Πριν ακόμα σταλάξουν τα «αίματα» από το δράμα που παίχτηκε με τις συνιστώσες, οι οποίες δαιμονοποιήθηκαν επαρκώς προκειμένου να «αυτοδιαλυθούν» είτε με το «καλό» είτε με το «ζόρι», όλο το επικοινωνιακό σενάριο για το κόμμα των μελών διελύθη εις τα εξ ων συνετέθη ενώπιον τρεισήμισι χιλιάδων χειροκροτούντων και αμήχανων συνέδρων.
Μέχρι το απόγευμα της προτελευταίας μέρας του Συνεδρίου τονιζόταν με μεγάλη έμφαση και επιμονή ότι το βασικό πρόβλημα για την ενιαιοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν οι συνιστώσες. Ότι αυτές, με τα διαφορετικά καταστατικά, αποτελούν εμπόδιο στη συγκρότηση του «ΣΥΡΙΖΑ των μελών». Γύρω απ’ αυτό, παράγοντες της «πλειοψηφίας» έκαναν ρεσιτάλ αδιαλλαξίας. Κανένα επιχείρημα της άλλης πλευράς δεν έπιανε τόπο.
Η αντιπαράθεση, που άρχισε την Πέμπτη μεταξύ Γλέζου, Θεωνά και Νταβανέλλου, εκπροσώπων τριών εκ των ιδρυτικών συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ (Ενεργοί Πολίτες, ΚΕΔΑ και ΔΕΑ) που οδηγούνται στην «αυτοδιάλυση» παρά τη θέλησή τους, και «προεδρικών», με τον ίδιο τον πρόεδρο να σηκώνει το βάρος της γραμμής-που-θα-γίνει-απόφαση για τη διάλυση όλων των συνιστωσών, είχε καταλαγιάσει μετά τους εναγκαλισμούς Γλέζου-Τσίπρα και την αντικατάσταση της δεσμευτικής προθεσμίας 2-3 μηνών από ένα «εύλογο» χρονικό διάστημα χάρη στην εξισορροπητική παρέμβαση του Δρίτσα και της Πορτάλιου.
Αλλά, τελικά, το έργο δεν ήταν μονόπρακτο, όπως φαντάζονταν μερικοί που με περισσή αλαζονεία επιδίωκαν το χειροκρότημα και τη συναίνεση των συνέδρων. Ούτε η κορύφωσή του ήταν στην πρώτη πράξη. Έτσι, καθώς ο ήλιος έπεφτε αργά στο Φαληρικό Δέλτα, βγήκαν στο προσκήνιο οι πραγματικές αντιθέσεις και τα πραγματικά προβλήματα «ενιαιοποίησης», με συνέπεια να πάρει φωτιά το Σαββατόβραδο!
Ποια διάλυση;
Δεν είχε προλάβει να στεγνώσει το μελάνι στο σχόλιό μου με τίτλο «ΣΥΡΙΖΑ: Άλλο πλειοψηφία, άλλο δημοκρατία», στον Δρόμο της Αριστεράς που κυκλοφόρησε το πρωί του Σαββάτου, και οι εξελίξεις των επόμενων ωρών επιβεβαίωναν πλήρως αυτό που όλοι ξέρουν, αλλά λίγοι παραδέχονται.
Εάν σκοπός της «πλειοψηφίας» ήταν αφενός η ανάδειξη του μέλους ως του μοναδικού κύτταρου του φορέα και αφετέρου το μήνυμα προς την κοινωνία ότι η ενότητα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι οργανωτική, πολιτική και ιδεολογική, η αποτυχία επίτευξής του είναι εντυπωσιακή.
Στο Συνέδριο επιβεβαιώθηκε ότι οι διαφορές στο εσωτερικό της ηγετικής ομάδας είναι υπαρκτές, τόσο σε πολιτικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο, και ότι η «αυτοδιάλυση» των συνιστωσών δεν αποτελεί παρά προπέτασμα καπνού που κρύβει την πραγματικότητα.
