Αν και η τελευταία παράσταση δόθηκε στις 17 Δεκεμβρίου, με την ελπίδα να υπάρξει και συνέχεια, έστω και εκ των υστέρων θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας τα όσα έζησα ένα βράδυ στο Θέατρο ΕΛΕΡ-Ελένη Ερήμου της οδού Φρυνίχου.
Μια παράσταση για το «Σονέτο», όπως ήταν και ο τίτλος κι όπου πραγματικά ταξιδέψαμε στην ιστορία αυτού του είδους ποίησης που γεννήθηκε κάποτε στη Σικελία, πέρασε στη Βρετανία και στον Σαίξπηρ αλλά έδωσε και στη χώρα μας πολλούς καρπούς.
Οι τέσσερις ηθοποιοί κινούμενοι με μαεστρία στον χώρο, εναλλάσσοντας τη χαρά, τη συγκίνηση, το χιούμορ με τις πιο βαθιές πτυχές των συναισθημάτων κατάφεραν να μας μαγέψουν με τα πιο απλά μέσα.
Είναι παράσταση που θα ήθελα να ξαναδώ, παράσταση που θα έπρεπε να πάει και στα σχολεία για τους μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων.
Θα μπορούσα να πω πως πέρα από τη θεατρική της αξία ήταν μια έξοχη ιδέα για να διδάσκεται η ποίηση.
Και μάθαμε τι είναι το σονέτο και γνωρίσαμε μερικά από τα πιο ωραία δείγματα των στίχων κορυφαίων ποιητών, μάθαμε κάποια στοιχεία για τη βιογραφία και τις συνδέσεις μεταξύ τους.
Κι όλα αυτά μέσα σε ένα λιτό σκηνικό. Όπου μια μικρή παρέα τεσσάρων φίλων συζητά, απαγγέλει, τραγουδάει, συμφωνεί και διαφωνεί, μοιράζεται με το κοινό.
Σίγουρα το τελικό κείμενο είναι προϊόν συστηματικής και ενδελεχούς έρευνας.
Ο Θανάσης Ακκοκαλίδης πέρα από τη σύλληψη της όλης ιδέας σκηνοθέτησε την παράσταση με ξεχωριστό τρόπο.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για την παράσταση;
Η ιδέα της παράστασης γεννήθηκε περίπου πριν έναν χρόνο, ύστερα από την ολοκλήρωση της έρευνας πάνω στα ελληνικά σονέτα που είχε προηγηθεί με μια σπουδαία ομάδα συνεργατών, τη δραματολόγο Ειρήνη Μουντράκη, τη μουσικό Μαρία Μελαχροινού και τους χορογράφους-ερμηνευτές Ανδρομάχη Βαρσάμη και Κωνσταντίνο Καρβουνιάρη. Κατά τη διάρκεια της έρευνας συνειδητοποίησα το μέγεθος και την αξία που μπορούν να έχουν σήμερα αυτά τα μικρά ελαφριά ποιηματάκια, υψηλής δεξιοτεχνίας. Έτσι με μια εξίσου εξαιρετική ομάδα συνεργατών, τη δραματολόγο Ηλέκτρα Αγγελοπούλου, τη μουσικό Αιμιλία Παπαθεοχάρη και τη χορογράφο Βρισηίδα Σολωμού κάναμε τα Σονέτα παράσταση.
Τι είναι αυτό που σας αγγίζει στα σονέτα;
Με συγκινεί το περιεχόμενό τους και οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από αυτά. Σπουδαίοι Έλληνες σονετογράφοι, όπως μεταξύ άλλων ο Κωστής Παλαμάς, ο Κώστας Καρυωτάκης, ο Λορέντζος Μαβίλης, η Μαρία Πολυδούρη, ο Ρώμος Φιλύρας, ο Μήτσος Παπανικολάου, ο Ανδρέας Λασκαράτος υμνούν τον έρωτα, την αγάπη, τη λαχτάρα, την απώλεια.
Πιστεύετε πως σήμερα μπορούμε να τα ξαναδιαβάσουμε; Να ανακαλύψουμε και πάλι την ποίηση αυτή;
Σαφώς. Τα ελληνικά σονέτα μιλούν βαθιά μέσα στην ψυχή του αναγνώστη και προκαλούν έντονα συναισθήματα. Η ποίηση γεφυρώνει το χάσμα των αιώνων. Είναι υπαρξιακά. Συγκινητικά. Διαχρονικά. Επίκαιρα.
