H εφιαλτική κατάσταση και το χρυσαφί περιτύλιγμα.
Πολύς λόγος γίνεται μετά την τελευταία απόφαση των Ευρωπαίων ηγετών όσον αφορά τις τύχες της Ελλάδας, για ένα νέο «Σχέδιο Μάρσαλ». Δεν θα ασχοληθούμε εδώ ούτε με το –ομιχλώδες έτσι κι αλλιώς– σχέδιο ούτε με μια ιστορική ανασκόπηση του Σχεδίου Μάρσαλ. Πρόθεσή μας είναι να σχολιάσουμε αυτήν την επίκληση και σύγκριση.
Η επίκληση ενός νέου «Σχεδίου Μάρσαλ» για την Ευρώπη γενικότερα, ουσιαστικά ενσωματώνεται στο ιδεολογικό σχήμα των ανίκανων και «λίγων» πολιτικών ηγετών, που αδυνατούν να τιθασεύσουν τις ακόρεστες αγορές. Πρόκειται για «τα πιτσιρίκια που μας κυβερνούν», σύμφωνα με πρωτοσέλιδη διαπίστωση της γαλλικής εφημερίδας Le Monde στις 13 Ιουλίου. Ολόκληρη η διαδικασία μετάβασης από τη μεταπολεμική περίοδο έντονης κρατικής παρέμβασης στην οικονομία στη σημερινή κατάσταση κατίσχυσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος επί των κρατών, ερμηνεύεται ως… έλλειψη χαρακτήρα του πολιτικού προσωπικού. «Δικαίως θα αναρωτιόταν κάποιος πώς θα κατάφερνε ο στρατηγός Μάρσαλ να προχωρήσει στο σχέδιο οικονομικής διάσωσης της Ευρώπης εάν ανησυχούσε για τη γνώμη των οίκων αξιολόγησης», γράφει ο γνωστός ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ στην Guardian (βλ. Καθημερινή, 8.7.2011) σε άρθρο του με τίτλο «Ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ για την Ευρώπη».
Οι αναφορές στο Σχέδιο Μάρσαλ και στην πυγμή και τον χαρακτήρα του ομώνυμου υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ παρωθούν και πάλι τα κράτη να σώσουν το καπιταλιστικό σύστημα από τον αντιφατικό εαυτό του. Όπως η κατεστραμμένη από τον πόλεμο Ευρώπη περίμενε ως μάννα εξ ουρανού τη σωτηρία από την υπερδύναμη, δεχόμενη όλους τους περιορισμούς στην κυριαρχία της και στους δημοκρατικούς θεσμούς, έτσι και σήμερα –από πού όμως άραγε;– η σωτηρία από το χρηματοπιστωτικό πόλεμο αναμένεται συνοδευόμενη από σιδερένια πυγμή. Ίσως δεν βρισκόμαστε μακριά από το μεσοπολεμικό κλίμα της «άρρωστης» και «διεφθαρμένης» δημοκρατίας, που είναι υπεύθυνη για όλα τα δεινά της παράδοσης των λαών σε επίδοξους ηγέτες-σωτήρες.
Όσο για την Ελλάδα, η αναφορά στο Σχέδιο Μάρσαλ έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τα καθεστωτικά Μέσα Ενημέρωσης, αν και η κατάσταση δεν τους επιτρέπει να μας υποσχεθούν ότι θα φάμε «με χρυσά κουτάλια». Η ήδη διαμορφωμένη κατάσταση με την οικειοθελή παραίτηση της κυβέρνησης από κυριαρχικά δικαιώματα, όπως αποτυπώθηκε στη δανειακή σύμβαση και στα μνημόνια, και τη θέση εαυτής υπό επιτροπεία και διεθνή έλεγχο, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τη μεταπολεμική υποταγή των ελληνικών κυβερνήσεων στον ξένο παράγοντα. Τότε, βέβαια, υπήρχε ο εθνικός και κοινωνικός κίνδυνος με τη μορφή του «σλαβικού κομμουνισμού» και των εγχώριων οργάνων του. Τώρα η άρχουσα τάξη βρίσκεται στην εξευτελιστική θέση να πρέπει να ζητά έξωθεν σωτηρία από τον «κακό εαυτό» της, τον «τεμπέλη» Έλληνα «που τα έφαγε», και να ορκίζεται πως θα αλλάξει ακολουθώντας πιστά τις σωστές προδιαγραφές.
Η ευκαιρία να στολιστεί αυτή η εφιαλτική κατάσταση με ένα χρυσαφί περιτύλιγμα Σχεδίου Μάρσαλ δίνει μια πρόσκαιρη ανάταση, θυμίζοντας τις καλές εποχές της Ολυμπιάδας και άλλων δοξασμένων ορόσημων. Πρόκειται, βέβαια, περί φάρσας, καθώς ούτε τα γεγονότα έχουν καμία σχέση ούτε τα ποσά είναι συγκρίσιμα. Κάποιοι θα καταφέρουν και πάλι να φάνε, όχι βέβαια μαζί με τους πολλούς που τους περιμένει η φτώχεια της δεκαετίας του ’50, ενώ η ιστορία της χώρας γράφει άλλη μια βαριά σελίδα υποτέλειας.
