Ο καταστροφισμός του καπιταλισμού.
Όλα όσα γίνονται τούτες τις μέρες στην Ιαπωνία μάς αφορούν όλους. Ο καπιταλισμός διαιωνίζει την ύπαρξή του, σκορπώντας όλο και σε μεγαλύτερες κλίμακες καταστροφικές δυνάμεις.
Γεννά τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία του συστήματος αυτού, που απαιτεί διαρκώς καταστροφές παραγωγικών δυνάμεων, κυρίως ζωντανής εργασίας (με την εκτίναξη της ανεργίας, των μεταναστευτικών ρευμάτων, των πολέμων και των θυμάτων από τις «φυσικές» καταστροφές, την πείνα, τις ασθένειες…). Τώρα η τριτοκοσμοποίηση, ως προοπτική, χτυπάει την πόρτα και αναπτυγμένων περιοχών που κι αυτές πρέπει να ανατιναχτούν για να μπορούν οι μεγάλοι παίκτες να «κάνουν παιχνίδι», να ανταγωνιστούν για την κυριαρχία. Η πορεία της κρίσης οδηγεί σε μια από τις μεγαλύτερες αποδομήσεις που γνώρισε η σύγχρονη Ιστορία.
Όμως, δεν είναι όλο αυτό. Το διπλό αδιέξοδο συνίσταται στο ότι πέρα από τον «κλασικό» καταστροφισμό του κεφαλαίου, προστίθεται τώρα και η διατάραξη της σχέσης ανθρώπου / φύσης ή, σωστότερα, καπιταλιστικής κοινωνίας / φύσης. Η ανθρώπινη κοινωνία, στην ευρύτερη ιστορική περίοδο που διανύουμε, δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί την πυρηνική ενέργεια. Δεν υπάρχει «ειρηνική χρήση» της πυρηνικής ενέργειας. Τα ατυχήματα στο Τσέρνομπιλ και την Ιαπωνία δείχνουν ότι το επίπεδο τεχνολογικής προόδου και το αδυσώπητο κυνηγητό του κέρδους δεν επιτρέπουν τη χρήση της, χωρίς τεράστιους κινδύνους και τραγωδίες για ολόκληρο τον πλανήτη και τους λαούς του κόσμου.
Έχουμε φτάσει στο σημείο που το διπλό αδιέξοδο γίνεται όλο πιο ορατό. Οι δε εκδηλώσεις του, πολλαπλές και τραγικές. Η προοπτική μιας άλλης κοινωνικής οργάνωσης που θα απαλλάξει την ανθρωπότητα από το διπλό αδιέξοδο του καπιταλισμού ξεπροβάλλει, αναγκαία και επίκαιρη. Οι αναγκαίες ανατροπές, οι αναγκαίοι αγώνες, ο προσανατολισμός τους και το περιεχόμενό τους δεν μπορεί να μην εστιάζουν στην προοπτική μιας κοινωνίας όπου το κέρδος και η αγορά δεν θα είναι ρυθμιστικοί παράγοντες, όπου η παραγωγή θα έχει στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των πολιτών, οι οποίοι θα είναι απαλλαγμένοι από τους καταναγκασμούς του σημερινού καταμερισμού. Θα είναι οι συλλογικοί διαχειριστές όλων των κοινωνικών δομών και μορφών. Συλλογικά, δημοκρατικά, με άλλο σύστημα αξιολόγησης των προτεραιοτήτων από όπου θα προκύπτει μια νέα σχέση με τη φύση και το περιβάλλον, μια νέα οικονομική οργάνωση, νέες κοινωνικές σχέσεις και συντονισμός περιφερειακός και παγκόσμιος για την επίλυση προβλημάτων, νέες κοινωνικές σχέσεις.
Το διπλό αδιέξοδο σκορπά κύματα βαρβαρότητας και δυστυχίας στον κόσμο. Η σύγκρουση είναι πια καθημερινή, καθολική σε όλα τα πεδία και όλες τις εκδηλώσεις της κοινωνίας και των διεθνών σχέσεων. Όσο κι αν προσπάθησαν να ακυρώσουν την προοπτική μιας άλλης κοινωνίας, αυτή αναβλύζει από κάθε πόρο της καπιταλιστικής πραγματικότητας. Αυτή η αντίφαση κινεί τον τροχό της Ιστορίας, εφόσον υπάρχουν οι δυνάμεις που κατανοούν και στρατεύονται συνειδητά.
