Ας ξεκινήσω επισημαίνοντας ότι η κρίση του καπιταλιστικού συστήματος βρισκόταν ήδη στην κορύφωσή της ήδη πριν το ξέσπασμα της πανδημίας. Η οποία συμβάλλει στην περαιτέρω αποκάλυψη της άγριας φύσης ενός κεφαλαίου που δεν παύει να αναζητά όλο και περισσότερο κέρδος, οδηγώντας έτσι σε ακόμη μεγαλύτερη παρακμή την ανθρωπότητα και σε μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή τον πλανήτη.
Μπορεί η πλέον προφανής πλευρά της πανδημίας να αφορά την υγεία, αφού προκάλεσε τη μόλυνση εκατομμυρίων ανθρώπων και το θάνατο μερικών εκατοντάδων χιλιάδων. Έχουν όμως αποκαλυφθεί και άλλες πλευρές: καταρχήν η πανδημία ξεσκέπασε τον πραγματικά εγκληματικό χαρακτήρα της παγκοσμιοποίησης. Όντως, η παγκοσμιοποίηση του κεφάλαιου συνοδεύτηκε από παγκοσμιοποίηση της φτώχειας, της αθλιότητας, των ασθενειών, των επιδημιών… και από τη διαρκή υποβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών στον τομέα της υγείας, και την ανάδυση μιας ταξικής ιατρικής.
Διαχειριζόμενες την κρίση, οι αστικές κυβερνήσεις δημιουργούν νέες «αξίες»: η αλληλεγγύη, η αλληλοβοήθεια και η αδελφοσύνη παραμερίζονται πλήρως, και αντικαθίστανται από την υποκρισία, την κυνικότητα και τον ατομισμό. Έφτασαν τόσο μακριά ώστε ανάστησαν ακόμη και νεομαλθουσιανές θεωρίες για να νομιμοποιήσουν την απώλεια ανθρώπινων ζωών.
Μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης επιβάλλεται, σπρώχνοντας στο περιθώριο δημόσιες και ατομικές ελευθερίες, όπως και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παρατηρούμε ακόμη την επανεμφάνιση ενός ακραίου σοβινισμού, την αυτοαπομόνωση χωρών και το στιγματισμό όσων βαφτίζονται εχθροί.
Ποτέ μια κρίση δεν πυροδότησε μια αντιπαράθεση ιδεών τόσο βαθιά όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα. Στο επίκεντρο βρίσκεται το μέλλον του ανθρώπου και του πλανήτη Γη. Φιλόσοφοι, ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι, πολιτικοί επιστήμονες κ.ά. παίρνουν μέρος σε αυτήν την αντιπαράθεση – αναλύοντας όχι μόνο τις αιτίες των καταστροφών που προκαλεί ο κορωνοϊός, αλλά και τις άμεσες και μελλοντικές επιπτώσεις τους.
Μια διαπίστωση έρχεται και επανέρχεται: «Ο αυριανός κόσμος δεν θα είναι πια ο ίδιος με αυτόν που αφήνουμε πίσω μας». Όσο για τη φύση αυτού του μελλοντικού κόσμου, κανείς τους δεν βάζει το χέρι του στη φωτιά: θα είναι καλύτερος ή χειρότερος; Ιδού το ερώτημα!
Προκειμένου να φορτώσουν το βάρος της κρίσης στους ώμους των εργατών και των φτωχών, και να διαφυλάξουν τα συμφέροντα των χρηματιστικών ολιγαρχιών, οι θεωρητικοί της άρχουσας τάξης βγάζουν από το καπέλο τους τις νεοκεϋνσιανές θεωρίες. Οι εργαζόμενες τάξεις και οι πρωτοπορίες πρέπει να παράξουν τις δικές τους θεωρίες, ώστε να μπορούμε να λέμε: «Το μέλλον μας ανήκει! Ας είμαστε αισόδοξοι!».
* Ο Χαμά Χαμαμί είναι ιστορικός ηγέτης της τυνησιακής Αριστεράς και γενικός γραμματέας του Κόμματος Εργατών Τυνησίας. Έχει έλθει επανειλημμένα στην Ελλάδα, προσκεκλημένος του Δρόμου και του Resistance Festival. Έγραψε το κείμενο αυτό ειδικά για το 500ό φύλλο της εφημερίδας μας.
