Τα αδιέξοδα στην Ευρωζώνη, ο πονοκέφαλος της Μέρκελ και η «πληγή» της μετεκλογικής Ελλάδας. Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
«Πρέπει να κλείσει η παρένθεση που άνοιξε η τραυματική εμπειρία των εκλογών», λέει σε δραματικούς τόνους εκπρόσωπος επιχειρηματικής ένωσης σε ραδιοφωνική εκπομπή. «Γιατί τραυματική;» ρωτάει διακριτικά ο δημοσιογράφος. Η απάντηση είναι «περί διαγραμμάτου», αλλά ενδεικτική μιας κατάστασης σύγχυσης, πανικού, αμετροέπειας που διατρέχει ποικίλους θυλάκους της εγχώριας πολιτικής και οικονομικής ελίτ. Στην πρώτη πρυτανεύουν σκέψεις για ένα ακόμη κοινοβουλευτικό πραξικόπημα, μέλη της δεύτερης υποκύπτουν σε πειρασμούς ακόμη και για άλλου είδους, λιγότερο αναίμακτα διαβήματα. Υπάρχει μια θεαματική συσπείρωση ετερόκλητων δυνάμεων, κοινωνικών και πολιτικών, στην υπεράσπιση «ιερών και οσίων». Τα οποία συμπυκνώνονται στη μη διακύβευση της θέσης της χώρας στο ευρώ. Τι ακριβώς αποκομίζει ή προσδοκά κάθε δύναμη απ’ αυτή τη θέση δεν είναι πάντα σαφές. Ακόμη και η υπαρκτή ή ανύπαρκτη «συμμορία της δραχμής» φαίνεται να έχει διαχυθεί σ’ αυτή την ιδιότυπη «ιερά συμμαχία».
Αλλά και μια αντίστοιχη συσπείρωση παρατηρείται εκτός των τειχών, στις πρωτεύουσες της Εσπερίας. Εξ ίσου ετερόκλητη. Οικονομολόγοι στοιχηματίζουν στο Bloomberg ότι μια τουλάχιστον χώρα βγαίνει εκτός ευρώ εντός του έτους. Ποια να είναι; Βοηθήστε μας, παρακαλώ. Έχει και τη σημασία του, πάντως, το γεγονός ότι ένα πλήθος κερδοσκοπικών κεφαλαίων ρίχνουν ακόμη μερικά στοιχήματα στη διάλυση του ευρώ. Η γερμανική ηγεσία εξακολουθεί να κινείται μεταξύ ανοικτών απειλών και αδιάλλακτων δηλώσεων ότι το Μνημόνιο είναι «take or live it». Στον αντίποδα, συνεχίζεται ο καταιγισμός αναλύσεων που τεκμαίρουν ότι η Ελλάδα πρέπει να κρατηθεί πάση θυσία εντός ευρώ για να αποφευχθεί ένα καταστροφικό ντόμινο που θα οδηγούσε ακόμη και σε διάλυση της Ευρωζώνης. Θέλει πράγματι να το αποτρέψει αυτό η γερμανική ηγεσία; Έτσι λέει, αλλά δεν είναι και τόσο βέβαιο. Πέρα από την Ισπανία που έχει προ πολλού στοχοποιηθεί από τις αγορές, η Ιταλία απεικονίζεται ως ένα ακόμη αμαρτωλό αποπαίδι της ΟΝΕ που δεν είναι διόλου βέβαιο ότι «άξιζε» την ένταξή της, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις του Spiegel, με ντοκουμέντα από συναντήσεις και ευρωπαϊκές συνόδους από την περίοδο «κατασκευής» του Μάαστριχτ και εντεύθεν. Τα ντοκουμέντα παραχωρήθηκαν «κατόπιν αιτήσεως του περιοδικού από τη γερμανική κυβέρνηση». Και η Ιταλία του τεχνοκράτη Μόντι, λοιπόν, στο μενού των κερδοσκόπων;
