Οι ανακοινώσεις για επιλογή του αγωγού TAP, ως αυτού που θα μεταφέρει το αζέρικο φυσικό αέριο στην Ευρώπη οδήγησαν σε πανηγυρισμούς τη νέα δικομματική κυβέρνηση Σαμαρά.
Ως γνωστόν, ο αγωγός TAP διέρχεται από τη Βόρεια Ελλάδα, προερχόμενος από την Τουρκία και συνεχίζει στην Αλβανία για να ποντιστεί στην Αδριατική και να καταλήξει στο νότιο άκρο της Ιταλίας. Ο TAP (Trans Adriatic Pipeline) επικράτησε του αγωγού Nabucco West ο οποίος μετά την Τουρκία όδευε προς τα κεντρικά Βαλκάνια και εν συνεχεία την Κεντρική Ευρώπη. Η επιλογή μεταξύ των δύο εναλλακτικών αγωγών για τη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου στην Ευρώπη έγινε από την κοινοπραξία η οποία εκμεταλλεύεται το συγκεκριμένο κοίτασμα, κοινοπραξία στην οποία ηγείται ο πολυεθνικός κολοσσός BP και ανάμεσα στις συμμετέχουσες βρίσκεται η κρατική εταιρία του Αζερμπαϊτζάν, γνωστή μας SOCCAR, προς την οποία οδεύει ο έλεγχος του ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Ελληνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου).
Mια ιμπεριαλιστική ρύθμιση
Αν επιχειρούσαμε μια ουσιώδη διερεύνηση των εξελίξεων σχετικά με τον ΤΑΡ, θα έπρεπε να τις συνδέσουμε με τις εξελίξεις στη ΔΕΠΑ (απ’ όπου -θυμίζουμε- οι Ρώσοι αποσύρθηκαν μετά από ευρωπαϊκή-αμερικανική παρέμβαση) και τη ΔΕΣΦΑ. Λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι ο εναλλακτικός αγωγός του ΤΑΡ, δηλαδή ο Nabucco West που τελικά απορρίφθηκε, ακολουθούσε παραπλήσια διαδρομή με τον αγωγό Sοuth Stream τον οποίο προωθεί ο ρωσικός κολοσσός Gazprom, μοιάζει να βρισκόμαστε μπροστά σε μια συγκεκριμένη ρύθμιση και συμφωνία -στο φόντο του ευρύτερου ανταγωνισμού- μεταξύ των μεγάλων παικτών, δηλαδή των μεγάλων ιμπεριαλιστικών κρατών και των πολυεθνικών.
Ο μεν αμερικανικός παράγοντας, ο οποίος στρατηγικά στοχεύει στον περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία, επιλέγει να ισχυροποιήσει την ενεργειακή του επιρροή στη Νότια Ευρώπη και στη Μεσόγειο, ενώ η Ρωσία σε στενή συνεργασία με τη Γερμανία σταθεροποιούν το προβάδισμα στην κεντρική Ευρώπη. Ούτως ή άλλως ο ρωσικός Sοuth Stream έχει πολύ μεγαλύτερη παροχή από τον αγωγό που θα μεταφέρει αζέριο αέριο (70 έναντι 10 δισ. κ.μ. ετησίως), ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε ακόμη στην αρχή, στη φάση των σχεδιασμών – στην πράξη θα δούμε πως θα εξελιχθεί ο ανταγωνισμός. Στο πλαίσιο αυτής της ρύθμισης μοιάζει εύλογη η απόσυρση των Ρώσων από τη ΔΕΠΑ και από τον ΔΕΣΦΑ, ενώ οι μεγάλου ύψους προσφορές που είχαν αρχικά καταθέσει μοιάζει να αποτελούσαν διαπραγματευτικά χαρτιά. Σε συνδυασμό με την οριστική ακύρωση του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης ο ρωσικός παράγοντας απομακρύνεται από τα ενεργειακά τεκταινόμενα της Ν.Α. Ευρώπης και της Μεσογείου
Προς τι οι πανηγυρισμοί;
Παρ’ ότι τα ελληνικά συστημικά ΜΜΕ μιλάνε για μεγάλη επιτυχία, επενδύσεις, θέσεις εργασίας και ενεργειακούς κόμβους, η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική. Αυτά, λοιπόν, που γράφουν οι Συμφωνίες που έχουν υπογραφεί αλλά «δεν πρόσεξαν» οι μνημονιακοί προπαγανδιστές είναι τα ακόλουθα.
Κατ’ αρχήν το ζήτημα της κυριαρχίας. Ο ΤΑΡ ανήκει, κατά πλήρη κυριότητα, σε μια κοινοπραξία. Εννοείται κατά εδαφική κυριότητα. Η Ελλάδα, κατά τη Συμφωνία, είναι «φιλοξενούσα χώρα». Λεπτομέρεια, άραγε; Λεπτομέρεια, επίσης, το ότι οι ιδιοκτήτες του ΤΑΡ έχουν κάθε δικαίωμα που θα προστατεύει την ασφάλεια του αγωγού; Ας αναλογιστούμε μόνο τη βαρύτητα που αποδίδουν οι Αμερικανοί στην έννοια της «ενεργειακής ασφάλειας».
Δίπλα στο ζήτημα της εδαφικής κυριαρχίας αναδύεται το ζήτημα της ενεργειακής εξάρτησης. Φυσικά η Ελλάδα είναι ενεργειακά εξαρτημένη ως προς βασικές πρώτες ύλες (πετρέλαιο, φυσικό αέριο). Όμως, πλέον, το δίκτυο του Φυσικού Αερίου θα το διαχειρίζεται μια αζέρικη εταιρία, μια εταιρία υπό τη στενή επιρροή του αμερικανικού παράγοντα αλλά και -ας μην το υποτιμήσουμε αυτό- του τουρκικού. Την ίδια στιγμή, η Συμφωνία για το ΤΑΡ δεν προβλέπει να παίρνει η Ελλάδα φυσικό αέριο από τον αγωγό αυτό – το αντίθετο μάλιστα ισχύει για την Αλβανία. Όμως ακόμη κι αν αυτός ο όρος αλλάξει στο μέλλον, είναι προφανές ότι οι στρόφιγγες για την ενεργειακή τροφοδότηση της χώρας θα βρίσκονται στην Τουρκία.
Είναι δυνατόν, σε αυτές τις συνθήκες, να επαίρεται κανείς ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σε ενεργειακό κόμβο;
Αλλά και για ποιες θέσεις εργασίας μιλάμε και για ποιες επενδύσεις; Όταν με βάση τις Συμφωνίες δεν διασφαλίζεται ότι θα χρησιμοποιηθούν οι ντόπιες βιομηχανίες για την παραγωγή των σωλήνων. Την ίδια στιγμή που διασφαλίζεται ότι το εργασιακό καθεστώς όσων απασχοληθούν στην κατασκευή, καθώς και το φορολογικό καθεστώς της διαχειρίστριας εταιρίας δεν θα καθορίζεται από το ισχύον δίκαιο στη χώρας μας! Τελικά, πόσο μακριά, αλήθεια, είμαστε από μια «αποικία χρέους»;
X.K.
