«Οι Βρετανοί μετάνιωσαν για το δημοψήφισμα του 2016»
«Είναι πολύ πιθανό να διαψευστούν οι δημοσκοπήσεις»
«Μια μεγάλη πλέον πλειοψηφία δεν θέλει πια το Brexit»
«Είναι δύσκολο, αλλά ο Κόρμπιν διατηρεί ελπίδες νίκης»
Αυτά έγραφαν επί μήνες, ακόμη και μέχρι την παραμονή της προχθεσινής εκλογικής αναμέτρησης, οι μεγάλες και «προοδευτικές» βρετανικές εφημερίδες. Αυτά έλεγαν και πολλοί «σοβαροί» διεθνείς αναλυτές. Τα ίδια διαβάζαμε, απλώς μεταφρασμένα στα ελληνικά, και στα εγχώρια ΜΜΕ. Τελικά, οι Βρετανοί πολίτες είχαν άλλη γνώμη: μετέτρεψαν τις προχθεσινές βουλευτικές εκλογές σε δημοψηφισματικές κάλπες και –βοηθούντος και του εκτρωματικού πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος– πρόσφεραν μεγάλη νίκη στον Μπόρις Τζόνσον, τον άνθρωπο που τους υποσχέθηκε ότι επιτέλους θα υλοποιήσει την απόφαση του δημοψηφίσματος του 2016. Ή, αν διαβάσει κανείς το αποτέλεσμα από την ανάποδη, ταπείνωσαν όσο δεν το είχαν κάνει εδώ και πολλές δεκαετίες τους Εργατικούς του Κόρμπιν, ο οποίος είχε αναγάγει σε τέχνη το ήξεις αφήξεις για αυτό που όλοι γνώριζαν ότι ήταν το κεντρικό –αν όχι αποκλειστικό– επίδικο των εκλογών.
Η εναγώνια προσπάθεια του ηγέτη των Εργατικών να αλλάξει την ατζέντα προβάλλοντας «αντικαπιταλιστικές» υποσχέσεις επί παντός επιστητού πλην Brexit, ήταν καταδικασμένη να πέσει στο κενό. Και η μεγάλη ζημιά έγινε ακριβώς στα πάλαι ποτέ Εργατικά προπύργια, την εγκατελειμμένη και αποβιομηχανοποιημένη περιφέρεια – εκεί όπου η βάση του Κόρμπιν είχε δώσει ισχυρή υποστήριξη στο Brexit το 2016, για να εγκαλείται έπειτα από τους «πρωτευουσιάνους» ως αδαής και ανεύθυνος όχλος… Εκεί ένα ποσοστό των Εργατικών ψηφοφόρων έφτασε να ψηφίσει τους Συντηρητικούς ή άλλα μικρότερα κόμματα, ενώ άλλοι που ήταν αρκετά θυμωμένοι αλλά δεν πήγαινε το χέρι τους να ψηφίσουν τους ιστορικούς εχθρούς τους αθροίστηκαν στην αποχή (32,8% από 31,2% το 2017).
Αλλά οι Εργατικοί έχασαν κι από την άλλη μπάντα, αφού το όλο και λιγότερο κρυμμένο κλείσιμο του ματιού τους στην ακύρωση του Brexit (ισοδύναμο με βιασμό της σύμφωνα με όλους τους τύπους εκφρασμένης λαϊκής κυριαρχίας) δεν θεωρήθηκε αρκετό από τους φανατικούς ευρωπαϊστές και την κοινωνική βάση τους – δηλαδή τα κοσμοπολίτικα μεσοστρώματα του Λονδίνου και των άλλων βρετανικών μεγαλουπόλεων. Έτσι κυρίως οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και δευτερευόντως οι Πράσινοι τσίμπησαν αθροιστικά 5,2% από τη δεξαμενή των Εργατικών ψηφοφόρων, παρόλο που μια τέτοια ψήφος μάλλον θεωρείται «χαμένη» λόγω ενός εκλογικού συστήματος κομμένου και ραμμένου στα μέτρα του αιωνόβιου δικομματικού πολιτικού συστήματος που όμως έχει αρχίσει να ραγίζει – παράπλευρη απώλεια και αυτό του Brexit… Πράγματι, με 11,5% των ψήφων οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες έβγαλαν μόνο 11 βουλευτές, δηλαδή μόλις το 1,7% των 650 εδρών.
