εχθρός και ανορθολογιστής, και σαν τέτοιος αντιμετωπίζεται από τους ιεροφάντες του πιο εξωφρενικού ανορθολογισμού… Ο δημόσιος χώρος καταργείται ή είναι ασφυκτικά ελεγχόμενος. Οι διαδηλώσεις απαγορεύονται ή αντιμετωπίζονται εξαρχής ως οχλοκρατικές εκδηλώσεις. Οι διαφωνούντες έως και εξορίζονται με αστυνομικές αποφάσεις(!), και οι λίγοι δημοσιογράφοι που προσπαθούν να τηρήσουν μια στοιχειώδη ισορροπία απειλούνται με φίμωση και ανεργία*. Παρ’ όλα αυτά –ή μήπως ακριβώς γι’ αυτά;– εκατομμύρια άνθρωποι που ασφυκτιούν κινητοποιούνται σε όλο τον κόσμο από το καλοκαίρι μέχρι σήμερα, υπερασπιζόμενοι τα στοιχειώδη συνταγματικά δικαιώματα, αγωνιζόμενοι για ζωή και υγεία με ελευθερία και αξιοπρέπεια. Διότι πια βγάζει μάτι η αδιαφορία των ελίτ και για τη δημόσια υγεία, τις δομές της οποίας εξακολουθούν να ξεθεμελιώνουν και να ιδιωτικοποιούν, και η περιφρόνησή τους για τα δικαιώματα –και την ίδια την επιβίωση– των πολλών, τόσο στον «ξεχασμένο» παγκόσμιο Νότο όσο και στο εσωτερικό του ανεπτυγμένου κόσμου.
Κάπως έτσι για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνεται ο ισχυρισμός ότι «όπου υπάρχει καταπίεση, υπάρχει και αντίσταση». Έστω κι αν οι περισσότερες από τις δυνάμεις που θεωρητικά θα έπρεπε να πρωτοστατούν στην αντίσταση, δηλαδή οι διάφορες αριστερές –όρος που δεν χρησιμοποιείται πια με την έννοια της πολυχρωμίας του αριστερού κινήματος, αλλά σηματοδοτεί την αποσάθρωση και τους πολλαπλούς διχασμούς του– έχουν εδώ και καιρό διαβεί τον Ρουβίκωνα. Έστω κι αν οι μάζες που ασφυκτιούν και εξεγείρονται έχουν εγκαταλειφθεί στον ψυχρό, και βολικό για τις ελίτ, ακροδεξιό εναγκαλισμό (βλ. σχετικά και το άρθρο των Τόμπι Γκριν και Τόμας Φάτσι στις σελ. 24-25 αυτού του φύλλου). Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός παραμένει: από τη μια άκρη του πλανήτη στην άλλη, εκατομμύρια άνθρωποι κινητοποιούνται ενάντια στα ειδικά καθεστώτα. Εδώ επιχειρούμε να καταγράψουμε τα πιο πρόσφατα σχετικά «στιγμιότυπα». Μέσα από αυτά βοά η ανάγκη μιας διαφορετικής στάσης όσων θέλουν να (ξανα)βρεθούν στο πλευρό αυτών που αγωνίζονται, αν και πολλαπλά ορφανεμένοι, σε εντελώς νέες και δύσκολες συνθήκες…
* Στην πρωτοπορία τέτοιων «έκτακτων» μέτρων βρισκόταν μέχρι πρόσφατα η Ιταλία («Κρεσέντο καταστολής και φίμωσης», φύλλο 564), ενώ πλέον τη συναγωνίζονται και άλλα δυτικά κράτη.
Βέλγιο: Μεγάλες κινητοποιήσεις και αστυνομική βία
Πενήντα χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους το περασμένο Σάββατο στις Βρυξέλλες ενάντια στην επιβολή του πιστοποιητικού εμβολιασμού και τις απολύσεις ανεμβολίαστων υγειονομικών. Παρά τις ειρηνικές προθέσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας των διαδηλωτών, αντιμετωπίστηκαν από την κυβέρνηση ως «εσωτερικός εχθρός». Η αστυνομία επιχείρησε να διαλύσει την πορεία χρησιμοποιώντας αύρες νερού και πνίγοντας το κέντρο της βελγικής πρωτεύουσας στα δακρυγόνα. Δεκάδες διαδηλωτές τραυματίστηκαν και συνελήφθησαν.