Προφανώς, η μετεκλογική Ελλάδα είναι η πιο ενοχλητική πληγή στην Ευρωζώνη, σε μια περίοδο που η «ποδάγρα» της επεκτείνεται στα όρια συναγερμού και… ακρωτηριασμού. Στην πραγματικότητα, ούτε τα Μνημόνια που δεσμεύουν Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία πρόκειται ποτέ να εφαρμοστούν, ούτε τα «ισοδύναμα» μέτρα που λαμβάνονται σε κάθε χώρα ή προκύπτουν από το δημοσιονομικό σύμφωνο για όλες πρόκειται ποτέ να εφαρμοστούν και για καθαρά οικονομικούς λόγους (η ύφεση εξανεμίζει κάθε ίχνος αξιοπιστίας στα κηρύγματα Μέρκελ περί «ανάπτυξης μέσω δημοσιονομικής σταθερότητας»). Τα πολιτικά ρήγματα είναι ήδη πολλά κι αυτά που θα προστεθούν – στο ιρλανδικό δημοψήφισμα της 31ης Μαΐου, στις γαλλικές βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου και στις αντίστοιχες του Σεπτεμβρίου στην Ολλανδία – επιδεινώνουν τη θέση της ευρωπαϊκής ελίτ. Ωστόσο, το εύρος και το βάθος του ελληνικού πολιτικού ρήγματος έχει κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά που αλλάζουν τους όρους του παιχνιδιού, για όλους τους παίκτες. Αν μεν εκδηλωθεί κάποια ουσιαστική υποχώρηση από πλευράς των δανειστών της Ελλάδας στο πεδίο της ακύρωσης ή αναδιαπραγμάτευσης του Μνημονίου, αυτό μπορεί να προκαλέσει ένα «σερί» πολιτικών παρενεργειών σε όλη την Ε.Ε. και μια ενθάρρυνση των κοινωνικών αντιστάσεων και σε άλλες χώρες. Αν, αντίθετα οι κυρίαρχες ευρωπαϊκές ελίτ επιμείνουν στη στάση του απόλυτου εκβιασμού με οικονομικό στραγγαλισμό της Ελλάδας και εξώθηση εκτός Ευρωζώνης, από τη μια οι ίδιες αναλαμβάνουν το ρίσκο ενός ντόμινο «στοχοποίησης» του επόμενου αδύναμου κρίκου. Από την άλλη, η Αριστερά, και ιδιαίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ που απολαμβάνει σήμερα μια πρωτοφανή πολιτική αίγλη και φαίνεται να κερδίζει το στοίχημα της ηγεμονίας, θα πρέπει να αποδείξει ότι διαθέτει εναλλακτικό σχέδιο κοινωνικής και οικονομικής ανασυγκρότησης της χώρας ακόμη και εκτός ευρώ. Προφανώς, υπάρχει ζωή και πέραν αυτού…
Αλλά και μια αντίστοιχη συσπείρωση παρατηρείται εκτός των τειχών, στις πρωτεύουσες της Εσπερίας. Εξ ίσου ετερόκλητη. Οικονομολόγοι στοιχηματίζουν στο Bloomberg ότι μια τουλάχιστον χώρα βγαίνει εκτός ευρώ εντός του έτους. Ποια να είναι; Βοηθήστε μας, παρακαλώ. Έχει και τη σημασία του, πάντως, το γεγονός ότι ένα πλήθος κερδοσκοπικών κεφαλαίων ρίχνουν ακόμη μερικά στοιχήματα στη διάλυση του ευρώ. Η γερμανική ηγεσία εξακολουθεί να κινείται μεταξύ ανοικτών απειλών και αδιάλλακτων δηλώσεων ότι το Μνημόνιο είναι «take or live it». Στον αντίποδα, συνεχίζεται ο καταιγισμός αναλύσεων που τεκμαίρουν ότι η Ελλάδα πρέπει να κρατηθεί πάση θυσία εντός ευρώ για να αποφευχθεί ένα καταστροφικό ντόμινο που θα οδηγούσε ακόμη και σε διάλυση της