Κάπου στην παράσταση ακούγεται πως η ποίηση είναι φάρμακο. Να πώς βγαίνοντας από το θέατρο ένιωθα μια περίεργη ευφορία. Ήταν κάτι τέτοιο στους στόχους σας;
Χαίρομαι πολύ για αυτό. Στόχος της παράστασης είναι να διεγείρει τις αισθήσεις των θεατών, να τους συνδέσει με τον βαθύτερο εαυτό τους και να τους αφήσει στο τέλος μια γλυκιά μελωδία ως ανάμνηση.
Οι ηθοποιοί, νέοι άνθρωποι και οι τέσσερις, είχαν ήδη επαφή με τα σονέτα; Έδειξαν σαν να τα γνώριζαν σε βάθος.
Πράγματι, έχουνε όλοι τους πολύ καλή επαφή με την ποίηση και αυτό βοήθησε πολύ στο να εμβαθύνουμε και να δουλέψουμε ουσιαστικά πάνω στο συγκεκριμένο είδος.
Οι ηθοποιοί της παράστασης για το «Σονέτο»
Ποιο σημείο της παράστασης/ποιο σονέτο νιώθετε πως σας εκφράζει περισσότερο;
Τζένη Παρασκευαΐδου: Το σονέτο «Μες σε βαθιά σκοτάδια» που μελοποίησε η μουσικός και συνθέτρια Αιμιλία Παπαθεοχάρη, στο οποίο η Μυρτιώτισσα αναμετράται με την ίδια της την ύπαρξη.
Μαργαρίτα Πατσαούρα: Έχω ιδιαίτερη αδυναμία στο σονέτο «Vita Nuova» του Κώστα Ουράνη. Διότι σε αυτό το σημείο, μέσω της παράλληλης αφήγησης με την Τζένη ταξιδεύουμε μαζί σε εικόνες που θυμίζουν περισσότερο πίνακα γεμάτο χρώματα, παρά ρεαλιστική πραγματικότητα. Είναι ένας «ύμνος» στην ελευθερία και τη γαλήνη, αξίες που ξεχνάμε την αναγκαιότητα της ύπαρξής τους όχι μόνο σε κοινωνικό αλλά και ψυχικό επίπεδο, όμως οι στίχοι βρίσκονται εκεί να μας επαναφέρουν σε όσα δεν πρέπει να λησμονηθούν.
Γιάννης Ζαφείρης: Νομίζω τα σονέτα της απώλειας είναι αυτά που με εκφράζουν περισσότερο μιας και η απώλεια μπορεί και εμπεριέχει πολλά. Την αντιμετωπίζουμε συχνά και πάντα μας δυσκολεύει. Απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου από τη ζωή, απώλεια ενός έρωτα, μιας ιδέας ή ενός πιστεύω. Και στο βάθος η αντιμετώπιση και της δικής μας απώλειας κάποια στιγμή. Η συνδιαλλαγή λοιπόν με όλα αυτά με κάνουν να νιώθω τα σονέτα της απώλειας ως κάτι μοναδικό.
Ηλίας Βογιατζηδάκης: Ένα από τα αγαπημένα μου σημεία είναι το εγκώμιο στην ποίηση και όλους τους ποιητές που ασχολήθηκαν με το είδος του σονέτου. Ένας αυτοσχεδιασμός που καταλήγει σε ένα «παράδοξο τραγούδι» όπου αναφέρονται τουλάχιστον 50 ποιητές. Ξεχωρίζω επίσης το σονέτο «Ραντεβού» του Μήτσου Παπανικολάου.
INFO
Σύλληψη-Σκηνοθεσία: Θανάσης Ακοκκαλίδης
Δραματουργική Σύνθεση: Ηλέκτρα Αγγελοπούλου
Μουσική Σύνθεση-Ηχητικός Σχεδιασμός: Αιμιλία Παπαθεοχάρη
Επιμέλεια κίνησης-Χορογραφία: Βρισηίδα Σολωμού
Ενδυματολογία-Κουστούμια: Ηλέκτρα Αγγελοπούλου
Σχεδιασμός Φωτισμών-Σκηνογραφική Επιμέλεια: Θανάσης Ακοκκαλίδης
Ερμηνευτές: Ηλίας Βογιατζηδάκης, Γιάννης Ζαφείρης, Τζένη Παρασκευαΐδου,
Μαργαρίτα Πατσαούρα
Οργάνωση Παραγωγής: Ειρήνη Αναγνωστοπούλου
Προβολή και επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου-We Will