Ολλανδία: Πραγματικά πυρά εναντίον διαδηλωτών
Μαζικές κινητοποιήσεις ενάντια στα νέα απαγορευτικά μέτρα σημειώθηκαν το περασμένο Σαββατοκύριακο στο Άμστερνταμ και άλλες μεγάλες πόλεις. Οι περισσότερες χτυπήθηκαν λυσσαλέα από τις δυνάμεις καταστολής, με εντολή της «υπηρεσιακής» κυβέρνησης Ρούτε. Οι δεκάδες χιλιάδες διαμαρτυρόμενων αντιμετωπίστηκαν ακόμη και με πραγματικά πυρά(!) από την ολλανδική αστυνομία: από σφαίρες τραυματίστηκαν τουλάχιστον τρεις άνθρωποι στο Ρότερνταμ. Άλλοι χτυπήθηκαν κατά τις επελάσεις της έφιππης αστυνομίας, και κάποιοι δαγκώθηκαν από ειδικά εκπαιδευμένα λυκόσκυλα των ΜΑΤ. Η πρωτοφανής κρατική τρομοκρατία συνάντησε τη σιωπηρή «κατανόηση» των ΜΜΕ, που προτίμησαν να προβάλουν τη βιαιότητα μικρών ομάδων… Οι αρχές ζητούν και τα ρέστα, μιλώντας για «όργιο βίας» των διαδηλωτών, εκ των οποίων δεκάδες συνελήφθησαν.
Ελβετία: Μαζικές πορείες, αλλά και δημοψήφισμα
Δεκάδες χιλιάδες πορεύτηκαν το Σαββατοκύριακο στην πρωτεύουσα Βέρνη, τη Λωζάνη, τη Ζυρίχη και άλλες ελβετικές πόλεις ενάντια στην απόφαση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να επιβάλει ένα «πάσο εμβολιασμένων», δίχως το οποίο δεν θα είναι δυνατή η είσοδος σε δημόσιους χώρους. Οι κινητοποιήσεις ήταν ειρηνικές, σε αντίθεση με προηγούμενες που –ιδίως στη Βέρνη– σημαδεύτηκαν από επεισόδια με την αστυνομία. Οι τωρινές κυβερνητικές εντολές για «αυτοσυγκράτηση» των δυνάμεων καταστολής εξηγούνται από το γεγονός ότι αύριο πραγματοποιείται δημοψήφισμα με θέμα την έγκριση ή όχι του πάσου.
Αυστρία: «Απείλησαν» τα ΜΑΤ με… πλαστικά μπουκάλια
Δεκάδες χιλιάδες διαδήλωσαν στη Βιέννη ενάντια στην απόφαση του δεξιού καγκελάριου Σάλενμπεργκ να επιβάλει νέο λοκντάουν τριών εβδομάδων σε όλη τη χώρα και να καταστήσει υποχρεωτικό τον εμβολιασμό όλου του πληθυσμού από τον επόμενο χρόνο. Οι διαδηλωτές, φωνάζοντας «Αντίσταση» και «Ελευθερία», γιουχάιζαν την αστυνομία, που υποστηρίζει ότι αναγκάστηκε να «αμυνθεί» όταν τμήμα της πορείας «κλιμάκωσε την εχθρική στάση του» πετώντας πυροτεχνήματα και… πλαστικά μπουκάλια νερού.
Γαλλία: Παραμένει ισχυρή η αντίθεση στο «πάσο»
Στη Μακρονία, όπως ειρωνικά αποκαλούν τη χώρα τους τα Κίτρινα Γιλέκα, συνεχίζονται αδιάκοπα από το καλοκαίρι μαζικότατες διαμαρτυρίες ενάντια στο «υγειονομικό πάσο» και τα αυστηρά κυβερνητικά μέτρα – με τη συμμετοχή και τμημάτων της πολιτικής και συνδικαλιστικής αριστεράς. Οι μεγαλύτερες ως τώρα κινητοποιήσεις σημειώθηκαν στα μέσα Αυγούστου, με διαδηλώσεις που συνολικά συγκέντρωσαν σχεδόν 2 εκατομμύρια ανθρώπους σε 200 γαλλικές πόλεις. Εκατοντάδες χιλιάδες εξακολουθούν να διαδηλώνουν σχεδόν κάθε εβδομάδα, παρόλο που η Γαλλία μπαίνει σε προεκλογικό κλίμα ενόψει της αναμέτρησης για την προεδρία το 2023.