Ευρωζώνης. Θέλει πράγματι να το αποτρέψει αυτό η γερμανική ηγεσία; Έτσι λέει, αλλά δεν είναι και τόσο βέβαιο. Πέρα από την Ισπανία που έχει προ πολλού στοχοποιηθεί από τις αγορές, η Ιταλία απεικονίζεται ως ένα ακόμη αμαρτωλό αποπαίδι της ΟΝΕ που δεν είναι διόλου βέβαιο ότι «άξιζε» την ένταξή της, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις του Spiegel, με ντοκουμέντα από συναντήσεις και ευρωπαϊκές συνόδους από την περίοδο «κατασκευής» του Μάαστριχτ και εντεύθεν. Τα ντοκουμέντα παραχωρήθηκαν «κατόπιν αιτήσεως του περιοδικού από τη γερμανική κυβέρνηση». Και η Ιταλία του τεχνοκράτη Μόντι, λοιπόν, στο μενού των κερδοσκόπων;
Προφανώς, η μετεκλογική Ελλάδα είναι η πιο ενοχλητική πληγή στην Ευρωζώνη, σε μια περίοδο που η «ποδάγρα» της επεκτείνεται στα όρια συναγερμού και… ακρωτηριασμού. Στην πραγματικότητα, ούτε τα Μνημόνια που δεσμεύουν Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία πρόκειται ποτέ να εφαρμοστούν, ούτε τα «ισοδύναμα» μέτρα που λαμβάνονται σε κάθε χώρα ή προκύπτουν από το δημοσιονομικό σύμφωνο για όλες πρόκειται ποτέ να εφαρμοστούν και για καθαρά οικονομικούς λόγους (η ύφεση εξανεμίζει κάθε ίχνος αξιοπιστίας στα κηρύγματα Μέρκελ περί «ανάπτυξης μέσω δημοσιονομικής σταθερότητας»). Τα πολιτικά ρήγματα είναι ήδη πολλά κι αυτά που θα προστεθούν – στο ιρλανδικό δημοψήφισμα της 31ης Μαΐου, στις γαλλικές βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου και στις αντίστοιχες του Σεπτεμβρίου στην Ολλανδία – επιδεινώνουν τη θέση της ευρωπαϊκής ελίτ. Ωστόσο, το εύρος και το βάθος του ελληνικού πολιτικού ρήγματος έχει κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά που αλλάζουν τους όρους του παιχνιδιού, για όλους τους παίκτες. Αν μεν εκδηλωθεί κάποια ουσιαστική υποχώρηση από πλευράς των δανειστών της Ελλάδας στο πεδίο της ακύρωσης ή αναδιαπραγμάτευσης του Μνημονίου, αυτό μπορεί να προκαλέσει ένα «σερί» πολιτικών παρενεργειών σε όλη την Ε.Ε. και μια ενθάρρυνση των κοινωνικών αντιστάσεων και σε άλλες χώρες. Αν, αντίθετα οι κυρίαρχες ευρωπαϊκές ελίτ επιμείνουν στη στάση του απόλυτου εκβιασμού με οικονομικό στραγγαλισμό της Ελλάδας και εξώθηση εκτός Ευρωζώνης, από τη μια οι ίδιες αναλαμβάνουν το ρίσκο ενός ντόμινο «στοχοποίησης» του επόμενου αδύναμου κρίκου. Από την άλλη, η Αριστερά, και ιδιαίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ που απολαμβάνει σήμερα μια πρωτοφανή πολιτική αίγλη και φαίνεται να κερδίζει το στοίχημα της ηγεμονίας, θα πρέπει να αποδείξει ότι διαθέτει εναλλακτικό σχέδιο κοινωνικής και οικονομικής ανασυγκρότησης της χώρας ακόμη και εκτός ευρώ. Προφανώς, υπάρχει ζωή και πέραν αυτού…
Σχόλια