Λίγες ώρες πριν από την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου, πραγματοποιήθηκε η τελευταία διαδικασία της αυτοδιάλυσης του Συνασπισμού. Και πριν λαλήσει τρις, οι τάσεις και ομάδες που προέρχονται από τον Συνασπισμό παραλίγο να τινάξουν στον αέρα τη διαδικασία ανασυγκρότησης και επανίδρυσης. Ποιες συνιστώσες, λοιπόν; Η εξής μία. Ο Συνασπισμός, ο διαλυμένος. Εάν θέλουμε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Απουσίες και παραλείψεις
Αποτέλεσμα των δραματικών αντεγκλήσεων που μονοπώλησαν το κλείσιμο του Συνεδρίου, σε ένα κατάμεστο στάδιο, ήταν να προκύψουν τα εντελώς αντίθετα απ’ αυτά που αποτέλεσαν τη βασική επιχειρηματολογία για τη βεβιασμένη διάλυση των συνιστωσών.
Κάθε σοβαρό ζήτημα που δεν θίχτηκε ή θίχτηκε από τους δεκάδες συνέδρους στις πρωινές τους ομιλίες μπροστά σε ακροατήρια που δεν υπερέβαιναν το 10% του συνόλου των συνέδρων, πέρασε σε δεύτερη μοίρα και δεν συζητήθηκε. Και είναι κρίμα, γιατί σε πολλές περιοχές γίνονται σπουδαία πράγματα και πολλοί σύντροφοι από την επαρχία είχαν πολύ καλές αναφορές. Δυστυχώς, τα στελέχη δεν ήταν παρόντα για να τις ακούσουν. Στις βραδινές ώρες αιχμής, με πληρότητα ακροατών και μονοπώληση του βήματος από ένα πολύ μικρό αριθμό στελεχών, οι αντιπαραθέσεις για τις συνιστώσες και το εκλογικό σύστημα περιθωριοποίησαν κάθε άλλο σημαντικό θέμα και αναδείχτηκαν κυρίαρχες.
Απολογισμός, πολιτικός, οργανωτικός και οικονομικός δεν έγινε. Ζητήματα καίρια για το κόμμα, όπως η εσωτερική δημοκρατία, η διαφάνεια και η οργανωτική συγκρότηση, μετατέθηκαν για το μέλλον. Δεν προλάβαμε, όπως δήλωσε με ειλικρίνεια ο εκ των εισηγητών της πολιτικής απόφασης και του καταστατικού, σύντροφος Ρινάλντι. Αλλά και ζητήματα καίρια για την κοινωνία δεν συζητήθηκαν. Τι κάνουμε για τους αγρότες και τους εργάτες; Τι κάνουμε με τους νέους; Πώς θα κινητοποιήσουμε και πώς θα ανακουφίσουμε τους ανέργους; Ποιο είναι το πλαίσιο των συμμαχιών μας; Ποια είναι τα σημεία αιχμής της πολιτικής μας δράσης; Πώς θα υπερασπιστούμε πιο αποτελεσματικά τους θεσμούς; Πώς θα συγκεκριμενοποιήσουμε το εναλλακτικό μας μοντέλο; Πώς θα αναβαθμίσουμε την ενημέρωση του λαού και την επικοινωνία μας με τους εργαζόμενους; Και πολλά άλλα. Ξέροντας, εκ πείρας, ότι η συμβατική αναφορά όλων των ζητημάτων σε ένα σεντόνι πολιτικής απόφασης δεν συνιστά σάλπισμα αγώνα.