Η μεγάλη ζημιά για τους Εργατικούς έγινε στα πάλαι ποτέ προπύργιά τους, την εγκατελειμμένη και αποβιομηχανοποιημένη περιφέρεια – εκεί όπου η βάση του Κόρμπιν είχε δώσει ισχυρή υποστήριξη στο Brexit το 2016, για να εγκαλείται έπειτα από τους «πρωτευουσιάνους» ως αδαής και ανεύθυνος όχλος
Περιπλοκές εντός και εκτός Βρετανίας
Την ίδια στιγμή οι Σκοτσέζοι εθνικιστές του SNP, με 3,9% σε πανβρετανικό επίπεδο, σάρωσαν τις σκοτσέζικες μονοεδρικές περιφέρειες: εξέλεξαν 48 βουλευτές, ενώ οι Σκοτσέζοι Συντηρητικοί μόλις 6 (από 13 το 2017). Οι δε Σκοτσέζοι Εργατικοί υπέστησαν πανωλεθρία: έβγαλαν μόνο 1 βουλευτή, από 7 που είχαν ως τώρα. Το SNP ως τώρα το καλόπιαναν οι Βρετανοί ευρωπαϊστές, αφού ήταν κατά του Brexit. Τώρα έχουν αρχίσει να κουμπώνονται, αφού καθίσταται και πάλι σαφές ότι το SNP καταρχήν και βασικά είναι εναντίον μιας ισχυρής Βρετανίας και υπέρ της ανεξαρτητοποίησης της Σκοτίας. Ήδη οι πρώτες μετεκλογικές δηλώσεις ηγετικών στελεχών του σκοτσέζικου κόμματος «υπενθυμίζουν» ότι, αφού πλέον το Brexit είναι προ των πυλών (με ό,τι σημαίνει αυτό), προτεραιότητα του SNP ξαναγίνεται η προετοιμασία του εδάφους για νέο δημοψήφισμα με αίτημα την απόσχιση από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Εν πάση περιπτώσει, μετά το αποτέλεσμα άλλαξε άρδην το μοτίβο της μιντιακής ευρωπροπαγάνδας. Οι διαβεβαιώσεις ότι οι Βρετανοί δεν θέλουν το Brexit και οι πιθανολογήσεις ότι οι δημοσκοπήσεις θα διαψευστούν έδωσαν ξαφνικά τη θέση τους σε μια ομόθυμη υποκριτική ανακούφιση: «Ευτυχώς τα πράγματα ξεκαθάρισαν, εφεξής θα υπάρχει σταθερή πλειοψηφία στη βρετανική βουλή, θα γίνουν διαπραγματεύσεις και όλα θα πάνε καλά». Αυτό είναι το επικοινωνιακό μήνυμα που εκπέμπουν οι Βρυξέλλες και οι οπαδοί τους, προσπαθώντας να περάσει απαρατήρητη η εύλογη ανησυχία τους για το τι τους επιφυλλάσσει το μέλλον και για το γεγονός ότι, με το καλημέρα, πλέον μιλάμε για Ε.Ε. των 27 και όχι των 28 (μια κωλοτούμπα του Τζόνσον θεωρείται, για πολλούς λόγους, απίθανη). Σε αυτό το κλίμα, η στενοχώρια που περνά η απανταχού της Ευρώπης Κεντροαριστερά για τη συντριβή του κάποτε φερέλπιδος Κόρμπιν μοιάζει αστεία. Θα έπρεπε πια να έχουν μάθει οι κεντροαριστεροί ότι όπως έστρωσες, θα κοιμηθείς…
Αλλού γι’ αλλού η «ενωμένη» Ευρώπη
