Συνέντευξη στην Αθηνά Τέσκου
Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο θεατρικό και ευρύτερα πολιτιστικό οργανισμό στη χώρα μας. Με 4 χειμερινές σκηνές, 2 υπαίθρια θέατρα αλλά και με την πραγματοποίηση πανελλαδικών και διεθνών περιοδειών, λειτουργεί ως ενεργός πυρήνας πολιτισμού από το 1961. Ο πρόεδρος του κ. Άρης Στυλιανού μιλά στον Δρόμο για την επιδίωξη του να παραμείνει το ΚΘΒΕ ένα θέατρο ανοιχτό στη κοινωνία καθώς βασική του πεποίθηση είναι πως η παιδεία και ο πολιτισμός αποτελούν είδη πρώτης ανάγκης.
Κ. Στυλιανού, είστε εδώ και έναν χρόνο πρόεδρος του μεγαλύτερου θεατρικού και ευρύτερα πολιτιστικού οργανισμού στη χώρα μας, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Με τι ευθύνες σας έφερε αντιμέτωπο ο νέος αυτός ρόλος τον χρόνο που μας πέρασε, αν λάβουμε υπόψη και τις οικονομικές εκκρεμότητες που προϋπήρχαν στον Οργανισμό;
Αποτελεί ιδιαίτερη χαρά και τιμή για μένα να ανήκω στη μεγάλη οικογένεια του ΚΘΒΕ. Από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων μου ως προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου, στόχος μου ήταν και είναι η διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας και του κύρους του Θεάτρου, μέσω της αντιμετώπισης, κατά το καλύτερο δυνατό, των πραγματικών του αναγκών. Πράγματι, η διοίκηση ενός φορέα τέτοιου μεγέθους, σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία και με τεράστια χρόνια οικονομικά προβλήματα, δεν μπορεί παρά να χαρακτηρίζεται από σημαντικές προκλήσεις κι ακόμα περισσότερες ευθύνες, με κεντρικότερη όλων την ευθύνη μας προς το κοινό της Θεσσαλονίκης και όλης της Βόρειας Ελλάδας. Όμως, με συλλογική προσπάθεια της Διοίκησης, της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης και όλων των εργαζομένων, καθώς και με την αρωγή του Υπουργείου Πολιτισμού, αλλά και με ξεκάθαρο προγραμματισμό και σαφή στρατηγική, είμαι αισιόδοξος ότι, παρά το ασταθές οικονομικό περιβάλλον, η προσπάθειά μας θα δώσει καρπούς. Κάτι τέτοιο έχει ήδη αρχίσει να γίνεται εμφανές, με την πρόσφατη μείωση μεγάλου μέρους του χρέους του ΚΘΒΕ, αλλά και με την εξόφληση όλων των οικονομικών μας υποχρεώσεων απέναντι στους εργαζόμενους του Θεάτρου.
Παρατηρούμε ότι, παρά τη δύσκολη οικονομική κατάσταση, τόσο οι χειμερινές σκηνές όσο και τα υπαίθρια θέατρα του ΚΘΒΕ τον χρόνο που μας πέρασαν ήταν κατάμεστα. Ποιο θεωρείτε πως είναι αυτό το αντανακλαστικό που ωθεί την κοινωνία προς τον πολιτισμό, μέσα στο περιβάλλον της κρίσης;
Είναι γνωστό ότι ο ρόλος της τέχνης και του πολιτισμού ευρύτερα, ειδικά σε δύσκολες εποχές και σε πέτρινα χρόνια, υπήρξε πολύ συχνά καταλυτικός. Αυτό το διδάσκει η ιστορική εμπειρία. Γενικότερα, η σχέση της τέχνης με την κρίση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από πολλές απόψεις ως διαλεκτική. Η καλλιτεχνική δημιουργία βρίσκει συνήθως γόνιμο έδαφος και πυροδοτείται, θα λέγαμε, σε τέτοιες περιόδους. Αντίστοιχα, το άτομο, ο θεατής, με έκδηλη συχνά την ανάγκη να αποτελέσει μέρος του συνόλου, την ίδια στιγμή κατά την οποία βάλλεται από παντού, επιζητά έναν άλλο τρόπο θέασης και κατανόησης της πραγματικότητας. Πέραν του ψυχαγωγικού της χαρακτήρα, λοιπόν, σε συγκυρίες όπως οι παρούσες, η τέχνη λειτουργεί ενθαρρυντικά, αφυπνιστικά, συμβάλλοντας στην αυτογνωσία μας. Υπό αυτό το πρίσμα, ως Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, υποστηρίζουμε με όποιο μέσο μπορούμε αυτήν την αλληλεπίδραση, είτε μέσω θεματολογίας παραστάσεων και δράσεων που αφορά όλα τα είδη κοινού, είτε μέσω κοινωνικών παρεμβάσεων, με αποτέλεσμα το κοινό να αγκαλιάζει το θέατρό μας. Διαμορφώνεται έτσι μια στενή και, ενδεχομένως, άρρηκτη σχέση, μια σχέση δυναμικής αλληλεπίδρασης.
