Του Γιώργου Τσίπρα.
Το τελευταίο δεκαπενθήμερο του 2010 μας επεφύλασσε τρία γεγονότα διεθνούς νομικού-δικαστικού ενδιαφέροντος.
Από τις ΗΠΑ έγινε γνωστό πως η κυβέρνηση Ομπάμα επεξεργάζεται σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που θα δίνει το «δικαίωμα» στις αμερικανικές αρχές να κρατήσουν επ’ αόριστον στη φυλακή κρατούμενους του Γκουαντάναμο που δεν πρόκειται να περάσουν από δίκη. Έτσι, η μόνη από τις προεκλογικές υποσχέσεις περί ειρήνης, δικαιωμάτων κ.λπ. που φάνηκε προς στιγμήν ότι θα γίνει πράξη (το κλείσιμο του Γκουαντάναμο) όχι μόνο αναιρείται, αλλά μετατρέπεται σε κάτι που δεν είχε τολμήσει ούτε ο Μπους. Το σχέδιο αυτό συνδυάζεται με σχετικό σχέδιο απόφασης του Κογκρέσου που εμποδίζει το κλείσιμο της μεσαιωνικής αυτής φυλακής όπως και τη μεταφορά κρατουμένων αλλού.
Το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος αξίζει περισσότερης προσοχής. Είναι η πρώτη φορά μετά τους Ναζί που κράτος θα δηλώνει επίσημα ότι θα διατηρεί κρατούμενους άλλης χώρας χωρίς να είναι αιχμάλωτοι, χωρίς να έχει γίνει δίκη, μόνο για τα πολιτικά τους φρονήματα, και χωρίς να τηρούνται οι συνθήκες της Γενεύης όσον αφορά την κράτησή τους. Το Γκουαντάναμο και οι νέες αυτές εξελίξεις δεν ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις…
Ξεσήκωσε, όμως, θύελλα αντιδράσεων η καταδίκη των Χανταρκόφσκι και Λέμπεντ, δύο από τους λεγόμενους ολιγάρχες της Ρωσίας. Αυτοί οι δύο επένδυσαν «λάθος» σε μια περίοδο (στα πρώτα χρόνια Πούτιν) που η τότε ρωσική κυβέρνηση επέλεξε να αφαιρεθούν οι ενεργειακοί πόροι (όπως και τα οπλικά συστήματα και άλλα) από το πλιάτσικο άλλων τομέων της πρώην σοβιετικής οικονομίας, και σε κάθε περίπτωση μακριά από τον έλεγχο της Δύσης.
Το έντονο «ανθρωπιστικό» ενδιαφέρον της Δύσης για την καταδίκη τους δεν είναι λοιπόν απορίας άξιον αν και είναι εξόφθαλμα υποκριτικό και ιδιοτελές με την πιο χυδαία έννοια: κανείς δεν αμφισβητεί σοβαρά ότι οι Χανταρκόφσκι και Λέμπεντ είναι ανακατεμένοι ακόμη και σε «ξεκαθαρίσματα», δηλαδή φόνους κλπ. Βέβαια από την άλλη μεριά δεν είναι πολύ μικρότερη η υποκρισία Πούτιν όταν ισχυρίζεται ότι στη Ρωσία οι κλέφτες πάνε φυλακή: δεν είναι λιγότερο εγκληματίες οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους ολιγάρχες, τη σημερινή μεγαλοαστική τάξη της Ρωσίας που στηρίζει τον Πούτιν.
Τα στερνά τιμούν τα πρώτα; Την τελευταία ημέρα της θητείας του ο Λούλα υπέγραψε απόφαση με την οποία αρνείται την έκδοση του Ιταλού καταζητούμενου για συμμετοχή στον ένοπλο αγώνα στη δεκαετία του ’70, Σέζαρε Μπατίστι, που κατέφυγε εκεί από τη Γαλλία. Η περιπέτεια του Μπατίστι δεν θα τελειώσει βέβαια εδώ αφού έπονται κι άλλες διαδικασίες από το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας. Η απόφαση Λούλα προκάλεσε ένα μικρό διπλωματικό επεισόδιο με την Ιταλία του Μπερλουσκόνι ενώ την έκδοσή του έχει ζητήσει ακόμη και το Ευρωκοινοβούλιο το οποίο μάλιστα είχε κρατήσει και ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των υποτιθέμενων θυμάτων του Μπατίστι (πολύ ανθρωπισμός τέλος πάντων αυτοί οι Ευρωπαίοι).
Για τη Δεξιά της Ιταλίας, και όχι μόνο, η περίπτωση Μπατίστι έχει γίνει μια μικρή ψύχωση.