Χωρίς διαπίδυση
Επικοινωνιακά, τι βγήκε, άραγε, στην κοινωνία; Βγήκε μήνυμα αρραγούς εσωτερικής ενότητας; Επιβεβαιώθηκε η πληθωρική εξαγγελία για «κόμμα των μελών»; Πώς; Με 6 ξεχωριστά ψηφοδέλτια; Πίσω ακόμα κι από τη Συνδιάσκεψη του περασμένου Δεκεμβρίου, που είχαμε ένα μοναδικό ψηφοδέλτιο με δύο λίστες που είχες το δικαίωμα, έστω περιορισμένα, της «διαπίδυσης», δηλαδή να ψηφίζεις συντρόφους και από τη μία και από την άλλη πλευρά;
Γιατί με εξανάγκασαν, και οι μεν και οι δε, να ψηφίσω με παραταξιακή λογική; Γιατί εξώθησαν χιλιάδες ίσως συνέδρους που δεν ανήκουν σε καμία τάση ή συνιστώσα να πάρουν θέση αποκλειστικά υπέρ της μιας ή της άλλης «παράταξης», ενώ θα ήθελαν να ψηφίσουν ενωτικά και ανεμπόδιστα να στηρίξουν υποψηφίους από όλο το φάσμα του ΣΥΡΙΖΑ με βάση όχι μόνο την «τασική» ή «ατασική» του θέση, αλλά και την αξία του ως αγωνιστή; Γιατί να μην μπορείς να βάλεις σταυρό και στον Βίτσα και στον Λαφαζάνη, και στον Δραγασάκη και στον Στρατούλη και στον Ρινάλντι και στον Νταβανέλλο;
Όλες οι «πλευρές» φέρνουν ευθύνες για την τροπή του Συνεδρίου. Πρώτα-πρώτα οι τάσεις που είχαν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Αλλά και οι συνιστώσες που προσπάθησαν την ύστατη ώρα απλά να διασωθούν και οι συνιστώσες που έκαναν πως δεν βλέπουν και δεν ακούν αυτά που μπροστά τους διαδραματίζονταν ανάγλυφα και χειροπιαστά.
Αυτή η εξέλιξη αποπροσανατόλισε το Συνέδριο και την κοινή γνώμη.
Όλα φανερά
Δεν υπήρξε καμία λογοδοσία από τους υποψήφιους για την Κεντρική Επιτροπή. Κανένας δεν έκανε αυτοκριτική. Σε κάθε ομιλία, έφταιγε πάντα κάποιος άλλος. Κανένας δεν παρουσίασε το προσωπικό του έργο στο διάστημα που μεσολάβησε για να αξιολογηθεί ποιοτικά. Έτσι, όποιος συμμετέχει σε ισχυρές ομάδες μέσα στο κόμμα, όποιος «κληρώθηκε» να μιλήσει στις ώρες που ήταν γεμάτο το στάδιο κι όποιος έχει το προνόμιο να βγαίνει συχνά στα τηλεοπτικά κανάλια, υπερτερούσε στη λίστα των περίπου 700 υποψηφίων για την Κεντρική Επιτροπή, που πολλοί απ’ αυτούς μπορεί να κάνουν καταπληκτική δουλειά στον τόπο ή το χώρο εργασίας τους, αλλά δεν έχουν καμία ελπίδα να εκλεγούν.
Σε ένα αριστερό κόμμα, οι λίστες πρέπει να είναι λίστες ιδεών, με καθαρό πολιτικό περιεχόμενο, και να δημοσιεύονται, αντί να κυκλοφορούν μισόκρυφα στους διαδρόμους. Μου φάνηκε πολύ υποκριτική η αποδοκιμασία του Λαφαζάνη όταν αναφέρθηκε στα «χαρτάκια», την ώρα που στον καθένα είχε φτάσει τουλάχιστον ένα από τα «χαρτάκια» με ονόματα που κυκλοφορούσαν όχι μόνο από τις τάσεις και τις συνιστώσες, αλλά και από τις υποτάσεις και υποομάδες μέσα στις τάσεις και τις συμπράξεις, ακόμα και από δυάδες και τετράδες υποψηφίων.
Η πολυφωνία στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματά του και πρέπει να διαφυλαχτεί σαν κόρη οφθαλμού. Αλλά για να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί θέλει καθαρό αέρα. Αν την συμπιέζουμε, την αλλοιώνουμε ή την εκτροχιάζουμε, καταστρέφουμε τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο δρόμος για τον ΣΥΡΙΖΑ των μελών είναι δρόμος αντοχής. Δεν επιτυγχάνεται ούτε με συγκολλήσεις και μπαλώματα, ούτε με απαγορεύσεις και αποκλεισμούς, ούτε με προσωπικές καριέρες και μηχανισμούς. Ο καθένας από μας, κάθε μέλος, πρέπει να δουλέψει επίμονα και ανυποχώρητα για να «τρέχει» η Αριστερά με δημοκρατία, συντροφικότητα, μαχητικότητα, διαφάνεια, ποιότητα και αξιοκρατία. Αλλά αυτό προϋποθέτει και μια άλλη κουλτούρα.
Στέλιος Ελληνιάδης