Τι σημαίνει για εσάς «θέατρο ανοιχτό στην κοινωνία»; Και πόσο σημαντικό ρόλο σε αυτήν την κατεύθυνση παίζει η νέα τιμολογιακή πολιτική του ΚΘΒΕ που με χαρά υποδέχτηκαν οι πολίτες της Θεσσαλονίκης;
Θεωρώ ότι το θέατρο δεν είναι μια τέχνη για λίγους, αλλά αντίθετα μια τέχνη για όλους. Το θέατρο αποτελεί το κατεξοχήν λαϊκό θέαμα, από την Αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Ή έτσι θα έπρεπε να συμβαίνει με το καλό θέατρο. Ο Μπρεχτ επιθυμούσε οι θεατές του θεάτρου να παθιάζονται όπως οι θεατές σε έναν αγώνα μποξ, ή σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου, ας μου επιτραπεί να προσθέσω. Η πολύπλευρη κρίση που ζούμε μας επηρεάζει όλους, ασφαλώς. Ωστόσο, με τις συνεχείς και ουσιαστικές προσαρμογές της τιμολογιακής μας πολιτικής, με τις πολλαπλές δράσεις με ελεύθερη είσοδο και άλλες παρόμοιες πρακτικές, όλοι οι πολίτες της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας μπορούν να έρχονται τακτικά στις παραστάσεις μας. Αποτελεί χρέος του ΚΘΒΕ να ακολουθεί μια λελογισμένη τιμολογιακή πολιτική, αφήνοντας με τον τρόπο αυτό πεδίο στον χώρο της τέχνης να παρέμβει στη δημόσια σφαίρα, να παρέμβει στην κοινωνία, αναδεικνύοντας έναν συλλογικό χώρο, προκειμένου το θέατρο να αποτελέσει μια τέχνη ανθρώπινη, μια τέχνη που θα ξορκίζει τον φόβο. Με άλλα λόγια, το ανοιχτό θέατρο συνεπάγεται το απροϋπόθετο άνοιγμα σε νέα πεδία, τον ανοιχτό διάλογο, τον ανοιχτό χώρο, την ανοιχτή πόλη.
Το τελευταίο διάστημα έχουμε δει το ΚΘΒΕ να παίρνει μια σειρά πρωτοβουλιών προσπαθώντας να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτών που για διάφορους λόγους η πρόσβασή τους στη θεατρική πράξη γίνεται όλο και δυσκολότερη. Πείτε μας δυο λόγια για τις κινήσεις αυτές.
Αντιμετωπίζοντας συνεχώς περίπλοκα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, οι πολιτιστικοί φορείς καλούνται να σκεφτούν ξανά τον ρόλο και την απήχησή τους στην κοινωνία, διαμορφώνοντας νέα μοντέλα δράσης και παρέμβασης. Μέσα από μια γνήσια ανάγκη να παράγουν κοινωνικό έργο και να απευθύνονται σε όλο και πιο ευρύ κοινό, διανοίγεται ένα πλαίσιο φιλόξενο προς την επινοητικότητα, τις πρωτοβουλίες και τις ανοιχτές συνεργασίες, αναγνωρίζοντας τη δύναμη των τεχνών για τη βελτίωση της ζωής στις πόλεις, αλλά και στις μικρότερες κοινότητες. Αυτό ισχύει βεβαίως και στην περίπτωση του ΚΘΒΕ, όπου, μέσω της επινόησης καινοτόμων δημιουργικών δράσεων, τίθεται εκ νέου η τέχνη του θεάτρου στο επίκεντρο της πολιτιστικής ζωής, προσπαθώντας να συμπληρώσει ή και να συνδιαμορφώσει κάποιες από τις νέες κοινωνικές ανάγκες που προκύπτουν. Η παρουσία του Θεάτρου σε σχολεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, ΚΑΠΗ, φυλακές, καθώς και η ενεργή παρέμβαση και συνδρομή στους χώρους συγκέντρωσης των προσφύγων, στους παιδότοπους, είναι κάποιες από τις κινήσεις που επιδιώκουμε να πολλαπλασιάσουμε.
Ποια είναι τα σχέδια σας και τα επόμενα βήματα για την προβολή και την ανάπτυξη του ΚΘΒΕ; Πώς είναι το ΚΘΒΕ που ονειρεύεστε;
Με μετρημένα και προσεκτικά βήματα, με υπομονή και επιμονή, σκοπεύουμε να διευρύνουμε ακόμη περισσότερο το φάσμα της καλλιτεχνικής, εκπαιδευτικής και κοινωνικής μας δραστηριότητας, να προχωρήσουμε σε ποικίλες συνεργατικές δράσεις με πολλούς σημαντικούς φορείς της πόλης, να προσφέρουμε γόνιμες εμπειρίες σε όλους τους ανθρώπους που μας εμπιστεύονται, και να προκαλέσουμε έτσι έναν ανοιχτό διάλογο με το κοινό σχετικά με τις επιλογές μας. Επιθυμούμε δηλαδή να δημιουργήσουμε ένα δυναμικό πεδίο επικοινωνίας, ανταλλαγής και αλληλεπίδρασης με τους θεσμούς και με τους πολίτες, με εκείνους με τους οποίους μοιραζόμαστε κοινές αντιλήψεις, κοινές ελπίδες και κοινά οράματα ως προς τον πολιτισμό και τη συμμετοχή στη δημιουργία μιας αλληλέγγυας κοινωνίας. Αυτό λοιπόν ονειρευόμαστε: το ΚΘΒΕ να καταφέρει να έχει δεσπόζουσα θέση σε μια τέτοια εποικοδομητική αλλαγή της ζωής μας και του κόσμου μας.