Ακόμη και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει απορρίψει την αιτίαση Μπατίστι να χαρακτηριστεί παράνομη η έκδοσή του από τη Γαλλία στην Ιταλία, ενώ η Συνδικαλιστική Ένωση Δικαστών της Γαλλίας έχει εκδώσει απόφαση ότι η ερήμην δίκη και καταδίκη του Μπατίστι από ιταλικά δικαστήρια ήταν δίκαια. Για τους λόγους αυτούς, η απόφαση του Λούλα δεν ήταν και η πιο εύκολη…
Το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος αξίζει περισσότερης προσοχής. Είναι η πρώτη φορά μετά τους Ναζί που κράτος θα δηλώνει επίσημα ότι θα διατηρεί κρατούμενους άλλης χώρας χωρίς να είναι αιχμάλωτοι, χωρίς να έχει γίνει δίκη, μόνο για τα πολιτικά τους φρονήματα, και χωρίς να τηρούνται οι συνθήκες της Γενεύης όσον αφορά την κράτησή τους. Το Γκουαντάναμο και οι νέες αυτές εξελίξεις δεν ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις…
Ξεσήκωσε, όμως, θύελλα αντιδράσεων η καταδίκη των Χανταρκόφσκι και Λέμπεντ, δύο από τους λεγόμενους ολιγάρχες της Ρωσίας. Αυτοί οι δύο επένδυσαν «λάθος» σε μια περίοδο (στα πρώτα χρόνια Πούτιν) που η τότε ρωσική κυβέρνηση επέλεξε να αφαιρεθούν οι ενεργειακοί πόροι (όπως και τα οπλικά συστήματα και άλλα) από το πλιάτσικο άλλων τομέων της πρώην σοβιετικής οικονομίας, και σε κάθε περίπτωση μακριά από τον έλεγχο της Δύσης.
Το έντονο «ανθρωπιστικό» ενδιαφέρον της Δύσης για την καταδίκη τους δεν είναι λοιπόν απορίας άξιον αν και είναι εξόφθαλμα υποκριτικό και ιδιοτελές με την πιο χυδαία έννοια: κανείς δεν αμφισβητεί σοβαρά ότι οι Χανταρκόφσκι και Λέμπεντ είναι ανακατεμένοι ακόμη και σε «ξεκαθαρίσματα», δηλαδή φόνους κλπ. Βέβαια από την άλλη μεριά δεν είναι πολύ μικρότερη η υποκρισία Πούτιν όταν ισχυρίζεται ότι στη Ρωσία οι κλέφτες πάνε φυλακή: δεν είναι λιγότερο εγκληματίες οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους ολιγάρχες, τη σημερινή μεγαλοαστική τάξη της Ρωσίας που στηρίζει τον Πούτιν.
Τα στερνά τιμούν τα πρώτα; Την τελευταία ημέρα της θητείας του ο Λούλα υπέγραψε απόφαση με την οποία αρνείται την έκδοση του Ιταλού καταζητούμενου για συμμετοχή στον ένοπλο αγώνα στη δεκαετία του ’70, Σέζαρε Μπατίστι, που κατέφυγε εκεί από τη Γαλλία. Η περιπέτεια του Μπατίστι δεν θα τελειώσει βέβαια εδώ αφού έπονται κι άλλες διαδικασίες από το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας. Η απόφαση Λούλα προκάλεσε ένα μικρό διπλωματικό επεισόδιο με την Ιταλία του Μπερλουσκόνι ενώ την έκδοσή του έχει ζητήσει ακόμη και το Ευρωκοινοβούλιο το οποίο μάλιστα είχε κρατήσει και ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των υποτιθέμενων θυμάτων του Μπατίστι (πολύ ανθρωπισμός τέλος πάντων αυτοί οι Ευρωπαίοι).
Για τη Δεξιά της Ιταλίας, και όχι μόνο, η περίπτωση Μπατίστι έχει γίνει μια μικρή ψύχωση.
Ακόμη και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει απορρίψει την αιτίαση Μπατίστι να χαρακτηριστεί παράνομη η έκδοσή του από τη Γαλλία στην Ιταλία, ενώ η Συνδικαλιστική Ένωση Δικαστών της Γαλλίας έχει εκδώσει απόφαση ότι η ερήμην δίκη και καταδίκη του Μπατίστι από ιταλικά δικαστήρια ήταν δίκαια. Για τους λόγους αυτούς, η απόφαση του Λούλα δεν ήταν και η πιο εύκολη…
Σχόλια