Ιταλία: «Σούπερ-πράσινο πάσο» αποφάσισε η τεχνοκρατία
Μετά τις μαχητικές κινητοποιήσεις του Οκτωβρίου, που χρωματίστηκαν από την ενεργητική συμμετοχή των λιμενεργατών και άλλων τμημάτων της εργατικής τάξης, η «οικουμενική» κυβέρνηση Ντράγκι και οι περιφερειάρχες όλου του πολιτικού φάσματος πέρασαν στην αντεπίθεση. Με δρακόντειους νόμους απαγόρευσαν μεταξύ άλλων τις διαδηλώσεις στο κέντρο πολλών πόλεων. Έτσι σήμερα τα… μονοφωνικά ΜΜΕ πανηγυρίζουν επειδή οι τελευταίες κινητοποιήσεις είναι «μικρότερες» και αόρατες, κι επειδή τα ιταλικά ΜΑΤ «εφαρμόζουν το νόμο» εμποδίζοντας την πρόσβαση στο κέντρο των πόλεων. Την ίδια στιγμή, αγνοώντας επιδεικτικά το γεγονός ότι και οι εμβολιασμένοι νοσούν και μεταδίδουν τον κορωνοϊό, η κυβέρνηση Ντράγκι εισάγει το… «σούπερ-πράσινο πάσο», οι κάτοχοι του οποίου θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση παντού.
Γουαδελούπη και Μαρτινίκα: Εξέγερση με αντιαποικιακό χρώμα
Το υγειονομικό πάσο τίθεται σε ισχύ και στη γαλλική αποικία της Γουαδελούπης, στην Καραϊβική. Η επιβολή του λειτούργησε ως η τελευταία σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της δυσαρέσκειας των «ιθαγενών» απέναντι στην πολύπλευρη εγκατάλειψή τους από την αποικιακή μητρόπολη. Είχε προηγηθεί η αποκάλυψη του βρώμικου ρόλου του Παρισιού στην αδειοδότηση, τον περασμένο αιώνα, ενός καρκινογόνου φυτοφαρμάκου για τις φυτείες μπανάνας, παρόλο που η χρήση του είχε απαγορευθεί στην Ευρώπη. Τώρα τα πιο εύφορα εδάφη της Γουαδελούπης είναι (και θα παραμείνουν για δεκαετίες) μολυσμένα, ενώ η αποικία σημειώνει πρωτοφανή ποσοστά ασθενών από καρκίνο, γεννήσεων βρεφών με εγκεφαλικές βλάβες κ.λπ. Το «επεισόδιο» αυτό θεωρείται από τους ντόπιους συμβολικό της περιφρόνησης με την οποία αντιμετωπίζονται από τη γαλλική διοίκηση – πόσο μάλλον που ακόμη και τώρα δικάζονται ακτιβιστές που ζητούν αποζημιώσεις από τη Γαλλία για το μαζικό έγκλημα. Έτσι η επιβολή του πάσου αποτέλεσε τη θρυαλλίδα για μια διαμαρτυρία που εξελίχθηκε σε λαϊκή εξέγερση με αντιαποικιακό χρώμα. Η γενική απεργία διαρκείας που κηρύχθηκε την περασμένη εβδομάδα (με την υποστήριξη συνδικάτων και πολιτικών δυνάμεων που επιδιώκουν ανεξαρτησία από τη Γαλλία) αντιμετωπίστηκε από τον Γάλλο έπαρχο με αλαζονεία και απαγορεύσεις. Αλλά τα μπλόκα στους αυτοκινητόδρομους παρέλυσαν τα πάντα, ενώ στις συγκρούσεις πήραν μέρος ακόμη και οι πυροσβέστες, εκτοξεύοντας με μάνικες νερό εναντίον των γαλλικών ΜΑΤ. Τα πιο απελπισμένα και φτωχοποιημένα κομμάτια του πληθυσμού λεηλατούν σούπερ μάρκετ και πυρπολούν δημόσια κτίρια. Η κυβέρνηση Μακρόν έστειλε στο νησί ενισχύσεις: τεθωρακισμένα, αύρες, και χωροφύλακες. Η αναταραχή συνεχίζεται. Η δεύτερη σημαντική νησιωτική αποικία της Γαλλίας στην Καραϊβική, η