Κι ενώ το σαθρό ευρωπαϊκό οικοδόμημα ταρακουνιέται ακόμη πιο γερά υπό το νέο βρετανικό χτύπημα, οι ηγέτες της Ε.Ε. και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών παριστάνουν ότι δεν τρέχει τίποτα. Στην τελευταία σύνοδό τους η συζήτηση επικεντρώθηκε στην… πράσινη ανάπτυξη που θα έρθει το 2050 – αλλά ούτε εκεί τα βρίσκουν! Η ενότητα, ή έστω η βούληση να επιτευχθεί μια στοιχειώδης σύγκλιση, είναι ανύπαρκτη, κι ο καθένας φωνάζει για λογαριασμό του το σύνθημα «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Όσο ακόμη παιζόταν η ακύρωση του Brexit, υπήρχε η επίφαση μιας κοινής προσπάθειας να επιβληθεί με το ζόρι στους Βρετανούς η γραμμή της ευρωκρατίας, τουλάχιστον σε αυτό το ζήτημα. Από εκεί πήγαζαν και οι αλαζονικές ή ειρωνικές τοποθετήσεις για τον «λαϊκιστή» Τζόνσον, που ξαφνικά κόπηκαν με το μαχαίρι. Τη θέση τους έχει πάρει τώρα η αμηχανία και τα βεβιασμένα χαμόγελα, που δύσκολα συγκαλύπτουν το τεράστιο κενό στρατηγικής των ευρωπαϊκών επιτελείων.
Στην πραγματικότητα το «ευρωπαϊκό όραμα» σταδιακά ξηλώνεται και αντικαθίσταται από τη στροφή των αρχουσών τάξεων σημαντικών ευρωπαϊκών δυνάμεων σε έναν «εθνικό» προσανατολισμό. Η υπόσχεση του Τζόνσον ότι η Βρετανία θα πάψει να καταπιέζεται και να περιορίζεται από τους υπαλλήλους των Βρυξελλών, κι έτσι θα ξαναγίνει μια ισχυρή Μεγάλη Δύναμη με λόγο στο διεθνές γίγνεσθαι, είναι μια επιδίωξη κι άλλων κρατών. Ένα τέτοιο μήνυμα εκπέμπει και ο Μακρόν όταν δηλώνει ότι «η Γαλλία θα ξαναγίνει σπουδαία» και κάνει μεγαλόστομες υποδείξεις για το πώς θα επιλυθούν τα παγκόσμια προβλήματα, κι ας έχει τεράστιο πρόβλημα στο εσωτερικό του – που υπογραμμίζεται από την προσφυγή σε μια καταστολή τύπου Χιλής ενάντια σε απεργούς, φοιτητές και Κίτρινα Γιλέκα. Ποντάροντας στο γεγονός ότι αυτό το κοινωνικό ρεύμα διαμαρτυρίας είναι ακέφαλο, εξακολουθεί την προσπάθεια να πλασαριστεί ως ηγέτης διεθνούς εμβέλειας. Πιθανόν σύντομα να τον ακολουθήσει και η Ιταλία, όπου η αταίριαστη συγκυβέρνηση Κεντροαριστεράς και 5 Αστέρων αγκομαχά, και καραδοκεί ο Σαλβίνι… Πέραν όλων αυτών, πάντως, το Brexit θα έχει επιπτώσεις και στη δική μας γειτονιά – που δεν προβλέπεται να είναι ευεργετικές. Ένας Τζόνσον με λυμένα τα χέρια πιθανά θα συνεργαστεί στενότερα με τον Τραμπ, και θα βαθύνει κι άλλο την παραδοσιακά φιλοτουρκική βρετανική πολιτική και την υπονόμευση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και της Ελλάδας…