Γεννά τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία του συστήματος αυτού, που απαιτεί διαρκώς καταστροφές παραγωγικών δυνάμεων, κυρίως ζωντανής εργασίας (με την εκτίναξη της ανεργίας, των μεταναστευτικών ρευμάτων, των πολέμων και των θυμάτων από τις «φυσικές» καταστροφές, την πείνα, τις ασθένειες…). Τώρα η τριτοκοσμοποίηση, ως προοπτική, χτυπάει την πόρτα και αναπτυγμένων περιοχών που κι αυτές πρέπει να ανατιναχτούν για να μπορούν οι μεγάλοι παίκτες να «κάνουν παιχνίδι», να ανταγωνιστούν για την κυριαρχία. Η πορεία της κρίσης οδηγεί σε μια από τις μεγαλύτερες αποδομήσεις που γνώρισε η σύγχρονη Ιστορία.
Όμως, δεν είναι όλο αυτό. Το διπλό αδιέξοδο συνίσταται στο ότι πέρα από τον «κλασικό» καταστροφισμό του κεφαλαίου, προστίθεται τώρα και η διατάραξη της σχέσης ανθρώπου / φύσης ή, σωστότερα, καπιταλιστικής κοινωνίας / φύσης. Η ανθρώπινη κοινωνία, στην ευρύτερη ιστορική περίοδο που διανύουμε, δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί την πυρηνική ενέργεια. Δεν υπάρχει «ειρηνική χρήση» της πυρηνικής ενέργειας. Τα ατυχήματα στο Τσέρνομπιλ και την Ιαπωνία δείχνουν ότι το επίπεδο τεχνολογικής προόδου και το αδυσώπητο κυνηγητό του κέρδους δεν επιτρέπουν τη χρήση της, χωρίς τεράστιους κινδύνους και τραγωδίες για ολόκληρο τον πλανήτη και τους λαούς του κόσμου.
Έχουμε φτάσει στο σημείο που το διπλό αδιέξοδο γίνεται όλο πιο ορατό. Οι δε εκδηλώσεις του, πολλαπλές και τραγικές. Η προοπτική μιας άλλης κοινωνικής οργάνωσης που θα απαλλάξει την ανθρωπότητα από το διπλό αδιέξοδο του καπιταλισμού ξεπροβάλλει, αναγκαία και επίκαιρη. Οι αναγκαίες ανατροπές, οι αναγκαίοι αγώνες, ο προσανατολισμός τους και το περιεχόμενό τους δεν μπορεί να μην εστιάζουν στην προοπτική μιας κοινωνίας όπου το κέρδος και η αγορά δεν θα είναι ρυθμιστικοί παράγοντες, όπου η παραγωγή θα έχει στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των πολιτών, οι οποίοι θα είναι απαλλαγμένοι από τους καταναγκασμούς του σημερινού καταμερισμού. Θα είναι οι συλλογικοί διαχειριστές όλων των κοινωνικών δομών και μορφών. Συλλογικά, δημοκρατικά, με άλλο σύστημα αξιολόγησης των προτεραιοτήτων από όπου θα προκύπτει μια νέα σχέση με τη φύση και το περιβάλλον, μια νέα οικονομική οργάνωση, νέες κοινωνικές σχέσεις και συντονισμός περιφερειακός και παγκόσμιος για την επίλυση προβλημάτων, νέες κοινωνικές σχέσεις.
Το διπλό αδιέξοδο σκορπά κύματα βαρβαρότητας και δυστυχίας στον κόσμο. Η σύγκρουση είναι πια καθημερινή, καθολική σε όλα τα πεδία και όλες τις εκδηλώσεις της κοινωνίας και των διεθνών σχέσεων. Όσο κι αν προσπάθησαν να ακυρώσουν την προοπτική μιας άλλης κοινωνίας, αυτή αναβλύζει από κάθε πόρο της καπιταλιστικής πραγματικότητας. Αυτή η αντίφαση κινεί τον τροχό της Ιστορίας, εφόσον υπάρχουν οι δυνάμεις που κατανοούν και στρατεύονται συνειδητά.
Σχόλια