Μαρτινίκα, σημαδεύεται επίσης από απεργιακές κινητοποιήσεις ενάντια στο υγειονομικό πάσο. Πέρα από διαδηλώσεις, σημειώνονται λεηλασίες εμπορικών κέντρων από τους φτωχούς των παραγκουπόλεων, ενώ πολλαπλασιάζονται τα οδοφράγματα που μπλοκάρουν τους αυτοκινητόδρομους. «Διαλύσατε τα νοσοκομεία και τώρα φέρνετε χωροφύλακες να μας γιατρέψουν;» φώναζε επιθετικά ένας ντόπιος σε συνεργείο γαλλικού τηλεοπτικού καναλιού που κατέγραφε τις συγκρούσεις…
Πολυνησία: Υπαναχώρηση της διοίκησης
Από τον Οκτώβριο έχουν ενταθεί οι διαμαρτυρίες ενάντια στο υγειονομικό πάσο και τον υποχρεωτικό εμβολιασμό στην Πολυνησία, ένα νησιωτικό σύμπλεγμα στο μέσο του Ειρηνικού ωκεανού που παραμένει αποικία της Γαλλίας και ήταν το επίκεντρο των γαλλικών πυρηνικών δοκιμών, καταστροφικών για την υγεία των ντόπιων και το περιβάλλον. Με επίκεντρο την Παπεετέ, πρωτεύουσα της Ταϊτής, και την πόλη Ίβα Οα στις νήσους Μαρκίζ, οι ντόπιοι πραγματοποιούν διαδηλώσεις. Η τοπική διοίκηση, ήδη υπό πίεση κινητοποιήσεων για αποζημιώσεις λόγω των πυρηνικών δοκιμών, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι το πάσο δεν θα εφαρμοστεί προσωρινά.
Μαλαισία: Σε αναστολή και η ήδη λειψή δημοκρατία
Από το καλοκαίρι έχουν ξεκινήσει διαδηλώσεις στην Κουάλα Λουμπούρ και άλλες πόλεις, ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης του συντηρητικού «μεταβατικού» πρωθυπουργού Ισμαήλ Σάμπρι, που κατηγορείται για την αυταρχική –και αναποτελεσματική– διαχείριση της πανδημίας. Οι διαμαρτυρόμενοι αψηφούν την απαγόρευση κυκλοφορίας και την «κατάσταση έκτακτης ανάγκης». Πάντως οι μαλαισιανές αρχές πέτυχαν με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια: ταυτόχρονα με τις «υγειονομικές» απαγορεύσεις, «αναβλήθηκαν» επ’ αόριστον οι εκλογές και «ανεστάλη» η λειτουργία του κοινοβουλίου…
Ωκεανία: «Απείθαρχοι» οι Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί
Συνεχίζονται εδώ και μήνες οι μαζικές αλλά επεισοδιακές κινητοποιήσεις ενάντια στα κυβερνητικά μέτρα για την πανδημία στην Αυστραλία. Στη Μελβούρνη σημειώνονται οι πιο μαχητικές διαδηλώσεις ενάντια στο λοκντάουν. Οι αστυνομικές δυνάμεις χρησιμοποιούν χημικά και γκλομπ, αλλά και πλαστικές σφαίρες, για να διαλύσουν τους «επαγγελματίες διαμαρτυρόμενους», όπως αποκάλεσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τους διαδηλωτές (στα θύματα της αδιάκριτης κρατικής βίας συγκαταλέγονται και πολλοί περαστικοί, αναγκάζοντας ακόμη και μεγάλα ΜΜΕ της Αυστραλίας να κριτικάρουν την «ασύμμετρη καταστολή»). Από το φθινόπωρο ανάλογες κινητοποιήσεις αναπτύσσονται και στη Νέα Ζηλανδία, με τη συμμετοχή και αυτοχθόνων Μαορί που ζουν σε άθλιες συνθήκες και καταγγέλλουν την κυβέρνηση ότι συνεχίζει και εν μέσω πανδημίας την «παραδοσιακή» πολιτική περιθωριοποίησής τους.