Η επίκληση ενός νέου «Σχεδίου Μάρσαλ» για την Ευρώπη γενικότερα, ουσιαστικά ενσωματώνεται στο ιδεολογικό σχήμα των ανίκανων και «λίγων» πολιτικών ηγετών, που αδυνατούν να τιθασεύσουν τις ακόρεστες αγορές. Πρόκειται για «τα πιτσιρίκια που μας κυβερνούν», σύμφωνα με πρωτοσέλιδη διαπίστωση της γαλλικής εφημερίδας Le Monde στις 13 Ιουλίου. Ολόκληρη η διαδικασία μετάβασης από τη μεταπολεμική περίοδο έντονης κρατικής παρέμβασης στην οικονομία στη σημερινή κατάσταση κατίσχυσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος επί των κρατών, ερμηνεύεται ως… έλλειψη χαρακτήρα του πολιτικού προσωπικού. «Δικαίως θα αναρωτιόταν κάποιος πώς θα κατάφερνε ο στρατηγός Μάρσαλ να προχωρήσει στο σχέδιο οικονομικής διάσωσης της Ευρώπης εάν ανησυχούσε για τη γνώμη των οίκων αξιολόγησης», γράφει ο γνωστός ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ στην Guardian (βλ. Καθημερινή, 8.7.2011) σε άρθρο του με τίτλο «Ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ για την Ευρώπη».
Οι αναφορές στο Σχέδιο Μάρσαλ και στην πυγμή και τον χαρακτήρα του ομώνυμου υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ παρωθούν και πάλι τα κράτη να σώσουν το καπιταλιστικό σύστημα από τον αντιφατικό εαυτό του. Όπως η κατεστραμμένη από τον πόλεμο Ευρώπη περίμενε ως μάννα εξ ουρανού τη σωτηρία από την υπερδύναμη, δεχόμενη όλους τους περιορισμούς στην κυριαρχία της και στους δημοκρατικούς θεσμούς, έτσι και σήμερα –από πού όμως άραγε;– η σωτηρία από το χρηματοπιστωτικό πόλεμο αναμένεται συνοδευόμενη από σιδερένια πυγμή. Ίσως δεν βρισκόμαστε μακριά από το μεσοπολεμικό κλίμα της «άρρωστης» και «διεφθαρμένης» δημοκρατίας, που είναι υπεύθυνη για όλα τα δεινά της παράδοσης των λαών σε επίδοξους ηγέτες-σωτήρες.
Όσο για την Ελλάδα, η αναφορά στο Σχέδιο Μάρσαλ έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τα καθεστωτικά Μέσα Ενημέρωσης, αν και η κατάσταση δεν τους επιτρέπει να μας υποσχεθούν ότι θα φάμε «με χρυσά κουτάλια». Η ήδη διαμορφωμένη κατάσταση με την οικειοθελή παραίτηση της κυβέρνησης από κυριαρχικά δικαιώματα, όπως αποτυπώθηκε στη δανειακή σύμβαση και στα μνημόνια, και τη θέση εαυτής υπό επιτροπεία και διεθνή έλεγχο, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τη μεταπολεμική υποταγή των ελληνικών κυβερνήσεων στον ξένο παράγοντα. Τότε, βέβαια, υπήρχε ο εθνικός και κοινωνικός κίνδυνος με τη μορφή του «σλαβικού κομμουνισμού» και των εγχώριων οργάνων του. Τώρα η άρχουσα τάξη βρίσκεται στην εξευτελιστική θέση να πρέπει να ζητά έξωθεν σωτηρία από τον «κακό εαυτό» της, τον «τεμπέλη» Έλληνα «που τα έφαγε», και να ορκίζεται πως θα αλλάξει ακολουθώντας πιστά τις σωστές προδιαγραφές.
Η ευκαιρία να στολιστεί αυτή η εφιαλτική κατάσταση με ένα χρυσαφί περιτύλιγμα Σχεδίου Μάρσαλ δίνει μια πρόσκαιρη ανάταση, θυμίζοντας τις καλές εποχές της Ολυμπιάδας και άλλων δοξασμένων ορόσημων. Πρόκειται, βέβαια, περί φάρσας, καθώς ούτε τα γεγονότα έχουν καμία σχέση ούτε τα ποσά είναι συγκρίσιμα. Κάποιοι θα καταφέρουν και πάλι να φάνε, όχι βέβαια μαζί με τους πολλούς που τους περιμένει η φτώχεια της δεκαετίας του ’50, ενώ η ιστορία της χώρας γράφει άλλη μια βαριά σελίδα υποτέλειας.
Γ.Σ.
Σχόλια
