Του Ηλία Σταθάτου*
Η Φθινοπωρινή Δήλωση του Φίλιπ Χάμοντ, Καγκελαρίου του Θησαυροφυλακίου της Αυτής Μεγαλειότητος (όπως είναι ο επίσημος τίτλος του Βρετανού υπουργού Οικονομικών…), μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: «Εντάξει, ζόρι, αλλά κάτι θα βάλω κι εγώ, έχω και κάτι δανεικά που περιμένω, κάπως θα τα βολέψουμε μωρέ»! Με άλλα λόγια, μίλησε για μείωση των ρυθμών ανάπτυξης στο 1%, ουσιαστικό πάγωμα μισθών για μια δεκαετία λόγω πληθωρισμού της πιο αδύναμης πλέον λίρας και πλήγματος σε καίριους οικονομικούς τομείς, αύξηση του ήδη πολύ μεγάλου δημοσίου χρέους, τρύπα ύψους 59 δισεκατομμυρίων λιρών λόγω Brexit, κάποια δισεκατομμύρια σε επενδύσεις υποδομών όπως οδοποιία και γρήγορο ίντερνετ, καθώς και προβλέψεις για μια ελαφρώς ανοδικότερη πορεία σε λίγα χρόνια.
Τα μεγαλύτερα πυρά για αυτή την οικονομική προοπτική τα δέχθηκε πρώτα απ’ όλα από το ίδιο του το κόμμα, και συγκεκριμένα από τη μερίδα των Συντηρητικών που τάσσεται με το «σκληρό Brexit». Αυτοί ήταν που τον άδειασαν, λέγοντας πως οι προβλέψεις του κοινοβουλευτικού Γραφείου Δημοσιονομικής Ευθύνης, στις οποίες βασίστηκε για τη δήλωσή του, είναι «τρελές», προσθέτοντας ότι «το Γραφείο έχει πέσει έξω τόσες φορές που αδυνατούμε να το πάρουμε στα σοβαρά». Επίσης, η κυβέρνηση συγκέντρωσε τα πυρά και των συνδικάτων, όχι μόνο για την οικονομική της πολιτική, αλλά και για την ακύρωση ενός φιλεργατικού μέτρου που είχε ανακοινώσει. Σύμφωνα με τις εξαγγελίες, θα νομοθετούνταν η παρουσία αντιπροσώπων των εργαζομένων στα εταιρικά διοικητικά συμβούλια. Έπειτα από λίγες ημέρες, όμως, η κυβέρνηση ανέκρουσε πρύμνα και το μέτρο πάρθηκε πίσω…
Πάντως η αβεβαιότητα δεν έχει μόνο οικονομική διάσταση, αλλά και πολιτική, θεσμική. Με μια απόφαση που αναστάτωσε ιδιαίτερα την κυβέρνηση και προκάλεσε το μένος του δεξιού Τύπου, τα Βασιλικά Δικαστήρια αποφάνθηκαν πως το κοινοβούλιο πρέπει να έχει λόγο στην ενεργοποίηση του άρθρου 50, μέσω του οποίου η χώρα θα εκκινήσει επίσημα τη διαδικασία αποχώρησής της από την Ε.Ε. Έτσι, ανατρέπονται οι σχεδιασμοί των Συντηρητικών –που προτιμούσαν να μην μπλέξουν με κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς– για την ενεργοποίησή του από την κυβέρνηση απλά με βασιλική έγκριση. Την επόμενη εβδομάδα αρχίζουν στο Ανώτατο Δικαστήριο οι ακροάσεις της έφεσης που η κυβέρνηση άσκησε στην απόφαση. Έπειτα από την αρχική απόφαση, είχαμε πρωτοσέλιδα όπως της Sun με φωτογραφίες δικαστών και λεζάντα «Εχθροί του λαού!». Σε περίπτωση που η έφεση απορριφθεί, ας μην σκεφτούμε καν τι πρωτοσέλιδα θ’ αντικρίσουμε.
Όμως τα εμπόδια δεν σταματούν εδώ. Η κυβέρνηση θα πρέπει να αντιπαλέψει στα δικαστήρια μια αντίστοιχη νομική πρόκληση από την φιλοΕ.Ε. οργάνωση «Βρετανική Επιρροή», της οποίας οι δικηγόροι υποστηρίζουν πως το κοινοβούλιο θα πρέπει να έχει λόγο και στην έξοδο ή όχι της χώρας από την Κοινή Ευρωπαϊκή Αγορά. Ήδη η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι δηλώνει πως δεν κοιμάται πια τα βράδια…
Στο αντίπαλό στρατόπεδο, ανησυχούν και οι Εργατικοί. Ο νέος ηγέτης του Κόμματος της Ανεξαρτησίας (UKIP) Πολ Νάταλ έχει ως πολιτική στρατηγική να κλέψει αυτή τη φορά όχι συντηρητικούς, μα ψηφοφόρους των Eργατικών. Ο πρώην λέκτορας από το Μέρσεϊσαϊντ, εμφανώς επηρεασμένος από τη στρατηγική Τραμπ, σκοπεύει να χαράξει πολιτική στρατηγική αποδόμησης των Εργατικών ως «μιας εκτός τόπου και χρόνου ελίτ», ενώ ο ίδιος θα παρουσιάζεται ως «ο μόνος που ασχολείται με τα πραγματικά προβλήματα της εργατικής τάξης». Το έργο του δεν θα είναι εύκολο, μα είναι τέτοιες οι συνθήκες που είναι πιθανό να τραβήξει το χαλί κάτω τα πόδια και των δύο μεγαλύτερων κομμάτων.
Τέλος, οι δημόσιοι υπάλληλοι στο Whitehall συνεχίζουν να δουλεύουν υπερωρίες προσπαθώντας να βγάλουν άκρη με τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στους αγγλικούς νόμους λόγω Brexit, οι διαρροές στον Τύπο σχετικά με την ανύπαρκτη στρατηγική της κυβέρνησης συνεχίζονται, ενώ όλοι κοιτούν με το ένα μάτι τη Γαλλία και με το άλλο το ιταλικό δημοψήφισμα.
Και όλα αυτά είναι απλά η προσεισμική δραστηριότητα του οικοδομήματος που λέγεται Ε.Ε.
* Τη στήλη γράφει κάθε δεύτερη εβδομάδα ο Ηλίας Σταθάτος από το Λονδίνο.
